Thủ tướng Chính phủ vừa có công văn số 831/TTg – CN gửi Bộ Kế hoạch và đầu tư liên quan đến đề nghị xây dựng Nghị định của Chính phủ quy định chế độ thưởng hợp đồng đối với các gói thầu liên quan đến triển khai đầu tư xây dựng dự án giao thông trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và một số dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT.
Theo đó, Thủ tướng thông qua đề nghị của Bộ Kế hoạch và đầu tư về việc xây dựng Nghị định quy định chế độ thưởng hợp đồng đối với các gói thầu liên quan đến triển khai đầu tư xây dựng dự án giao thông trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và một số dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT.
Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan xây dựng Nghị định theo khoản 2 Điều 19 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, trình Chính phủ theo trình tự, thủ tục rút gọn; trong đó quá trình xây dựng Nghị định phối hợp với Bộ GTVT, Bộ Xây dựng và Bộ Tài chính nghiên cứu, xác định, thống nhất danh mục các dự án được áp dụng và nguồn tiền thưởng hợp đồng phù hợp.
Công văn số 831 nêu rõ khi Nghị định phát sinh nội dung quy định thuộc trường hợp tại khoản 3, Điều 19 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Bộ Tư pháp xác định rõ nội dung và căn cứ, báo cáo Chính phủ để báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo quy định.
Trước đó, tại Tờ trình số 6319/TTr-BKHĐT ngày 8/9/2022, Bộ Kế hoạch và đầu tư cho biết, để đảm bảo đạt được mục tiêu đề ra (đến năm 2025 cơ bản hoàn thành tuyến cao tốc Bắc - Nam phía Đông từ Lạng Sơn đến Cà Mau, đến năm 2030 phấn đấu cả nước có 5.000 km đường bộ cao tốc, phục hồi và phát triển nhanh hoạt động sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy các động lực tăng trưởng), bên cạnh sự nỗ lực trong chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ thì cần có cơ chế chính sách khuyến khích nhà thầu thi công đẩy nhanh tiến độ thực hiện các gói thầu thực hiện các công trình, dự án trọng điểm ngành giao thông, đặc biệt là dự án xây dựng đường cao tốc.
Tại Luật Xây dựng (Điều 146) và Nghị định số 37/2015/NĐ-CP ngày 22/4/2015 của Chính phủ (Điều 42) đã có quy định chung về việc thưởng, phạt hợp đồng xây dựng được các bên thực hiện theo thỏa thuận và ghi trong hợp đồng.
Tuy nhiên, Nghị định số 10/2001/NĐ-CP ngày 9/2/2021 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng không quy định chi phí thưởng hợp đồng được tính trong tổng mức đầu tư xây dựng của các dự án sử dụng vốn đầu tư công.
Do đó, việc thưởng hợp đồng các dự án sử dụng vốn đầu tư công chưa thực hiện được trên thực tế do phía chủ đầu tư (đại diện cho nhà nước) không có thẩm quyền thỏa thuận việc sử dụng vốn nhà nước để thưởng cho nhà thầu.
“Để có cơ sở pháp lý thực hiện việc thưởng hợp đồng từ nguồn vốn đầu tư công thì việc xây dựng Nghị định của Chính phủ quy định chế độ thưởng hợp đồng đối với các gói thầu liên quan đến triển khai đầu tư xây dựng dự án giao thông trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và một số dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT là cần thiết”, Bộ Kế hoạch và đầu tư nhấn mạnh.
Tại Tờ trình số 6319, Bộ Kế hoạch và đầu tư cho biết là Nghị định này chỉ quy định về việc thưởng hợp đồng (không quy định về phạt hợp đồng do đã được pháp luật hiện hành quy định); áp dụng cho gói thầu thuộc dự án giao thông trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và một số dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT trong phạm vi chỉ đạo của Ban chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT được thành lập theo Quyết định số 884/QĐ-TTg ngày 23/7/2022 của Thủ tướng Chính phủ).
Về nguồn tiền thưởng, Bộ Kế hoạch và đầu tư đề xuất sử dụng nguồn tiền dư sau đấu thầu (bao gồm cả trường hợp tiết kiệm 5% khi áp dụng chỉ định thầu) để thưởng cho chính nhà thầu thực hiện gói thầu đó (số tiền thưởng vẫn thuộc phạm vi gói thầu).