Cái khó mang tên “giá dầu thấp”
Thủ tướng ra “đề bài” về tăng trưởng GDP trong năm nay phải vượt kế hoạch đề ra trong bối cảnh kinh tế vĩ mô đang có thêm những diễn biến tích cực, tốc độ tăng GDP quý II/2015 ước đạt 6,44%, cao hơn mức tăng 6,08% của quý I/2015; 6 tháng đầu năm, GDP tăng 6,28%, cao hơn nhiều so với cùng kỳ 5 năm trước, trong đó khu vực công nghiệp và xây dựng ước tăng 9,09%, dịch vụ ước tăng 5,9%...
Bên cạnh những mặt thuận lợi trên, việc tìm lời giải để hiện thực hóa mục tiêu GDP năm nay vượt kế hoạch đề ra đang đối mặt với không ít thách thức, khi 6 tháng đầu năm nay, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản ước tăng 2,36%, thấp hơn so với 2,96% của cùng kỳ năm 2014; số DN gặp khó khăn buộc phải tạm ngừng hoạt động còn lớn (27.051 DN). Thêm vào đó, 6 tháng đầu năm nay, khách quốc tế đến Việt Nam ước giảm 11,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Trái ngược với xu hướng xuất siêu (1,9 tỷ USD) của cùng kỳ năm ngoái, 6 tháng đầu năm nay nhập siêu ước khoảng 3,7 tỷ USD.
Một thách thức không nhỏ nữa là chỉ tiêu tăng trưởng GDP 6,2% được tính toán dựa trên dự toán giá bán dầu thô 100 USD/thùng, với sản lượng khai thác 14,74 triệu tấn/năm.
Thế nhưng, 6 tháng qua, mức giá trung bình của dầu thô chỉ đạt hơn 50% so với dự toán, nên có ý kiến cho rằng, nếu không có giải pháp điều hành phù hợp, có nguy cơ không đạt chỉ tiêu GDP đề ra cho năm nay, chứ đừng nói đến vượt mục tiêu này.
“Trong bối cảnh giá bán dầu thấp so với dự toán, nếu giữ sản lượng khai thác như kế hoạch cũ là 14,74 triệu tấn/năm, thì sẽ ảnh hưởng không tích cực đến mục tiêu tăng trưởng GDP 6,2%”, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng nêu quan điểm tại Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 6/2015 vừa kết thúc.
Giải pháp “2 tăng”
Để đạt và vượt mục tiêu GDP đề ra cho năm nay, dĩ nhiên phải triển khai đồng bộ nhiều biện pháp. Tuy nhiên, những gì đang diễn ra cho thấy, tâm điểm các chính sách đang tập trung vào hóa giải tác động bất lợi của giá dầu giảm mạnh bằng giải pháp “2 tăng”: tăng sản lượng dầu thô khai thác và tăng số thu thuế nội địa.
Liên quan đến giải pháp tăng sản lượng dầu thô, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, cho biết, tranh thủ thời tiết 6 tháng đầu năm thuận lợi, một số mỏ mới đã được đưa vào khai thác. Đồng thời, Bộ Công thương đã chỉ đạo Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) đẩy mạnh hoạt động sản xuất, nên sản lượng đạt 8,3 triệu tấn, tương đương 56,8% kế hoạch cả năm.
“PVN khẳng định sẽ cố gắng chủ động hơn trong khai thác ngay từ đầu tháng 7, để cả năm khai thác thêm khoảng 1 triệu tấn so với kế hoạch, tức là đạt 15,74 triệu tấn/năm. Chúng tôi động viên PVN có thể tăng sản lượng khai thác cao hơn con số 1 triệu tấn một chút, để hỗ trợ tích cực cho mục tiêu tăng trưởng GDP năm nay”, ông Hoàng cho hay.
Nếu sản lượng khai thác dầu thô đạt khoảng 16 triệu tấn trong năm nay, thì theo ước tính, tăng trưởng GDP không những đạt 6,4% mà có thể đạt 6,5%.
Ở một khía cạnh có liên quan, tại cuộc họp sơ kết thực hiện nhiệm vụ 6 tháng đầu năm nay của Bộ Tài chính, lãnh đạo bộ này yêu cầu Tổng cục Thuế phải quyết liệt triển khai các giải pháp để số thuế nội địa phải vượt thu 10% trong năm nay.
Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Hữu Chí, để vượt thu 10%, Tổng cục Thuế cần tập trung triển khai nhiều giải pháp, trong đó có truy thu số thuế còn nợ đọng hiện tại là 72.000 tỷ đồng, trong đó, số có khả năng thu khoảng 42.000 tỷ đồng.
“Tôi đề xuất Bộ trưởng chỉ đạo sau cuộc họp sơ kết thực hiện nhiệm vụ 6 tháng đầu năm của Bộ, Tổng cục Thuế cần rà soát và báo cáo giải pháp lên Bộ, đồng thời có văn bản gửi cấp ủy địa phương để triển khai có hiệu quả các biện pháp đề ra, nhằm thu được khoảng 32.000 tỷ đồng, bù đắp cho phần hụt thu từ dầu thô…”, ông Nguyễn Hữu Chí nói.
Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế Bùi Văn Nam cam kết, trừ thu từ dầu thô, năm nay ngành Thuế sẽ nỗ lực thu vượt dự toán tối thiểu 8%.
