Đội tuyển Nga đã không thể làm nên phép màu tại World Cup 2018 khi dừng chân trước Croatia ở vòng tứ kết, nhưng với Tổng thống Vladimir Putin, giải bóng đá lớn nhất hành tinh được tổ chức thành công mỹ mãn trên đất Nga là một thắng lợi lớn trong nỗ lực xây dựng hình ảnh toàn cầu, theo LATimes.
Thành công của Nga trong lần đầu tiên tổ chức World Cup được thể hiện với gần một triệu cổ động viên từ khắp nơi trên thế giới đổ về nước này để chứng kiến các trận bóng diễn ra ở 11 thành phố trên toàn quốc, trong khi mạng xã hội tràn ngập cảnh các bữa tiệc đường phố quy mô lớn ở thủ đô Moskva và nhiều nơi khác.
Trên sân cỏ, đội tuyển Nga đã làm nên điều kỳ diệu khi vào tới tận tứ kết, dù bị đánh giá thấp nhất trước khi giải đấu diễn ra. Thành tích này của tuyển Nga đã thổi một làn gió yêu nước, tự hào dân tộc trên khắp đất nước và thậm chí thủ thành Igor Akinfeev còn được tôn vinh là người hùng dân tộc.
Hai cổ động viên của đội tuyển Nga. Ảnh: Reuters.
Phát biểu cạnh Tổng thống Putin hôm thứ bảy, Chủ tịch FIFA Gianni Infantino tuyên bố rằng World Cup đã thay đổi cái nhìn của thế giới về nước Nga.
"Điều thay đổi thứ hai và cũng rất quan trọng là nhận thức của thế giới về đất nước này, với tất cả những người trong căn phòng này là nhân chứng", Infantino nói.
Nhưng mới tháng trước, truyền thông phương Tây tràn ngập những lời cảnh báo về World Cup diễn ra tại Nga. Bình luận viên Nick Cohen của tờ Observer thì so sánh sự kiện này với Thế vận hội 1936 diễn ra ở Đức Quốc xã, tương tự tuyên bố của ngoại trưởng Anh lúc đó là Boris Johnson.
"Putin sẽ tiêu khiển trong kỳ World Cup này giống những gì Adolf Hitler đã làm trong Thế vận hội Berlin 1936", Johnson nói với Guardian.
Trong khi đó, Telegraph dự báo cổ động viên Anh có thể là nạn nhân của "bạo lực tột cùng" do các phần tử quá khích Nga gây ra. Nhiều người còn cho rằng người hâm mộ bóng đá Anh sẽ bị đánh đập, nhiễm bệnh dại, hay thậm chí bị đầu độc bằng chất độc thần kinh.
Những lời đe dọa kiểu này không có căn cứ nào, nhưng gây ra tác động tâm lý đáng kể đối với các cổ động viên châu Âu có ý định tới Nga.
Có lẽ nhiều cổ động viên châu Âu quyết định không đến Nga dịp vừa rồi sẽ tiếc nuối khi chứng kiến hàng trăm nghìn người Nam Mỹ tận hưởng ngày hội bóng đá ở Nga.
Số cổ động viên Colombia mặc áo vàng lớn gấp 10 lần cổ động viên Anh trong trận đấu giữa đội tuyển hai nước, trong khi người hâm mộ đến từ Peru, Uruguay, Argentina và Brazil cũng rất đông đảo.
Bữa tiệc tuyệt vời
Không khí cổ vũ World Cup trên đường phố Moskva. Ảnh: Reuters.
Không ai nghĩ rằng bữa tiệc bóng đá này lại sẽ tuyệt vời đến vậy, ngay cả với người dân nước chủ nhà.
"Chúng tôi thậm chí sẽ chẳng có suất chơi World Cup nếu không phải là nước đăng cai", Anastasia Zakharova, kỹ sư công nghệ thông tin 35 tuổi ở Moskva, nói sau trận tứ kết giữa Nga và Croatia. "Không khí ở đây quả thật không thể tưởng tượng nổi. Tôi không phải là người mê bóng đá, nhưng giờ không bỏ sót một trận nào. Chúng tôi đều tự hào về các cầu thủ của mình".
"Thật tốt khi trở thành tâm điểm của thế giới trong một thời gian", Mark Galeotti, chuyên gia về an ninh, chính trị Nga tại Viện Quan hệ Quốc tế ở Prague, nhận xét về kết quả tổ chức World Cup của Moskva. "Sự thành công của giải đấu đã tạo nên thắng lợi về quyền lực mềm cho Nga trước những định kiến trên truyền thông phương Tây rằng Nga là đất nước tồi tệ", ông nói.
Lần gần đây nhất Nga tạo được ấn tượng tích cực như vậy trên trường quốc tế là sau Thế vận hội Mùa đông 2014 ở Sochi. Cũng giống như World Cup, truyền thông quốc tế có cái nhìn tiêu cực về nước Nga, với rất nhiều bản tin về tham nhũng, lạm quyền, chi tiêu vô tội vạ trong công tác tổ chức Thế vận hội tốn kém nhất trong lịch sử.
Nhưng cuối cùng, Thế vận hội Sochi đã thành công rực rỡ và đánh bóng đáng kể hình ảnh của nước Nga trên toàn cầu.
Tất cả những yếu tố đó giúp Putin có lợi thế rất lớn khi ông chuẩn bị gặp thượng đỉnh Tổng thống Mỹ Donald Trump ở Helsinki. Cuộc gặp thượng đỉnh đầu tiên giữa lãnh đạo hai nước sẽ diễn ra trong bối cảnh những quan điểm tiêu cực về nước Nga đang bị vùi lấp bởi bầu không khí hân hoan và thỏa mãn sau bữa tiệc bóng đá thành công.
"Hình ảnh hậu World Cup của Nga sẽ giúp Trump dễ dàng giải thích lý do gặp Putin, trước những lời chỉ trích trong và ngoài nước", Alexander Baunov, chuyên gia tại Trung tâm Carnegie Moskva, nhận định.
Theo Baunov, nếu truyền thông Mỹ và các nước phương Tây chỉ đề cập đến các khía cạnh tiêu cực của Nga trước khi cuộc gặp diễn ra, Trump sẽ rất khó ăn nói với các nghị sĩ đối lập về quyết định ngồi lại cùng Putin cũng như bất cứ nhượng bộ nào mà ông có thể đưa ra trước Nga.
Nhưng giờ đây, những cáo buộc chống lại Nga, chẳng hạn vụ một phụ nữ Anh thiệt mạng vì chất độc thần kinh Novichok, dường như đã bị phủ bóng bởi hiệu ứng của World Cup trên báo chí và mạng xã hội.
"Ngay cả khi Trump cứng rắn trước Putin và không có nhượng bộ lớn nào trong cuộc gặp, Putin vẫn giành chiến thắng", Nina Jankowicz, chuyên gia tại Viện Kennan thuộc Trung tâm Wilson, nhận xét. "Chỉ riêng hành động gặp mặt của Trump đã nâng tầm của Putin và nước Nga, giúp ông ấy có thêm động lực xây dựng hình ảnh trong nước".
Điều này rất có lợi cho Putin, bởi ông sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức khi cơn sốt World Cup qua đi, trong đó có nguy cơ phản ứng tiêu cực của dư luận đối với đạo luật cải cách hưu trí vừa được quốc hội Nga thông qua vào ngày World Cup khai mạc.
Đạo luật này nâng tuổi nghỉ hưu của đàn ông Nga từ 60 lên 65, của phụ nữ là từ 55 lên 63, nhưng nhiều người Nga cho rằng nó không được thảo luận rộng rãi trong nhân dân trước khi được thông qua.
Tỷ lệ ủng hộ Putin trong thời gian qua cũng giảm 14 điểm, xuống mức 64%, theo các cuộc thăm dò gần đây ở Nga.
Nhưng ở nước Nga hiện nay, không khí về một kỳ World Cup tuyệt vời, an toàn và đoàn kết sẽ không sớm lắng xuống trong thời gian tới, nhất là khi Putin đã quyết định miễn thị thực đến Nga tới hết năm nay cho những người có thẻ cổ động viên (Fan ID) được cấp dịp World Cup.
"Sự kiện này là thành công lớn không chỉ với Putin, người có thể tự hào về giải đấu được tổ chức rất tốt", Baunov nói. "Đó còn là kết quả tích cực đối với toàn thể người dân Nga".
