Chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long dự báo, năm 2018, giá cả thị trường hàng hóa Việt Nam sẽ chịu tác động của nhiều yếu tố, trong đó đáng chú ý là việc điều chỉnh tăng giá các dịch vụ công; các yếu tố ảnh hưởng tới nguồn cung và giá cả các mặt hàng thực phẩm, nông sản và sản xuất các lĩnh vực thiết yếu, chăn nuôi, nông nghiệp như dịch bệnh, thời tiết, khí hậu; đặc biệt là nguồn tài chính và dòng tiền cho việc tăng lương cơ sở từ đầu tháng 7/2018.
Bên cạnh đó, triển vọng tăng giá của nhóm hàng nhiên liệu, năng lượng trên thị trường thế giới cũng ảnh hưởng tới giá bán lẻ xăng dầu trong nước, vốn là đầu vào của các ngành sản xuất, dự báo sẽ tác động mạnh tới xu hướng giá cả thời gian tới.
“Giữ lạm phát ở mức 4% là một thách thức không nhỏ khi các giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng năm 2017 như tăng đầu tư công, đẩy nhanh đầu tư, nới tăng trưởng dư nợ tín dụng… có thể tác động trễ tới diễn biến chỉ số giá cả tiêu dùng trong năm 2018”, ông Long nhận định.
Tuy nhiên, theo chuyên gia này, tác động trễ của yếu tố tiền tệ đến lạm phát không lớn do hệ số thâm dụng tín dụng trong năm 2017 ước đạt 2,04 lần, giảm so với mức 2,81 lần của năm 2016. Hơn nữa, giá hàng hóa thế giới sẽ không gây áp lực nhiều lên lạm phát do dự báo ít biến động trong năm 2018 và giá dầu tuy có tăng song dự đoán chỉ tăng khoảng 6% so với mức tăng 24% của năm 2017. Dựa vào những cơ sở phân tích này, ông Long dự báo, lạm phát sẽ duy trì khoảng 4% trong năm 2018 và 2019.
Ông Nguyễn Tiến Thỏa, Phó chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội Thẩm định giá Việt Nam cho rằng, năm 2018 tuy khó có những cú sốc về kinh tế cả trong và ngoài nước có thể đẩy mặt bằng giá tăng cao đột biến tạo ra những cơn sốt về giá, song thị trường trong nước vẫn tiềm ẩn nhiều áp lực có nguy cơ đẩy lạm phát cao như mở rộng tín dụng, tỷ giá, tác động tiếp theo của việc điều chỉnh giá điện, việc thực hiện lộ trình giá thị trường đối với một số giá hàng hóa dịch vụ Nhà nước còn định giá…
“Kinh nghiệm điều tiết giá năm 2017 cho thấy, để kiểm soát CPI năm 2018, ngoài việc tiếp tục xử lý nguồn gốc sâu xa của lạm phát là cơ cấu lại nền kinh tế và đổi mới mô hình tăng trưởng, cần thực hiện đồng loạt các giải pháp điều tiết lớn ngay từ đầu năm như đảm bảo đủ nguồn hàng đáp ứng nhu cầu tiêu dùng và cho sản xuất; đẩy mạnh giảm chi phí kinh doanh và sản xuất cho doanh nghiệp để giảm giá hàng hóa dịch vụ, ví dụ cắt giảm thuế, các loại phí và lệ phí không hợp lý; giảm mặt bằng lãi suất cho vay phù hợp với tốc độ lạm phát, bình ổn tỷ giá hối đoái; giảm phí BOT, giảm điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính”, ông Thỏa khuyến nghị.
Riêng về các giải pháp điều hành tài chính tiền tệ, ông Thỏa nhấn mạnh các giải pháp kiểm soát hiệu quả đầu tư công, thực hiện chính sách tài khóa chặt chẽ, chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt theo hướng kiểm soát chặt cung tiền, đảm bảo vốn tín dụng và dòng tiền cho nền kinh tế phù hợp với mục tiêu tăng trưởng.
Nhìn ở góc độ thị trường, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong dự đoán, áp lực lạm phát năm 2018 sẽ gia tăng do áp lực lạm phát chi phí đẩy từ tăng giá dịch vụ công, tăng lương gắn với tăng giá xăng dầu. Đặc biệt, một yếu tố không thể xem nhẹ là những hoạt động và kết quả tái cơ cấu ngân hàng nói riêng và nền kinh tế sẽ có tác động lớn hơn đến hoạt động kinh tế đầu tư, do đó ảnh hưởng tới xu hướng lạm phát.
Tuy dự đoán xu hướng lãi suất và tác động của lãi suất tới lạm phát, ông Phong cho rằng, lãi suất năm 2018 có nhiều khả năng giữ nguyên hoặc tăng nhẹ do gia tăng nhu cầu huy động vốn của ngân hàng và vay vốn của doanh nghiệp, do đó những khoản chi phí lãi suất vay cao sẽ được doanh nghiệp hạch toán chuyển vào giá thành sản xuất và nâng giá bán.
“Như thế có nghĩa là góp thêm lực đẩy tăng mặt bằng giá xã hội, bất chấp sức cạnh tranh thị trường ngày càng mạnh”, ông Phong nhìn nhận.
Theo các chuyên gia, cần chủ động có nhiều kịch bản đối phó kịp thời với những diễn biến khó lường của thị trường và thiên tai, tình hình kinh tế, chính trị trong khu vực nhiều khả năng có diễn biến phức tạp, nợ công tăng nhanh khiến dư địa chính sách hạn hẹp, nguồn lực tài chính quốc gia còn hạn chế và yêu cầu đẩy nhanh tái cơ cấu trên nhiều lĩnh vực, hệ thống tài chính vẫn phụ thuộc nhiều vào khu vực ngân hàng, khả năng giảm lãi suất cho vay bị hạn chế bởi vấn đề nợ xấu và lạm phát, sở hữu chéo…
