Các tàu chở thực phẩm nằm trong số những tàu tránh được các cuộc tấn công của Houthi trên Biển Đỏ - tuyến đường thủy quan trọng bằng cách đi vòng quanh châu Phi, một tuyến đường dài hơn và tốn kém hơn. Nhưng không giống như các loại hàng hóa khí đốt hay dầu mỏ, hàng tiêu dùng cũng bị ảnh hưởng và thời gian vận chuyển kéo dài hơn có nguy cơ khiến thực phẩm dễ hỏng không thể bán được.
Điều đó đang khiến ngành công nghiệp thực phẩm lo sợ. Các nhà xuất khẩu Ý lo ngại kiwi và trái cây họ cam quýt sẽ bị hỏng trên đường vận chuyển, gừng Trung Quốc ngày càng đắt hơn và một số lô hàng cà phê châu Phi bị trì hoãn trong thời gian ngắn. Ngũ cốc đang được chuyển hướng khỏi Kênh đào Suez và một tàu chở gia súc đến Trung Đông đã thay đổi lộ trình.
 |
Chỉ số giá lương thực toàn cầu |
Mặc dù tác động vẫn còn hạn chế nhưng đó là lời nhắc nhở về việc chuỗi cung ứng thực phẩm có thể mong manh như thế nào. Nếu sự gián đoạn trở nên tồi tệ hơn, chúng có thể ngăn chặn sự sụt giảm về chi phí hàng hóa thực phẩm vốn đã bắt đầu ảnh hưởng đến các hóa đơn hàng thiết yếu của người tiêu dùng.
Nitin Agrawal, giám đốc điều hành của Euro Fruits - một nhà xuất khẩu nho lớn của Ấn Độ - cho biết: “Mọi người đều là kẻ thua cuộc ở đây”. Euro Fruits thường vận chuyển đến châu Âu qua Biển Đỏ, nhưng hiện việc sử dụng tuyến đường dài hơn khiến chi phí vận chuyển hàng hóa tăng gấp bốn lần và thời gian vận chuyển tăng gấp đôi.
Điều đó có nghĩa là chất lượng nho sẽ bị ảnh hưởng và hầu hết các nhà nhập khẩu châu Âu đã đồng ý với giá nho Ấn Độ cao hơn, sẽ khiến chúng trở nên đắt hơn đối với người tiêu dùng. Theo hiệp hội sản phẩm tươi sống châu Âu Freshfel, Liên minh châu Âu thường dựa vào Ấn Độ khoảng 1/7 sản lượng nho khô nguyên cành và hơn 35% vào thời kỳ cao điểm của vụ mùa vào tháng 3 - tháng 4.
Massimiliano Giansanti, Chủ tịch tập đoàn nông nghiệp Confagricoltura cho biết, các nhà xuất khẩu Ý bán khoảng 4,4 tỷ USD nông sản sang châu Á hiện lo ngại rằng việc đi vòng quanh châu Phi sẽ làm giảm độ tươi và tăng thêm chi phí cho các loại trái cây như táo, kiwi và cam quýt.
Đây cũng là vấn đề đau đầu đối với những người nông dân có thể phải giảm giá để bù đắp chi phí vận chuyển cao hơn.
Sandeep Dagu Sandhan, một người trồng nho ở bang Maharashtra của Ấn Độ cho biết: “Chúng tôi phải bán ngay cả khi giá giảm vì không thể kéo dài thời gian thu hoạch. Các nhà xuất khẩu luôn tìm cách trang trải chi phí của mình. Chúng tôi sẽ lỗ nếu giá sụt giảm”.
Nỗi lo lớn hơn
Đại diện cho các nhà kinh doanh thực phẩm nông nghiệp theo CELCAA cho biết, các vấn đề vận chuyển cũng là mối lo ngại đối với hoạt động xuất khẩu các sản phẩm như thịt lợn, sữa và rượu vang cũng như nhập khẩu trà, gia vị và gia cầm của châu Âu, mặc dù chưa rõ mức độ ảnh hưởng.
Công ty tình báo Kpler cho biết, các tàu chở khoảng 1,6 triệu tấn ngũ cốc hướng tới kênh đào Suez đã phải chuyển hướng sang các tuyến đường khác trong những tuần gần đây. Phần lớn trong số đó sẽ là cây trồng xuất sang Trung Quốc và Đông Nam Á.
Công ty bán lẻ Tesco Plc của Anh đã cảnh báo rằng, sự gián đoạn vận chuyển có thể dẫn đến lạm phát đối với một số mặt hàng và chuỗi siêu thị J Sainsbury Plc đang làm việc với chính phủ Anh để đối phó với sự chậm trễ.
Stephen Hurst, người sáng lập và giám đốc điều hành của công ty nhập khẩu cà phê Mercanta cho biết: “Nếu một hàng hóa đi về phía nam, nó sẽ phải trải qua một chặng đường vận chuyển rất dài và có thể đắt hơn”.
Các quốc gia như Uganda và Việt Nam chiếm thị phần lớn trong nhập khẩu cà phê của châu Âu và Biển Đỏ là huyết mạch quan trọng cho hoạt động thương mại đó.
Theo Hiệp hội Ca cao Cà phê Việt Nam, trong khi thực phẩm dễ hư hỏng thường được vận chuyển bằng container, một số công ty đang chuyển sang sử dụng tàu chở hàng rời để vận chuyển cà phê. Điều đó có thể khiến nguồn cung cấp khó xử lý hơn ở những nơi như cảng và khiến chúng dễ bị hư hại hơn từ các yếu tố tự nhiên.
