Vụ án Đặng Nam Hải (cán bộ tín dụng Ngân hàng Eximbank, chi nhánh Vinh) lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản ngân hàng kết thúc từ năm 2015 nhưng dư âm vẫn còn lại đến nay.
Vừa qua, ngân hàng Eximbank đã khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại để đòi nợ nhưng gặp rất nhiều khó khăn vì bên vay trốn tránh còn hợp đồng thế chấp bị tuyên vô hiệu.
Theo đó, năm 2010, Eximbank chi nhánh Vinh đã ký hợp đồng cấp hạn mức cho CTCP Xây dựng số 11 Thuận An vay 5 tỷ đồng. Nhà băng đã giải ngân 3 tỷ đồng. Tài sản bảo đảm là quyền sử dụng đất của gia đình ông Trần Mạnh Toán (131,80 m2 đất) và tài sản gắn liền với đất là nhà ở 2 tầng, diện tích sử dụng 240 m2 ở TP Vinh, Nghệ An.
Công ty không trả nợ đầy đủ nên ngân hàng khởi kiện đòi nợ gốc và lãi tính đến ngày 12/10/2017 là 4,6 tỷ đồng. Ngay từ đầu, Công ty Thuận An đã vắng mặt không có lý do trong tất cả phiên làm việc tại tòa án, chỉ có bên thứ ba liên quan đến tài sản là vợ chồng ông Toán tham dự.
Tòa sơ thẩm đã tuyên buộc Công ty Thuận An có trách nhiệm trả nợ tiền gốc và lãi; không chấp nhận yêu cầu của ngân hàng xử lý tài sản đảm bảo của gia đình ông Toán, tuyên hợp đồng thế chấp vô hiệu. Do đó, ngân hàng kháng cáo lên TAND tỉnh Nghệ An.
Trải qua phiên tòa phúc thẩm, ngân hàng không có cơ hội xử lý số tài sản này vì hành vi gian dối của cán bộ tín dụng.
Theo trình bày của ông Toán, tháng 3/2009, gia đình ông có vay ngân hàng 800 triệu đồng và thế chấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất căn nhà trên.
Khi đến ngân hàng, ông Toán làm việc trực tiếp với cán bộ tín dụng là anh Đặng Nam Hải. Tháng 7/2010, anh Hải có báo ông Toán: "muốn duy trì khoản vay phải làm lại hồ sơ". Anh Hải có đến nhà và đưa bộ hồ sơ mới và giục vợ chồng ông Toán ký gấp. Khi ký vào hồ sơ không có mặt công chứng viên. Khoản vay này gia đình ông đã tất toán xong vào ngày 21/7/2010 và ngân hàng đã xóa thế chấp nhưng chưa giao sổ đỏ.
Lợi dụng hợp đồng thế chấp của gia đình ông Toán, ngày 20/7/2010, Hải đã làm hồ sơ cho Công ty Thuận An vay vốn 3 tỷ đồng.
Với hành vi gian dối này, Hải đã chiếm đoạt ngân hàng số tiền 2,2 tỷ đồng và bị quy kết vào tội Lợi dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản. Bản án phúc thẩm hình sự của TAND tối cao tại Hà Nội năm 2015 nêu rõ: "hợp đồng công chứng không có chữ ký từng trang của vợ chồng ông Toán. Những trang mới này được in ghép vào, sau đó ngân hàng và văn phòng công chứng Việt Pháp đóng dấu giáp lai".
Thực chất, khi vụ án bị phát giác, gia đình ông Toán mới biết Hải đã định giá nhà đất của ông là 4,9 tỷ đồng và thế chấp cho Công ty Thuận An vay tiền.
Tòa cấp phúc thẩm nhận định, việc Hải ký hợp đồng thế chấp nhà đất của gia đình ông Toán đảm bảo khoản vay của Công ty Thuận An khi tài sản chưa được giải chấp là vi phạm điều 344, điều 350 BLDS 2005.
Mặt khác, cán bộ ngân hàng tự nâng giá trị tài sản đảm bảo từ 2,1 tỷ đồng lên 4,9 tỷ đồng là không đúng.
Với lý do trên, tòa phúc thẩm đã bác đơn kháng cáo của ngân hàng. Đồng thời tuyên buộc ngân hàng trả lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho gia đình ông Toán và làm thủ tục xóa thế chấp theo quy định.
