Bà Hà Thị Thu Thanh, Chủ tịch Viện Thành viên Hội đồng quản trị Việt Nam (VIOD)
Bà có nhận xét gì về thực tế quản trị công ty tại các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay?
Nói về quản trị công ty, chúng ta cần lưu ý 3 vấn đề. Thứ nhất, hoạt động quản trị công ty của các doanh nghiệp niêm yết và công ty đại chúng chủ yếu mới dừng ở mức độ trung bình và dưới trung bình. Khi chấm điểm cuộc bình chọn quản trị công ty trên thị trường chứng khoán Việt Nam, chúng tôi chia các doanh nghiệp thành 3 nhóm gồm tiên tiến, trung bình, yếu kém. Nhóm yếu kém đạt dưới 30 điểm trên thang 100 điểm chiếm tới 40%. Có thể thấy, chưa nói đến câu chuyện nâng hạng thị trường hay không nâng hạng, vấn đề quản trị công ty của chúng ta phải được nâng lên.
Quản trị công ty tốt như đơn vị tiền tệ quốc tế, có khả năng kết nối...
Thứ hai, quản trị công ty yêu cầu tuân thủ mức tối thiểu các quy định pháp luật, nhiều doanh nghiệp dừng ở mức tuân thủ và coi đó là tốt rồi, nhưng các doanh nghiệp cần vượt lên, đáp ứng các thông lệ tốt. Quản trị công ty được ví như tiếng nói để kết nối mình ra bên ngoài. Nói một cách khác, quản trị công ty tốt như đơn vị tiền tệ quốc tế, khi mình sử dụng nó thì doanh nghiệp có khả năng kết nối với nhà đầu tư. Ở các quốc gia phát triển thì quản trị công ty là năng lực cạnh tranh. Khi coi quản trị công ty là năng lực cạnh tranh thì doanh nghiệp sẽ biết cần phải vươn lên thế nào.
Thứ ba, khi thị trường chứng khoán được nâng hạng, các nhà đầu tư đổ vốn vào đâu? Câu trả lời là vào các doanh nghiệp được quản trị minh bạch, vào các công ty được quản trị càng ngày càng tốt lên, tuân thủ quản trị ở mức khá và tốt, chứ không phải yếu kém. Khi thị trường nâng hạng, nhiều cánh cửa mới được mở ra, nguồn vốn đến với doanh nghiệp, cổ phiếu được nhà đầu tư mua vào...
Có không ít doanh nghiệp cho rằng, họ chưa cần vốn nên không cần mở cửa cho nhà đầu tư nước ngoài, bà nghĩ sao?
Suy nghĩ như vậy là ngắn hạn. Quản trị công ty có vai trò ngày càng quan trọng, vì không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn đầu tư mới. Trường hợp doanh nghiệp đã có vốn đầu tư nước ngoài mà quản trị công ty không tốt thì khả năng giữ chân họ rất chông chênh. Trong xu thế đầu tư hiện nay, được đo lường bởi các yếu tố ESG, thì doanh nghiệp cần quan tâm các dự án được vay với chi phí vốn hợp lý. Việc quản trị công ty tốt mang lại cơ hội tiếp cận nguồn vốn rẻ hơn, chi phí hợp lý hơn, thời gian đầu tư dài hạn.
Có phải doanh nghiệp lớn mới có nguồn lực để cải thiện quản trị công ty, còn nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn đang đối mặt với bài toán tồn tại?
Cơ hội được san bằng cho các doanh nghiệp trong giai đoạn hiện nay. Việt Nam đứng trước ngưỡng cửa nâng hạng thị trường chứng khoán, đem đến cơ hội tiếp cận vốn mới cho doanh nghiệp, thì doanh nghiệp cần chuyển đổi tư duy, chuyển đổi hệ thống, cải thiện tính minh bạch. Việc này không phụ thuộc doanh nghiệp nhỏ hay doanh nghiệp lớn. Các doanh nghiệp hãy coi nâng hạng thị trường là cơ hội nâng cao năng lực cạnh tranh, năng lực quản trị công ty, không cần phải bỏ ra nhiều tiền, nhưng cần cam kết, cần tư duy cởi mở, cải thiện quản trị trên nền tảng nội tại của doanh nghiệp một cách phù hợp.
Sáng kiến thành lập câu lạc bộ các chủ tịch hội đồng quản trị mà Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và VOID triển khai có phải nhằm thúc đẩy việc cải thiện năng lực quản trị doanh nghiệp?
Trong thực hành quản trị công ty của các quốc gia khác có hiệp hội doanh nghiệp niêm yết mà Việt Nam chưa có. Câu lạc bộ các chủ tịch hội đồng quản trị là tiền thân của tổ chức này và chúng tôi mong muốn sẽ sớm có trong tương lai. Nơi đây tập hợp các doanh nghiệp có tiếng nói chung về thị trường, về chính sách và tiếp cận nhà đầu tư. Trước mắt, thông qua câu lạc bộ, chúng tôi có mạng lưới các chủ tịch hội đồng quản trị tâm huyết, tài năng, chiến lược, có những đối thoại với các nước ASEAN, với nhà đầu tư toàn cầu khi thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng.
