Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đã cảnh báo về "sự kết hợp nguy hiểm của các lỗ hổng" trên thị trường. Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) cho biết, lần đầu tiên kể từ Thế chiến thứ hai, các ngân hàng trung ương đang đối phó với lạm phát gia tăng cùng với mức nợ rất cao và đe dọa sự ổn định kinh tế.
Carl Tannenbaum, nhà kinh tế trưởng của Northern Trust, người từng làm việc trong bộ phận rủi ro của Fed trong cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 cho biết: “Những rủi ro đối với hệ thống tài chính không còn cấp bách như hồi tháng 3, nhưng điều đó không có nghĩa là cuộc khủng hoảng đã qua”.
Tại đây, các chuyên gia đã cân nhắc về những gì các nhà hoạch định chính sách đã làm tốt trong tháng 3 và những bài học rút ra cho tương lai.
Theo kế hoạch
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã tiếp tục tăng lãi suất vào tháng 3 khi Silicon Valley Bank (SVB) sụp đổ và UBS buộc phải tiếp quản Credit Suisse.
Lãi suất tăng nhanh sau nhiều năm duy trì ở mức cực thấp đã gây ra nhiều thiệt hại. Nhưng việc thay đổi hướng đi khi thị trường trượt dốc có thể làm trầm trọng thêm điều đó.
Dario Perkins, Giám đốc điều hành của TS Lombard cho biết: “Nếu họ không thực hiện các đợt tăng lãi suất đó, có nguy cơ mọi người sẽ nhìn vào đó và nói rằng tình hình thậm chí còn tồi tệ hơn chúng tôi nghĩ”.
Một chỉ số đo lường sự biến động trên thị trường trái phiếu Kho bạc đã giảm bớt sau khi đạt mức cao nhất kể từ năm 2008 vào tháng 3.
 |
Chỉ số đo lường sự biến động trên thị trường trái phiếu kho bạc |
“Lạm phát thấp và ổn định là điều tốt cho thị trường và nền kinh tế, vì vậy các ngân hàng trung ương phải thể hiện sự nghiêm túc của họ đối với lạm phát”, Carl Tannenbaum, nhà kinh tế trưởng của Northern Trust cho biết.
Mạnh mẽ và nhanh chóng
Cuộc họp chính sách tháng 3 của Fed diễn ra chỉ 12 ngày sau thất bại của SVB và cuộc họp ngày 16/3 của ECB là hai ngày trước cuộc giải cứu Credit Suisse. Cổ phiếu ngân hàng khu vực của Mỹ đã giảm 36% trong tháng 3.
Dario Perkins cho biết, các ngân hàng trung ương đã làm dịu đà tăng lãi suất bằng cách truyền thông quan tâm đến rủi ro bất ổn, thể hiện sự khiêm tốn và trấn an. Nhưng không phải tất cả các truyền thông đều xuất sắc.
Ngân hàng Quốc gia Thụy Sĩ (SNB) hôm 15/3 cho biết, Credit Suisse đã đáp ứng các yêu cầu về vốn và thanh khoản.
Gael Combes, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu cơ bản tại công ty quản lý quỹ Thụy Sĩ Unigestion cho biết: “Và sau đó vài ngày, Credit Suisse đã biến mất”.
David Blanchflower, giáo sư kinh tế học của Đại học Dartmouth và cựu chuyên gia thiết lập lãi suất của Ngân hàng Anh (BoE) cho biết, việc thắt chặt quá mức vẫn có thể tạo ra một cuộc khủng hoảng tài chính khác.
Ông cho biết, các ngân hàng Mỹ phải đối mặt với việc những người vay không trả được nợ cho các khoản vay mua ô tô và nợ sinh viên, trong khi những người vay thế chấp ở Anh chuyển các khoản vay lãi suất cố định giá rẻ sang các giao dịch đắt hơn có thể gây ra tình trạng vỡ nợ. “Các xúc tu của sự sụp đổ ngân hàng dài hơn nhiều so với mọi người nghĩ”, ông cho biết.
Trải qua thiệt hại
Cuộc khủng hoảng năm 2008 đã thúc đẩy các nỗ lực toàn cầu nhằm ngăn chặn việc người nộp thuế tài trợ cho các gói cứu trợ của các ngân hàng gặp khó khăn.
Cuộc giải cứu của Credit Suisse đã gây ra nỗi đau ở nơi khác, khi các nhà quản lý Thụy Sĩ phán quyết rằng những người nắm giữ trái phiếu AT1 của ngân hàng sẽ bị xóa sổ, trong khi các cổ đông đã nhận được 3,3 tỷ USD.
Peter Praet, cựu nhà kinh tế trưởng của ECB cho biết, thành công của cuộc giải cứu Credit Suisse thể hiện ở chỗ tình trạng hỗn loạn không lan sang các ngân hàng khác và các chủ nợ phải gánh chịu chi phí ở mức độ lớn, đây là điều "rất hiếm" đối với một thể chế có hệ thống.
Nhưng những người cho vay không chắc chắn về việc nắm giữ trái phiếu AT1, khiến ý tưởng về bộ đệm vốn hấp thụ cú sốc gặp rủi ro.
Francesco Papadia, thành viên cấp cao tại Bruegel và cựu Tổng giám đốc ECB về hoạt động thị trường cho biết: “Khuôn khổ giải quyết ngân hàng được tạo ra sau cuộc khủng hoảng tài chính lớn đang tỏ ra khó thực hiện”.
Sự đồng thuận
Sau cuộc giải cứu Credit Suisse, Fed và các ngân hàng trung ương lớn khác đã hỗ trợ tính thanh khoản của thị trường bằng các hạn mức hoán đổi đồng đô la. Các chuyên gia cho biết, việc duy trì dòng tiền dự trữ toàn cầu, trong một nỗ lực chưa từng thấy kể từ đại dịch Covid năm 2020 có khả năng ngăn chặn lo ngại về việc các tổ chức quốc tế bán phá giá trái phiếu kho bạc Mỹ để đảm bảo nguồn cung đồng đô la.
Mahmoud Pradhan, người đứng đầu toàn cầu về vĩ mô tại Amundi Institute và là cựu phó giám đốc bộ phận châu Âu của IMF cho biết: “Điều đó xoa dịu thị trường. Thường thì số lượng cơ sở được mở rộng là không cần thiết, nhưng đó là một biện pháp an toàn”.
 |
Cuộc đua tăng lãi suất của các ngân hàng trung ương |
Rủi ro đạo đức
Tại Mỹ, Fed, Bộ Tài chính và Tổng công ty Bảo hiểm Tiền gửi Liên bang (FDIC) đã đưa ra quyết định hiếm hoi là cho phép khách hàng của SVB có quyền truy cập vào tất cả các khoản tiền gửi không được bảo hiểm.
Phản ứng dữ dội về chính trị xảy ra sau đó, với việc các đảng viên Cộng hòa phản đối việc bảo đảm tiền gửi toàn cầu trên cơ sở những công cụ như vậy sẽ khuyến khích rủi ro đạo đức.
Ông Mahmoud Pradhan cho biết, phản ứng của ngân hàng trung ương "từng trường hợp" đối với những ngân hàng thất bại vào tháng 3 cho thấy việc thiếu một hệ thống giải quyết ngân hàng phối hợp.
