Niềm tin ban đầu rằng đợt bùng phát lạm phát chung của thế giới phát triển do những cú sốc bao gồm đại dịch Covid và xung đột Nga-Ukraine đã lên đến đỉnh điểm và bắt đầu giảm bớt.
Nhưng những cú sốc này vẫn chưa biến mất, và các nhà hoạch định chính sách ở Frankfurt, London và Washington với trách nhiệm giám sát một phần lớn nền kinh tế thế giới, giờ đây phải đối mặt với nhiệm vụ khó khăn là xác định chính sách thắt chặt tiền tệ thêm bao nhiêu khi suy thoái kinh tế đang rình rập ở Mỹ, Anh và khu vực đồng euro.
Đó là một tập hợp các quyết định sẽ định hình nền kinh tế toàn cầu vào năm 2023, ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái và các điều khoản thương mại, và như một số quan chức quốc tế đã cảnh báo nền kinh tế có nguy cơ thu hẹp hơn mức cần thiết.
“Nền kinh tế khu vực đồng euro có thể bị thu hẹp trong quý hiện tại và quý tiếp theo do khủng hoảng năng lượng vì sự không chắc chắn tăng cao, hoạt động kinh tế toàn cầu suy yếu và các điều kiện tài chính thắt chặt hơn”, ECB cho biết trong một tuyên bố chính sách hôm thứ Năm (15/12) sau quyết định tăng lãi suất 50 điểm cơ bản và lập luận rằng, lãi suất "vẫn phải tăng đáng kể với tốc độ ổn định" ngay cả trong bối cảnh kinh tế suy thoái.
Tuyên bố này đã đẩy đồng euro lên cao hơn so với đồng đô la, trong khi thị trường chứng khoán Mỹ bị bán tháo sau giọng điệu diều hâu của Chủ tịch Fed Jerome Powell trong cuộc họp báo vào ngày 14/12. Các thông điệp từ Fed, ECB và Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) tiếp tục di chuyển theo cùng một hướng khi các quan chức phải đưa những lời kêu gọi khó khăn nhất trong chính sách tiền tệ: thắt chặt các điều kiện tín dụng trong thời kỳ suy thoái.
“Anh dự kiến sẽ suy thoái trong một thời gian dài", BoE cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Năm (15/12) sau khi tăng lãi suất chính sách mục tiêu từ 3% lên 3,5% và cho thấy có khả năng sẽ tiếp tục tăng lãi suất.
Cả ba ngân hàng trung ương đã làm chậm tốc độ tăng lãi suất. Mức tăng 50 điểm cơ bản trong tuần này thấp hơn so với mức tăng 75 điểm cơ bản mà các nhà hoạch định chính sách đã làm trước đó khi lạm phát leo thang trong năm và đưa ra một cách cẩn thận hơn để tiếp cận điểm dừng cuối cùng.
Tuy nhiên, Fed, ECB và BoE cũng rất nỗ lực để nói với công chúng và thị trường tài chính rằng họ không hứa hẹn về điểm dừng đó có thể ở đâu với một nỗ lực để đảm bảo các kỳ vọng vẫn nằm trong tầm kiểm soát, đặc biệt là đối với các nhà đầu tư đang tìm kiếm dấu hiệu ngân hàng trung ương tạm dừng hoặc thậm chí là xoay trục cắt giảm lãi suất.
Các ngân hàng trung ương cho biết trong tuần này rằng, điều đó sẽ không xảy ra cho đến khi lạm phát giảm liên tục từ mức hiện tại khoảng 6% ở Mỹ và trên 10% ở Anh và khu vực đồng euro.
"Các đợt tăng liên tục sẽ là phù hợp để đạt được lập trường chính sách tiền tệ đủ hạn chế để đưa lạm phát trở lại mức 2% theo thời gian", Fed cho biết trong một tuyên bố chính sách hôm thứ Tư (14/12) sau khi nâng lãi suất chuẩn lên phạm vi 4,25 % đến 4,5%, đồng thời dự đoán lãi suất sẽ tăng lên ít nhất ở mức từ 5% đến 5,25% vào cuối năm tới.
Vấn đề mà Chủ tịch Fed và các nhà hoạch định chính sách ở châu Âu có thể phải đối mặt là lãi suất gia tăng có thể dẫn đến tăng trưởng chậm hoặc âm và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng.
Mỹ hiện không rơi vào tình trạng suy thoái, nhưng các nhà kinh tế dự đoán ít nhất một cuộc suy thoái nhẹ sẽ xuất hiện vào năm tới. Các dự đoán từ các quan chức của Fed mới đây đã gần như thừa nhận khả năng đó, với tốc độ tăng trưởng dự kiến sẽ chậm lại ở mức 0,5% vào năm 2023 và tỷ lệ thất nghiệp tăng gần 1%.
Từ bây giờ đến lúc Fed hạ lãi suất, thế giới có thể phải vượt qua suy thoái kinh tế toàn cầu, chịu tác động liên tục của xung đột Nga-Ukraine, sự không chắc chắn liên quan đến chính sách Zero Covid của Trung Quốc và bất kỳ cú sốc không lường trước nào ngoài chính sách tiền tệ thắt chặt hơn.
Adam Slater, nhà kinh tế hàng đầu tại Oxford Economics cho biết, triển vọng cơ bản là về một "cuộc suy thoái toàn cầu tương đối nông" bắt đầu từ bây giờ và kéo dài đến giữa năm 2023. Tuy nhiên, sự suy giảm trên thị trường tài chính và bất động sản - những bộ phận của nền kinh tế mà tác động của chính sách tiền tệ được cảm nhận ngay lập tức - đang chỉ ra "nguy cơ đáng kể về một cuộc suy thoái sâu hơn khiến các nhà hoạch định chính sách đang vật lộn với thâm hụt ngân sách lớn và lạm phát cao".
