Các nhà đầu tư ngày càng mất kiên nhẫn với kết quả hoạt động của công ty này. Vốn hóa thị trường của Grab đã giảm 80% kể từ khi niêm yết vào tháng 12/2021.
Grab là một trong số các công ty công nghệ trong khu vực đang cố gắng đảo ngược những năm thua lỗ. Một công ty Singapore khác được thành lập cùng năm với Grab là công ty thương mại điện tử Lazada hiện vẫn dựa vào nguồn vốn từ công ty mẹ Trung Quốc Alibaba. Các công ty cùng ngành như Sea cũng đang nhanh chóng thu hẹp quy mô khi mức lỗ tăng lên.
Sự ra đời và tăng trưởng của các doanh nghiệp này đã trở thành biểu tượng cho sự trỗi dậy vượt bậc của hệ sinh thái công nghệ Đông Nam Á.
Ryu Muramatsu, đối tác sáng lập của công ty đầu tư mạo hiểm GMO VenturePartners cho biết: “Nhiều ngõ ngách của xã hội đã được chuyển đổi kỹ thuật số nhờ những công ty này”.
Khi ngày càng nhiều công ty khởi nghiệp xuất hiện, các nhà đầu tư càng săn tìm lợi nhuận trong môi trường lãi suất cực thấp. Vốn đầu tư mạo hiểm trong khu vực đã tăng vọt lên 24,8 tỷ USD vào năm 2021 - tăng hơn 120 lần trong 10 năm - trong khi các hợp đồng tài trợ tăng 16 lần.
Nhưng kể từ tháng 12/2021, lãi suất tăng, lạm phát và triển vọng suy thoái kinh tế mạnh hơn ở các thị trường phát triển đã khiến các công ty khởi nghiệp tư nhân bị ảnh hưởng bởi làn sóng bán tháo cổ phiếu công nghệ, làm giảm mức định giá cao chưa từng có.
Các công ty trong giai đoạn tăng trưởng đang tập trung vào việc hạn chế đốt tiền mặt và tồn tại cho đến khi thị trường tích cực trở lại. Liệu các công ty khởi nghiệp thế hệ đầu tiên ở Đông Nam Á như Grab và Sea có thể đạt được mục tiêu và xác thực mô hình kinh doanh hay không sẽ là một bài kiểm tra quan trọng đối với hệ sinh thái của khu vực trong bối cảnh thị trường lần đầu tiên trải qua suy thoái.
Shane Chesson, cổ đông sáng lập quỹ đầu tư Openspace Ventures cho biết, hệ sinh thái của khu vực đang “trên một lộ trình phát triển khi đề cập đến lợi nhuận và tính bền vững”.
“Chúng tôi đang chứng kiến những tài năng tuyệt vời được phát triển trong ngành, tiến vào các lĩnh vực mới và tăng cường đổi mới, nhưng chúng tôi vẫn còn rất nhiều điều để chứng minh. Chúng tôi vẫn chưa có lợi nhuận. Chúng tôi vẫn chưa bền vững. Vì vậy, chúng tôi phải đi đến một điểm mà có thể nói rằng có rất nhiều câu chuyện thành công”, ông cho biết.
Lượng tiền mặt dồi dào cho phép các công ty khởi nghiệp tư nhân duy trì lâu hơn và tiếp tục nhận thêm vốn đầu tư mặc dù thua lỗ nặng. Những công ty non trẻ giàu tiền mặt này tập trung vào việc mở rộng thị phần vì họ có nhóm nhà đầu tư khổng lồ đứng sau.
Tuy nhiên, các công ty khởi nghiệp nên tập trung nhiều hơn vào lợi nhuận. Theo ông Ryu Muramatsu, việc giành thị phần là một động thái hợp lý và gần như là một “quy tắc của trò chơi”. “Rõ ràng là cuối cùng họ sẽ phải có lãi, nhưng họ không thể chèo lái con tàu vì những người khác cũng đang làm như vậy”.
“Ngày xưa, họ chỉ cần đến đó thật nhanh. Vì vậy, những gì họ làm là ưu tiên tốc độ hơn hiệu quả sử dụng vốn. Nhưng họ không thể làm 50 điều nữa. Họ phải làm tốt 5 điều và sau đó đạt được điều đó nhanh hơn và thu được nhiều lợi nhuận hơn. Đây là một sự tiến hóa tự nhiên”, Chua Kee Lock, giám đốc điều hành của Vertex Holdings cho biết.
Trong thời gian diễn ra đại dịch, các nhà đầu tư tiếp tục thực hiện các giao dịch thông qua hội nghị video mà không thực hiện những điều cơ bản cần thiết. “Nhiều người nói rằng nó hiệu quả. Nhưng tôi nghĩ đó là thiếu kỷ luật. Nó đã tạo ra một bong bóng cực lớn”, ông cho biết.
Tuy nhiên, với mục tiêu hướng tới dân số 680 triệu dân thông qua áp dụng kỹ thuật số còn non trẻ, các nhà đầu tư vẫn lạc quan về triển vọng dài hạn của Đông Nam Á và hoạt động huy động vốn tiếp tục diễn ra mạnh mẽ. Các nhà đầu tư cũng đang chuyển hướng khỏi Trung Quốc do những chính sách hạn chế của Bắc Kinh đối với các công ty công nghệ và các biện pháp Zero Covid kéo dài đã làm rung chuyển nền kinh tế.
Vào cuối tháng 9, SuperReturn Asia - hội nghị đầu tư mạo hiểm và đầu tư tư nhân lớn nhất thế giới - đã được tổ chức lần đầu tiên tại Singapore thay vì Hồng Kông, và với kỷ lục 1.000 giám đốc điều hành từ hơn 40 quốc gia đã tham gia cuộc họp kéo dài 5 ngày.
Thậm chí trong năm nay, khu vực này đang chứng kiến nhiều tiền mặt đổ vào hơn. Theo DealStreetAsia, trong 6 tháng đầu năm, các công ty đầu tư mạo hiểm trong khu vực đã hoàn tất 23 quỹ với số tiền thu được hơn 3 tỷ USD, tương đương với mức huy động được trong năm 2021.
Tuy nhiên, các nhà đầu tư hiện đang tập trung nhiều hơn vào lợi nhuận ngắn hạn. Cũng giống như các công ty công nghệ đã giành được khu vực thông qua nội địa hóa, các nhà đầu tư sẽ cần phải thu được những khoản lợi nhuận thực tế.
“Đây là thời điểm tốt. Nhưng không may, một số công ty có thể không sống sót qua thời kỳ suy thoái này. Nhưng tôi nghĩ đó là một bài học cần rút ra”, ông Chua Kee Lock cho biết.
