Bộ Xây dựng cho biết, có nhiều chủ đầu tư, ban quản trị sử dụng kinh phí bảo trì phần sở hữu chung nhà chung cư (phí bảo trì) không chấp hành, hoặc chấp hành không đầy đủ theo quy định, dẫn đến tình trạng tranh chấp kéo dài.
Đầu năm 2021, Bộ Xây dựng đã tập trung thanh tra tại nhiều chung cư xảy ra tranh chấp gay gắt, ban hành 18 kết luận thanh tra đối với 18 chủ đầu tư, 17 ban quản trị tại 24 nhà chung cư/cụm nhà chung cư.
Kết quả, buộc 12/18 chủ đầu tư gửi vào tài khoản kinh phí bảo trì theo quy định và quyết toán để chuyển ngay cho ban quản trị nhà chung cư, với số tiền lên đến gần 345 tỷ đồng; buộc 5/18 chủ đầu tư trả lại2.080 m2 diện tích lấn chiếm về cho cư dân (giá trị khoảng 62,40 tỷ đồng); xử phạt vi phạm hành chính 8/18 chủ đầu tư, tổng số tiền là 1,03 tỷ đồng.
Bộ Xây dựng cũng tổng kết ra 7 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tranh chấp tại chung cư.
Đó là: Nhận thức pháp luật, cách thức, thái độ làm việc và sự hợp tác thiếu thống nhất giữa chủ đầu tư và ban quản trị;
Chủ đầu tư tự ý thay đổi công năng, mục đích sử dụng, lấn chiếm, sử dụng các phần thuộc sở hữu chung;
Chủ đầu tư chậm tổ chức hoặc tổ chức hội nghị nhà chung cư lần đầu không thành công nhưng không có văn bản đề nghị UBND cấp xã, phường tổ chức;
Chủ đầu tư và ban quản trị không thống nhất được các phần diện tích, nhất là phần diện tích mà chủ đầu tư giữ lại, thiết bị thuộc sở hữu chung cư nhà chung cư theo quy định của Luật Nhà ở;
Chủ đầu tư không bàn giao, chậm bàn giao hoặc bàn giao không đầy đủ hồ sơ nhà chung cư cho ban quản trị;
Chủ đầu tư chưa quyết toán số liệu (gốc và lãi) kinh phí bảo trì nhưng chủ đầu tư đã bàn giao cho ban quản trị và ban quản trị đã nhận số tiền kinh phí bảo trì;
Một số chính quyền cấp xã, huyện xử lý chưa triệt để kiến nghị, tranh chấp tại các chung cư.
Trước thực trạng trên, Bộ Xây dựng đã đề nghị các cấp chính quyền, cơ quan chức năng, tổ chức, cá nhân quan tâm hơn đến việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về nhà ở, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm liên quan đến công tác quản lý, sử dụng nhà chung cư, trong đó có vấn đề về quỹ bảo trì.
