Phần lớn đoạn tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng vẫn dang dở dù triển khai thi công từ 2 năm qua.
Theo thông tin của Báo Đầu tư, Bộ Tài chính vừa có công văn số 9733/BTC – ĐT gửi Văn phòng Chính phủ về việc hoàn thiện thủ tục triển khai Dự án thành phần 2 (đoạn Hữu Nghị - Chi Lăng) thuộc dự án tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn theo hợp đồng BOT.
Liên quan đến điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án thành phần 2 thuộc dự án đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn theo hình thức hợp đồng BOT, Bộ Tài chính cho biết là đã ý kiến có gửi Hội đồng thẩm định liên ngành về thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án thành phần 2.
Cụ thể, Bộ Tài chính cho rằng, đoạn tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng được Thủ tướng Chính phủ cho phép bổ sung vào Dự án đầu tư xây dựng tuyến cao tốc Bắc Giang- Lạng Sơn theo hình thức hợp đồng BOT và giao UBND tỉnh Lạng Sơn là cơ quan có thẩm quyền thực hiện dự án. Tuy nhiên, việc thực hiện điều chỉnh bổ sung dự án, tính toán phương án tài chính và điều chỉnh bổ sung hợp đồng của UBND tỉnh Lạng Sơn chưa đảm bảo rõ ràng về cơ sở pháp lý của phương án tỉnh triển khai. Bộ Tài chính đề nghị xác định rõ đây là 1 dự án hay 2 dự án độc lập.
Thực tế dự án thành phần 1 (tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn) với tổng mức đầu tư là 12.188 tỷ đồng và đã đi vào khai thác từ tháng 1/2020; Dự án thành phần 2 có tổng mức đầu tư là 8.743 tỷ đồng khởi công năm 2018, hoàn thành công tác bàn giao cọc mốc giải phóng mặt bằng, trích lục kiểm đếm đạt 100% khối lượng và bàn giao cho nhà đầu tư được 8,5km/43,6km (đạt 20%).
Như vậy, quy mô vốn đầu tư của các dự án thành phần là khá lớn, trong đó dự án thành phần 1 đã hoàn thành đầu tư xây dựng và đang trong giai đoạn khai thác thu hồi vốn đầu tư.
Liên quan đến việc tách Dự án thành phần 2 thuộc dự án tuyến cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn thành dự án độc lập, Bộ Tài chính đánh giá đề xuất (nêu trên) sẽ dẫn đến việc thay đổi một số nội dung so với chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, chấm dứt các quy định liên quan đến triển khai thực hiện dự án thành phần 2 đã được quy định tại các Phụ lục hợp đồng đã ký kết.
Theo quy định tại khoản 3 Điều 52 Luật Đầu tư theo phương thức PPP, Cơ quan ký kết hợp đồng phải báo cáo cấp có thẩm quyền trước khi chấm dứt hợp đồng.
Do đây là tình huống phát sinh trong quá trình thực hiện hợp đồng BOT đã ký, đề nghị Văn phòng Chính phủ tổng hợp ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (cơ quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đầu tư PPP theo quy định tại khoản 1 Điều 90 Luật Đầu tư theo phương thức PPP) về thẩm quyền, trình tự, thủ tục tách dự án thành phần 2 thành dự án độc lập và chấm dứt các quy định liên quan đến triển khai dự án thành phần 2 đã được ký kết giữa UBND tỉnh Lạng Sơn và các nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án theo đúng quy định của pháp luật về PPP và pháp luật khác có liên quan để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Trường hợp dự án thành phần 2 được cấp có thẩm quyền cho phép tách thành dự án độc lập theo đúng quy định của pháp luật, việc triển khai thực hiện Dự án thành phần 2 (giao cơ quan có thẩm quyền và lựa chọn nhà đầu tư), Bộ Tài chính đề nghị thực hiện theo quy định của pháp luật về PPP và các pháp luật khác có liên quan.
Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đề nghị UBND tỉnh Lạng Sơn chịu trách nhiệm về hệ quả pháp lý có thể phát sinh khi thực hiện chấm dứt hợp đồng Dự án thành phần 2; giải quyết các nội dung cần thiết với nhà đầu tư đảm bảo tuân thủ đúng quy định của pháp luật và lợi ích của các bên liên quan, không để xảy ra khiếu kiện, khiếu nại.
Vào tháng 8/2022, UBND tỉnh Lạng Sơn đã có công văn số 920/UBND – KT gửi Thủ tướng Chính phủ về việc hoàn thiện thủ tục triển khai Dự án thành phần 2, đoạn Hữu Nghị - Chi Lăng thuộc Dự án BOT xây dựng đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn. Tại công văn này, UBND tỉnh Lạng Sơn kiến nghị Thủ tướng cho phép tách Dự án thành phần 2, đoạn Hữu Nghị - Chi Lăng dài 43 km có mục tiêu kết nối cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn với cửa khẩu Hữu Nghị ra khỏi Dự án BOT xây dựng đường cao tốc Bắc Giang - Lạng Sơn thành dự án độc lập để triển khai thực hiện theo quy định hiện hành và giao UBND tỉnh Lạng Sơn là cơ quan Nhà nước có thẩm quyền để tổ chức thực hiện dự án sau khi tách.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Lạng Sơn kiến nghị người đứng đầu Chính phủ cho phép tỉnh này và các nhà đầu tư, Doanh nghiệp dự án của Dự án thành phần 2 hoàn thiện các thủ tục chấm dứt phụ lục hợp đồng. Để đảm bảo tính khả thi tài chính, vào tháng 6/2021, UBND tỉnh Lạng Sơn đã kiến nghị cấp có thẩm quyền cho phép triển khai Dự án thành phần 2 theo quy định của Điều 70 luật đầu tư PPP, với tổng mức đầu tư là 7.609 tỷ đồng gồm vốn nhà nước 3.500 tỷ đồng; vốn nhà đầu tư 4.109 tỷ đồng thay vì nhà đầu tư phải bỏ 100% vốn.
