Bộ Tài chính vừa có công văn số 4611/BTC - ĐT gửi Bộ Xây dựng tham gia ý kiến về phương án đầu tư mở rộng các dự án do VEC quản lý.
Theo Bộ Tài chính, tại Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1454/QĐTTg ngày 1/9/2021 và phê duyệt điều chỉnh tại Quyết định số 12/QĐ-TTg ngày 3/1/2025, tuyến cao tốc Yên Bái - Lào Cai, có chiều dài 264 km, quy mô 6 làn xe, tiến trình đầu tư trước năm 2030; tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, chiều dài 50 km, quy mô 6 – 10 làn xe, tiến trình đầu tư trước năm 2030.
Theo báo cáo của VEC và Bộ Xây dựng, 2 tuyến cao tốc Nội Bài - Lào Cai, Cầu Giẽ - Ninh Bình là các tuyến cao tốc hướng tâm, đã khai thác trên 10 năm, lưu lượng xe tăng cao hạn chế khả năng lưu thông vào các ngày lễ, tết, cuối tuần.
Trong đó, tuyến cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình thường xuyên ùn tắc vào các ngày cuối tuần; tuyến Nội Bài - Lào Cai khai thác với quy mô 2 làn xe, không có dải phân cách giữa nên hạn chế khả năng lưu thông, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.
VEC và Bộ Xây dựng đề xuất lựa chọn quy mô đầu tư mở rộng đoạn Yên Bái - Lào Cai từ cao tốc 2 làn xe lên cao tốc 4 làn xe hoàn chỉnh và đoạn Cầu Giẽ - Ninh Bình từ 4 làn xe lên cao tốc 6 làn xe để phù hợp về điều kiện mặt bằng và quy mô các tuyến cao tốc lân cận.
Bộ Tài chính đánh giá việc VEC và Bộ Xây dựng đề xuất đầu tư mở rộng đoạn tuyến Lào Cai - Yên Bái và tuyến Cầu Giẽ - Ninh Bình là có cơ sở.
Tuy nhiên, về quy mô đầu tư, hiện Bộ Xây dựng và VEC đang đề xuất quy mô đầu tư 2 dự án thấp hơn so với quy mô tại quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Quy hoạch điều chỉnh.
Vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Xây dựng phối hợp với VEC rà soát lưu lượng xe thực tế, tính toán, dự báo nhu cầu để xác định quy mô đầu tư của từng đoạn tuyến đảm bảo khoa học, phù hợp với thực tiễn, có lưu ý tính đến việc chia sẻ lưu lượng khi Nhà nước tiến hành thu phí các dự án đầu tư công, phân lưu giữa các loại hình vận tải.
“Trên cơ sở đó chịu trách nhiệm toàn diện về lựa chọn quy mô đầu tư, đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả, tránh việc dự án chưa mãn tải đã không đáp ứng được lưu lượng giao thông trên tuyến, phải đầu tư nâng cấp lên theo quy mô quy hoạch, gây thất thoát, lãng phí”, lãnh đạo Bộ Tài chính nêu quan điểm.
Tại công văn số 4611, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết, Bộ Chính trị đã giao Đảng ủy Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan thực hiện các giải pháp củng cố, đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của VEC sau khi được bổ sung vốn điều lệ, bảo đảm thực sự là doanh nghiệp thuộc nhóm dẫn đầu quốc gia trong lĩnh vực đầu tư phát triển đường cao tốc, nhất là giai đoạn tới.
Theo Luật Đầu tư công, dự án đầu tư công là dự án sử dụng toàn bộ hoặc một phần vốn đầu tư công; doanh nghiệp nhà nước được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao thực hiện nhiệm vụ, dự án đầu tư công bằng văn bản là một trong số các đối tượng cơ quan, tổ chức được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch đầu tư công và cơ quan chủ quản quản lý chương trình, dự án.
Vừa qua, VEC đã được Quốc hội cho phép bổ sung vốn điều lệ giai đoạn 2024- 2026 để tăng cường năng lực tài chính đầu tư các tuyến cao tốc.
Như vậy, doanh nghiệp có thể huy động nguồn tài chính để thực hiện đầu tư dự án, giảm gánh nặng đầu tư cho ngân sách nhà nước, phù hợp với chủ trương huy động các nguồn lực xã hội, đa dạng các hình thức, phương thức đầu tư và xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ quy định tại Luật Đường bộ.
Vì vậy việc giao VEC làm cơ quan chủ quản sẽ thuận lợi cho công tác tổ chức thi công, bàn giao, vận hành, khai thác do các tuyến này đều đang được VEC quản lý vận hành.
“Đề nghị Bộ Xây dựng căn cứ quy định tại Luật Đầu tư công, Luật Đường bộ và pháp luật hiện hành khác có liên quan để rà soát, báo cáo việc giao VEC đầu tư 2 dự án theo hình thức đầu tư cho phù hợp, đảm bảo đúng quy định”, công văn số 4611 nêu rõ.
Đối với phương án tài chính VEC huy động vốn tham gia thực hiện đầu tư 2 dự án, Bộ Tài chính cho biết là theo các thông tin, số liệu được VEC báo cáo, phương án VEC huy động vốn đầu tư 2 Dự án có tính khả thi về mặt tài chính, khả năng huy động vốn VEC có thể đảm bảo (gồm thu xếp vốn chủ sở hữu và nguồn vốn vay từ các tổ chức tín dụng) để tham gia đầu tư 2 dự án; VEC đảm bảo khả năng trả nợ của 5 dự án do VEC đang quản lý khai thác.
VEC chịu trách nhiệm về số liệu báo cáo, hiệu quả đầu tư dự án; chịu trách nhiệm về khả năng trả nợ của VEC theo quy định; đồng thời, chịu trách nhiệm về việc tiếp tục đàm phán với các tổ chức tín dụng đảm bảo nguồn vốn thực hiện, triển khai dự án.
Về khả năng bố trí nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2024, theo Bộ Tài chính, hiện nay, Chính phủ đang dự kiến dành khoảng 81.900 tỷ đồng nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách Trung ương năm 2024 cho đầu tư phát triển để đảm bảo mục tiêu tăng trưởng.
Bộ Tài chính đang xây dựng, hoàn thiện phương án sử dụng vốn đầu tư từ nguồn vốn trên, báo cáo cấp có thẩm quyền.
Bộ Tài chính đề nghị Bộ Xây dựng phối hợp với VEC rà soát, đánh giá kỹ khả năng giải ngân trong năm 2025 của 2 dự án, đảm bảo số vốn đề xuất phù hợp với tiến độ, khả năng thực hiện và giải ngân.
Trước đó, VEC đã có văn bản đề nghị Bộ Xây dựng xem xét, báo cáo Thủ tướng giao VEC là cơ quan chủ quản thực hiện Dự án mở rộng đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đoạn Yên Bái - Lào Cai và Dự án mở rộng đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình theo quy định tại Điều 29 Luật Đầu tư công số 58/2024/QH15 ngày 29/11/2024.
Đối với Dự án mở rộng đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai đoạn Yên Bái - Lào Cai, VEC đề xuất mở rộng đoạn Yên Bái - Lào Cai từ Km123+080 Km244+155 với tổng chiều dài khoảng 121,33 km; quy mô đầu tư là mở rộng từ 2 làn xe lên 4 làn xe hoàn chỉnh.
Tổng mức đầu tư Dự án là 7.668 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách Nhà nước 3.005 tỷ đồng; vốn VEC huy động 4.613 tỷ đồng.
Đối với Dự án mở rộng đường cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình, VEC đề xuất mở rộng 50 km cao tốc từ 4 làn xe lên 6 làn xe trên phạm vi nền đường, công trình cầu, cống, ... đã xây dựng với quy mô 6 làn xe.
Tổng mức đầu tư Dự án là 2.113 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách Nhà nước là 840 tỷ đồng; vốn VEC huy động là 1.273 tỷ đồng.
