Thời gian qua, báo chí đã phản ánh hiện tượng tại nhiều địa phương nảy sinh bất cập trong thu thuế chuyển nhượng bất động sản do người dân và cả cán bộ thuế lúng túng với việc xác định giá đất để thu thuế, dẫn đến thất thu cho ngân sách nhà nước.
Trong thông cáo phát đi chiều 4/6, Bộ Tài chính ghi nhận có hiện tượng này.
Bộ Tài chính cho biết, mới đây, Tổng cục Thuế đã có công văn hướng dẫn triển khai các giải pháp chống thất thu trong hoạt động chuyển nhượng bất động sản; công văn bổ sung hướng dẫn xây dựng kế hoạch kiểm toán nội bộ và công tác phòng chống tham nhũng năm 2022.
Theo đó, đề nghị Cục thuế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chủ động tham mưu UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, các cơ quan có liên quan chỉ đạo quán triệt các phòng, đội tham gia công tác xử lý hồ sơ chuyển nhượng bất động sản thực hiện nghiêm túc các quy định về trình tự, thủ tục xử lý hồ sơ xác định nghĩa vụ tài chính; xây dựng kế hoạch kiểm tra chuyên đề và có biện pháp xử lý hoặc kiến nghị các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thực hiện các biện pháp xử lý đối với hành vi trốn thuế trong hoạt động chuyển nhượng, kinh doanh bất động sản.
Bộ Tài chính khẳng định, tại các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý thuế và quy trình về quản lý thuế hiện hành đã có hướng dẫn liên quan về trình tự cách xử lý, trách nhiệm của cơ quan thuế.
"Do đó không cần phải ban hành quy trình riêng để hướng dẫn cụ thể trong trường hợp người nộp thuế kê khai giá chuyển nhượng bất động sản thấp hơn giá chuyển nhượng thực tế", văn bản của Bộ Tài chính nêu rõ.
Cơ quan này cũng cho biết, trong thời gian tới sẽ chỉ đạo cơ quan thuế các cấp tăng cường tuyên truyền để người dân hiểu đầy đủ về nghĩa vụ và lợi ích trong việc nộp thuế chuyển nhượng bất động sản; những rủi ro, trách nhiệm khi kê khai giá không đúng, đồng thời tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu về giá đã giao dịch và kê khai thuế để làm căn cứ tính thuế theo quy định của Luật Quản lý thuế.
Về lâu dài, Bộ Tài chính kiến nghị cấp có thẩm quyền trong thời gian tới tổ chức rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản để sửa đổi, bổ sung đảm bảo thống nhất, đồng bộ.
Bên cạnh đó, cấp thẩm quyền bổ sung quy định giao dịch chuyển nhượng bất động sản phải thanh toán qua ngân hàng để minh bạch trong kiểm soát giao dịch của các ngành, phục vụ công tác quản lý giao dịch tài sản, bất động sản của các chủ thể trong xã hội, của các cơ quan quản lý Nhà nước nói chung và quản lý thuế nói riêng.
Trước đó, tại buổi thảo luận hội trường kỳ họp thứ ba Quốc hội khoá XV hôm 1/6, nhiều đại biểu Quốc hội đã phản ánh ý kiến của cử tri rằng một số cơ quan thuế ở cấp huyện có biểu hiện tuỳ tiện trong việc áp dụng giá bất động sản tính thuế. Nhiều nơi yêu cầu người dân phải chấp nhận giá tính thuế cao hơn 1,2 - 1,5 lần, thậm chí có nơi đến 2 lần giá đất Nhà nước quy định.
Giải trình về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cũng khẳng định đã có động thái siết chặt thu thuế chuyển nhượng bất động sản này theo đúng giá trị mua bán và cam kết sẽ xử lý nghiêm nếu phát hiện cán bộ thuế nhũng nhiễu dân.
Bộ trưởng cũng thông tin thêm, có trường hợp hợp đồng chỉ kê khai giá bán 500 triệu đồng, sau khi được giải thích thì kê khai lại 10 tỷ đồng, gấp đến 20 lần. Thậm chí, có trường hợp giá trị thật của bất động sản gấp 40 lần giá trị kê khai. "Nhờ siết hoạt động này mà trong 5 tháng đầu năm nay tổng thu thuế từ giao dịch bất động sản đã vượt thu 6.600 tỷ đồng so với cùng kỳ năm ngoái", Tư lệnh ngành Tài chính nói.
