Bổ sung nhiều hành vi và chế tài mạnh với vi phạm trên thị trường chứng khoán

Bà Phạm Thị Thanh Hương, Phó chánh thanh tra, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) cho biết, Nghị định 145/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 108/2013/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK có 46 khoản sửa đổi, bổ sung các hành vi và chế tài xử phạt hành chính, có hiệu lực từ ngày 15/12/2016.

Bà có thể tóm lược những điểm mới nổi bật tại Nghị định 145/2016/NĐ-CP?

Về hoạt động chào bán chứng khoán, Nghị định 145 bổ sung các hành vi vi phạm về chào bán cổ phiếu theo quy định tại Nghị định 60/2015/NĐ-CP hướng dẫn Luật Chứng khoán như: không công bố báo cáo sử dụng vốn được kiểm toán xác nhận; không mở tài khoản phong tỏa và tiếp nhận vốn huy động từ đợt chào bán...

Về thực hiện nghĩa vụ công ty đại chúng, Nghị định 145 sửa đổi khung phạt đối với hành vi chậm nộp hồ sơ đăng ký công ty đại chúng ảnh hưởng đến quyền lợi của cổ đông, đến tính minh bạch trong hoạt động và quản trị của công ty đại chúng. Đồng thời, bổ sung các chế tài xử lý các hành vi vi phạm về quản trị công ty đại chúng theo quy định tương ứng tại Luật Doanh nghiệp 2014.

Trong bối cảnh TTCK phái sinh chuẩn bị được đưa vào hoạt động, Nghị định 145 bổ sung đối tượng, hành vi để kịp thời xử lý các vi phạm của tổ chức kinh doanh, nhà đầu tư, thành viên tạo lập thị trường, thành viên bù trừ…, giúp TTCK này hoạt động an toàn, ổn định, lành mạnh.

Bà Phạm Thị Thanh Hương 

Về giao dịch chứng khoán, Nghị định 145 sửa đổi khung phạt, mức phạt tiền đối với hành vi vi phạm quy định về giao dịch của cổ đông sáng lập; người nội bộ và người có liên quan của người nội bộ; cổ đông lớn, nhà đầu tư sở hữu từ 5% trở lên chứng chỉ quỹ của quỹ đóng để đảm bảo mức phạt phù hợp với tính chất, mức độ của hành vi vi phạm.

Nghị định còn bổ sung các hành vi và chế tài xử phạt vi phạm trong giao dịch mua lại cổ phiếu, bán cổ phiếu quỹ như dùng cổ phiếu quỹ làm tài sản bảo đảm, tài sản để góp vốn hoặc hoán đổi, không thực hiện đặt lệnh giao dịch hoặc đặt lệnh giao dịch với mức giá nằm ngoài biên độ dao động giá trong thời gian đăng ký giao dịch...

Nghị định 145 cũng sửa đổi, bổ sung hành vi công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu thông tin trong hoạt động chứng khoán; sửa đổi hành vi giả mạo hồ sơ chào bán chứng khoán chứng khoán ra công chúng, hồ sơ niêm yết; bổ sung hành vi làm giả tài liệu trong hồ sơ chào bán cổ phiếu riêng lẻ để phù hợp với hành vi tương ứng tại Bộ luật Hình sự 2015 (tội làm giả tài liệu trong hồ sơ chào bán, niêm yết chứng khoán); bổ sung các hành vi và chế tài xử phạt vi phạm quy định về phòng, chống rửa tiền trong lĩnh vực chứng khoán.         

Hành vi làm giả hồ sơ, tài liệu để chào bán, niêm yết chứng khoán nếu xảy ra sẽ gây hậu quả rất nghiêm trọng. Theo bà, các chế tài xử phạt liệu có đủ tác dụng răn đe, phòng ngừa vi phạm?

Lập hồ sơ, tài liệu giả mạo để chào bán, niêm yết chứng khoán là hành vi vi phạm ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư, đến tính an toàn, minh bạch của TTCK, ảnh hưởng đến chất lượng hàng hóa trên TTCK. Do vậy, thời gian qua UBCK đã nghiên cứu, đề xuất bổ sung chế tài xử lý mạnh tay đối với hành vi này. Bộ luật Hình sự 2015 đã bổ sung tội làm giả tài liệu trong hồ sơ chào bán, niêm yết chứng khoán, với các chế tài nghiêm khắc.

Đối với hành vi làm giả tài liệu trong hồ sơ chào bán cổ phiếu riêng lẻ chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự, Nghị định 145 quy định, phạt tiền từ 400 - 700 triệu đồng. Tổ chức có hành vi vi phạm phải thu hồi chứng khoán đã chào bán, hoàn trả cho nhà đầu tư tiền mua chứng khoán hoặc tiền đặt cọc (nếu có) cộng thêm tiền lãi.

Việc xây dựng và ban hành đồng bộ chế tài xử lý hình sự, hành chính góp phần tăng cường xử lý, răn đe, phòng ngừa các hành vi vi phạm mang tính nghiêm trọng trên TTCK. 

Tình trạng doanh nghiệp sau cổ phần hóa chây ỳ lên sàn vẫn đang nhức nhối. Tình trạng này liệu có giảm thiểu với các chế tài tại Nghị định 145?

Nghị định 60/2015/NĐ-CP và Quyết định 51/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ đã quy định cụ thể về việc thoái vốn, bán cổ phần của doanh nghiệp nhà nước gắn với đăng ký giao dịch, niêm yết trên TTCK.

Để đảm bảo thực thi chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, đồng thời bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư tham gia mua cổ phần, Nghị định 145 quy định các mức phạt tiền, tương ứng với tính chất, mức độ vi phạm, trong đó phạt tiền 400 triệu đồng đối với hành vi không đăng ký hoặc chậm đăng ký giao dịch, niêm yết chứng khoán trên 12 tháng.

Việc bổ sung và áp dụng chế tài này sẽ thúc đẩy các doanh nghiệp cổ phần hóa thực hiện nghĩa vụ niêm yết, đăng ký giao dịch trên TTCK, qua đó hỗ trợ thực hiện chủ trương thúc đẩy cổ phần hóa, tăng cường hiệu quả hoạt động, nâng cao tính minh bạch, khả năng cạnh tranh, quản trị của các doanh nghiệp.