Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh trao đổi tại hành lang Quốc hội.
Biển Đông tiếp tục là một nội dung được đưa ra trên bàn nghị sự của Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 37, nhưng phiên họp chốt lại năm Chủ tịch ASEAN sẽ đánh giá lại toàn bộ kết quả các hoạt động của ASEAN trong năm 2020 chứ không chỉ là về chuyện Biển Đông, theo Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh.
Thưa Phó Thủ tướng, ngày 10/11 là ngày bắt đầu Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, một hoạt động để mở đầu Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 37 (dự kiến diễn ra từ 12-15/11). Việt Nam chuẩn bị những nội dung gì trên cương vị Chủ tịch ASEAN 2020?
Hội nghị cấp cao lần thứ 37 sẽ là sự kiện quan trọng nhất trong khuôn khổ năm Chủ tịch ASEAN của Việt Nam. Nhìn lại một năm trên vai trò Chủ tịch, tất cả các công việc trong năm, Việt Nam đã hoàn thành toàn bộ các nội dung, xây dựng các văn kiện.
Tại Hội nghị cấp cao này, dự kiến Việt Nam sẽ trình để ASEAN thảo luận, thông qua trên 10 văn kiện, trong đó có những nội dung thuộc công việc thường xuyên của ASEAN, đồng thời cũng có nhiều nội dung là sáng kiến của nước chủ nhà Việt Nam được thực hiện trong năm.
Cụ thể, đó là việc tuyên bố thành lập quỹ dự phòng, dự trữ về y tế của ASEAN để phục vụ cuộc chiến chống đại dịch Covid-19. Bản chất đây là một quỹ ảo, được thành lập với mục tiêu huy động các nguồn lực tài chính để giải quyết tình trạng thiếu nguồn cung cấp y tế, hỗ trợ nghiên cứu và phát triển thuốc điều trị và vắcxin phòng chống Covid-19, chuẩn bị cho các biện pháp phản ứng khẩn cấp trong tương lai. Đây là sáng kiến tiêu biểu của Việt Nam trong năm Chủ tịch ASEAN.
Ngoài ra cũng có một loạt sáng kiến khác của nước chủ nhà dự kiến được thông qua tại Hội nghị cấp cao lần thứ 37.
Sau nhiều thời gian, phương án chuẩn bị, sau cùng, Hội nghị cấp cao ASEAN 37 vẫn buộc phải tổ chức theo hình thức trực tuyến. Với tính chất đặc biệt như vậy, Việt Nam vấp phải không ít khó khăn, thách thức với việc tổ chức Hội nghị?
Đúng là Hội nghị cấp cao lần này được đặt trong hoàn cảnh rất đặc biệt nhưng dù họp trực tuyến, sẽ thực hiện toàn bộ các phần việc như các hội nghị bình thường khác.
Khó khăn lớn nhất, đương nhiên, chính là do ảnh hưởng của Covid-19 mà Hội nghị phải diễn ra dưới hình thức họp trực tuyến. Bình thường, Hội nghị họp trực tiếp thì đại diện, lãnh đạo các nước bạn đến Việt Nam và các hoạt động trong khuôn khổ Hội nghị có thể bố trí thời gian phù hợp. Nhưng họp trực tuyến thì khắc phục sự chênh lệch giờ giấc là vấn đề lớn phải tính toán. Vì mỗi quốc gia có các múi giờ rất khác nhau nên các phiên họp khi tổ chức tại Việt Nam thì có những nước, các đại biểu phải tham gia họp vào ban đêm và có những hội nghị lẽ ra tổ chức trong giờ là việc chính thức thì giờ phải tính toán chuyển sang họp buổi tối, thậm chí làm việc kéo dài đến đêm.
Hội nghị ASEAN có đặc thù là có sự tham gia của các nước, các đối tác ở các khu vực khác nhau. Theo đó, nước Chủ tịch ASEAN phải hài hoà được ít nhất là về mặt thời gian để các nước có thể tham gia họp được thuận lợi, đầy đủ nhất vào những khoảng thời gian khác nhau.
Đây là vấn đề mà Việt Nam đã thu xếp để có thể tổ chức được qua nhiều phiên họp trong suốt năm 2020.
Biển đông luôn là vấn đề các quốc gia ASEAN cũng như các đối tác rất quan tâm. Trong Hội nghị lần thứ 37 này, vấn đề sẽ được đề cập thế nào, thưa Phó Thủ tướng?
Vấn đề Biển Đông không phải chỉ đến Hội nghị cấp cao 37 mới nêu ra mà đây là vấn đề được đề cập trong mọi hoạt động suốt cả năm 2020 của ASEAN. Tại tất cả các hội nghị thì Biển Đông luôn là một trong những nội dung quan trọng được đề cập, vì việc duy trì hòa bình, ổn định và an ninh trên biển không chỉ là vấn đề quan tâm của khu vực ASEAN mà còn của cả thế giới. Vậy nên trong tất cả các phiên họp, đây vẫn luôn là nội dung được quan tâm trao đổi.
Một điểm rất rõ, trong năm 2020, vấn đề Biển Đông đã được đưa vào tuyên bố chung của Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN tổ chức hồi tháng 9 vừa qua. Tại Hội nghị cấp cao 36, vấn đề này cũng được đưa ra thảo luận, đưa vào nội dung nghị quyết chung. Hội nghị 37 này, Biển Đông, theo đó, cũng tiếp tục là một nội dung được đưa ra trên bàn nghị sự.
Nội dung cũng như ý nghĩa của vấn đề Biển Đông được nêu tại Hội nghị cấp cao 37 này là gì, khi theo như ông nói, đây là Hội nghị chốt lại năm Chủ tịch ASEAN của Việt Nam?
Phiên họp chốt lại năm Chủ tịch ASEAN sẽ đánh giá lại toàn bộ kết quả các hoạt động của ASEAN trong năm 2020 chứ không chỉ là về chuyện Biển Đông.
Một đặc thù rất lớn, năm 2020, mối quan tâm chung lớn nhất của cộng đồng là ứng phó với dịch bệnh Covid-19. Với vai trò Chủ tịch ASEAN, Việt Nam đã hết sức chủ động gợi mở về mối quan tâm này, khơi lên những thảo luận không chỉ trong ASEAN mà còn giữa ASEAN với các nước đối tác. Có rất nhiều biện pháp đưa ra, trong đó nổi bật là sáng kién lập quỹ dự phòng chung và nhiều giải pháp khác để ứng phó với dịch bệnh, thích ứng và khắc phục hậu quả, tái khởi động sớm nhất có thể nền kinh tế.
