Khu vực Nam Á đang chuẩn bị cho mùa mưa đến muộn vào tháng tới và những cơn mưa thất thường từ tháng 6 đến tháng 9, có thể kéo dài đợt nắng nóng và ảnh hưởng đến sản lượng gạo của các nhà cung cấp gạo hàng đầu thế giới.
Nghiên cứu của các chuyên gia cho thấy biến đổi khí hậu do con người gây ra đang khiến các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt như sóng nhiệt có khả năng xảy ra cao gấp 30 lần.
Nhiệt độ lên tới 45 độ C đã được ghi nhận tại các trạm khí tượng ở nhiều vùng của Ấn Độ, Bangladesh, Thái Lan và Lào vào tháng trước, đây là mức cao bất thường vào thời điểm này so với mức trung bình các năm.
Cục Khí tượng Ấn Độ cho biết, gió mùa hàng năm chiếm 70% lượng mưa của cả nước, dự kiến sẽ đổ bộ vào bang miền nam Kerala vào ngày 4/6, thay vì ngày 1/6 như thường lệ.
Dịch vụ dự báo thời tiết Skymet Weather cũng dự báo lượng mưa sẽ thấp hơn một chút so với bình thường.
Mahesh Palawat, Phó chủ tịch khí tượng học và biến đổi khí hậu tại Skymet Weather cho biết, dự báo gió mùa có thể bị chậm lại và có một số lý do khiến các dòng hải lưu không thể hình thành. Nếu mùa mưa bị trì hoãn từ 4 đến 5 ngày, thì nhiệt độ sẽ không giảm.
Raghu Murtugudde, giảng viên Viện Công nghệ Ấn Độ Bombay cho biết, đây có thể là một tin xấu. Mùa mưa bắt đầu muộn có thể khiến lượng mưa giảm mạnh.
Khí hậu của khu vực có tầm quan trọng toàn cầu vì Ấn Độ, Thái Lan và Việt Nam là 3 nhà cung cấp gạo hàng đầu thế giới.
Ông Palawat cho rằng, biến đổi khí hậu đang ngày càng tác động đến sự phân bố lượng mưa với những ngày mưa dữ dội hơn xen kẽ với các mảng khô hạn ảnh hưởng đến mùa màng, mặc dù lượng mưa tổng thể theo mùa có thể tương đương với những năm trước. Khí hậu như vậy không có lợi cho nông dân vì không có thời gian để nước ngầm phục hồi và dẫn đến tình trạng lũ quét.
Palawat cho biết trong suốt một thập kỷ qua sự nóng lên toàn cầu đã khiến hệ thống gió mùa phát triển trên Vịnh Bengal, sau đó chuyển hướng từ hướng đông bắc sang hướng tây, làm giảm lượng mưa trên các vùng vựa ngũ cốc phía bắc của Ấn Độ.
Nhiều khả năng El Nino trở lại vào tháng tới
Các mô hình khí hậu trên toàn cầu cho thấy khả năng cao El Nino quay trở lại vào tháng 6, thay thế cho La Nina. El Nino và La Nina là hai hình thái khí hậu trái ngược nhau. La Nina thường mang lại thời tiết mát mẻ, ẩm ướt, nhưng gây mưa, bão, trong khi El Nino báo hiệu khí hậu nóng, khô hơn và hạn hán.
Ông Palawat cho rằng, sự khởi đầu của mùa mưa đã bị gián đoạn bởi những xoáy nghịch trên Biển Ả Rập, cũng như sự xuất hiện của cơn bão Fabien trên Ấn Độ Dương. Ông chia sẻ rằng, hướng gió trên Vịnh Bengal cũng có thể lệch vào đầu tháng 6.
Điều đó có nghĩa là một số khu vực nhất định ở khu vực phía Nam của Ấn Độ như Tamil Nadu, Telangana và Andhra Pradesh sẽ nhận được lượng mưa nhỏ. Nhưng những nơi khác như ven biển tại Kerala và Karnataka có khả năng hứng chịu những đợt mưa lớn.
Theo World Weather Attribution, sự nóng lên toàn cầu 1,2 độ C kể từ cuối những năm 1800 có nghĩa là các sự kiện trăm năm có một như đợt nắng nóng ở Bangladesh và Ấn Độ có khả năng xảy ra 5 năm một lần.
Nếu mức nhiệt độ tăng thêm 2 độ thì những sự kiện như vậy có thể xảy ra ít nhất 2 năm một lần. Các nhà khoa học cũng cho rằng, đợt nắng nóng ở Lào và Thái Lan gần như không thể xảy ra nếu không có ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
Friederike Otto, Giảng viên cao cấp về Khoa học Khí hậu tại Viện Biến đổi Khí hậu Grantham nhận định rằng, các kiểu mưa thất thường như mùa gió mùa có thể khuếch đại tác động và dẫn đến các đợt nắng nóng ẩm. Biến đổi khí hậu làm tăng đáng kể tần suất và cường độ của các đợt nắng nóng, đây là một trong những hiện tượng thời tiết nguy hiểm nhất.
