BCTN năm 2012: Nhiều tiến bộ, nhưng còn không ít tồn tại

Tuy nhiên, xét về tổng thể, chúng tôi chưa thấy được tiến bộ rõ rệt về chất lượng báo cáo năm nay so với năm trước. Các DN đều cố gắng báo cáo đầy đủ các nội dung theo quy định, nhưng đa phần chưa tạo được dấu ấn riêng về một năm hoạt động vừa qua. Về hình thức, số lượng báo cáo thiết kế, in đẹp có xu hướng giảm. Điều này có thể được giải thích bởi tình hình kinh tế khó khăn, khiến cho các DN không có điều kiện đầu tư thích đáng cho công tác lập BCTN.

Tiến bộ đáng chú ý nhất là sự chuyển biến trong việc công bố thông tin về các công ty liên quan. Nếu như năm trước, nội dung này còn là một hạn chế, thì nay đã có tới 76% báo cáo trình bày tình hình đầu tư và tóm tắt kết quả hoạt động của các công ty liên quan.

Rủi ro cũng là một nội dung có sự tiến bộ đáng chú ý tiếp theo. Năm nay, các DN đã chú ý đến việc giới thiệu và bình luận về các rủi ro hoạt động. Tuy vậy, vẫn còn ít báo cáo có đánh giá về rủi ro hay đưa ra các phương án phòng ngừa rủi ro, để củng cố niềm tin của NĐT đối với kế hoạch kinh doanh mà công ty đã đề ra.

Đối với tình hình tài chính, mặc dù có tiến bộ trong việc trình bày số liệu so với năm ngoái, với 81% báo cáo đưa ra số liệu về khả năng thanh toán, khả năng sinh lời, tình hình thực hiện so với kế hoạch…, song số lượng báo cáo có các nội dung phân tích tình hình tài chính, kết quả hoạt động của năm báo cáo với các năm liền trước hay đánh giá hoạt động của công ty so với các đối thủ cạnh tranh trong ngành không có chuyển biến đáng kể.

Các báo cáo có phần trình bày tốt thường là các công ty chú trọng đầu tư và có kinh nghiệm lập BCTN. Trong bối cảnh khó khăn của năm 2011, nhiều DN không đạt được mục tiêu kinh doanh đề ra, nhưng rất ít báo cáo đưa ra nguyên nhân và trách nhiệm của Ban giám đốc, HĐQT. Tại một số DN, báo cáo kiểm toán có ngoại trừ, lưu ý, nhưng DN không có giải thích về các vấn đề này, cũng như có các đánh giá ảnh hưởng hay phương án khắc phục để người đọc có thể hiểu sâu hơn về những vấn đề bị ngoại trừ, lưu ý. Đây cũng là một trong những trở ngại khiến BCTN chưa thực sự là một báo cáo toàn diện về hoạt động của DN.

Đối với các thông tin quản trị, tiến bộ dễ nhận thấy nhất nằm ở khâu thống kê các số liệu liên quan đến cổ đông. Chất lượng nội dung về quản trị công ty dường như vẫn chỉ dừng ở mức độ tuân thủ quy định, chứ chưa thực sự được các DN chú trọng nâng cao. 88% báo cáo đề cập sơ sài hoặc không đề cập về kế hoạch tăng cường hiệu quả hoạt động quản trị công ty; 83% báo cáo không đề cập đến số lượng thành viên HĐQT, Ban kiểm soát, Ban giám đốc đã có chứng chỉ đào tạo về quản trị công ty. Do đó, một số vấn đề tồn tại của các năm trước như cơ chế giám sát, đánh giá chất lượng quản trị… vẫn chưa được khắc phục.

Để lập một BCTN tốt, với thông tin đầy đủ, tin cậy, trình bày chuyên nghiệp, cần nhiều thời gian và công sức đầu tư của DN. Vì vậy, mỗi bước chuyển biến, cho dù ít hay nhiều, luôn là điều công chúng đầu tư chờ đợi qua mỗi mùa BCTN. Đáp ứng mong mỏi đó của công chúng đầu tư vừa là cách DN thể hiện sự quan tâm đối với nhu cầu thông tin của công chúng đầu tư, vừa thể hiện tinh thần cầu thị trong việc nâng cao hơn nữa chất lượng công bố thông tin của DN.