Tính đến hết tháng 9/2018, cả nước có hơn 14 triệu người tham gia BHXH, tổng số thu đạt 232.126 tỷ đồng, tương đương 70,35% kế hoạch cả năm; tổng số chi BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp là 226.668 tỷ đồng, đạt 77% kế hoạch.
Trong đó, BHXH bắt buộc đạt 14,1 triệu người, hoàn thành 96,2% kế hoạch cả năm; BHYT đạt hơn 82 triệu người, tỷ lệ bao phủ 87,4% dân số; bảo hiểm thất nghiệp đạt hơn 12 triệu người, hoàn thành 93,5% kế hoạch.
Riêng BHXH tự nguyện có 246.000 người tham gia, đạt 74,3% kế hoạch. Mặc dù tỷ lệ hoàn thành kế hoạch không thấp và dự kiến cả năm, cơ quan BHXH sẽ hoàn thành kế hoạch, nhưng về số lượng tuyệt đối, công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện còn nhiều thách thức.
Nhờ việc triển khai chức năng thanh tra, kiểm tra và thực hiện Bộ luật Hình sự 2015, việc thu hồi nợ đọng bảo hiểm xã hội có chuyển biến tích cực. Tỷ lệ nợ đọng BHXH giảm mạnh, thấp hơn rất nhiều so với ngưỡng 5% những năm trước.
Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh cũng nhìn nhận, đây là nhóm đối tượng có hoàn cảnh kinh tế khó khăn, vì thế khó duy trì việc đóng bảo hiểm tự nguyện hàng tháng.
Ngoài ra, 9 tháng đầu năm, công tác thanh tra, kiểm tra đặc biệt được chú trọng và đạt hiệu quả tích cực trong việc đảm bảo tuân thủ pháp luật về BHXH, cũng như thúc đẩy thu hồi nợ đọng.
Cơ quan thanh tra của BHXH đã đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra theo hướng tăng cường phối hợp giữa các đơn vị thuộc BHXH Việt Nam và các bộ, ngành liên quan.
Cụ thể, thanh tra BHXH phối hợp với thanh tra ngành lao động, y tế, các bộ, ngành liên quan thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT tại nhiều đơn vị, doanh nghiệp, đặc biệt là các đơn vị nợ đọng BHXH, BHYT.
Việc thanh tra góp phần chỉ ra những tồn tại, hạn chế, đồng thời hướng dẫn, giải đáp các vướng mắc trong việc thực hiện nhiệm vụ của BHXH. Cơ quan thanh tra BHXH kiên quyết xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm, đồng thời giải quyết đơn thư khiếu nại của người dân về chế độ, chính sách BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp.
Tính đến ngày 30/9/2018, toàn ngành BHXH đã tiến hành thanh tra chuyên ngành, thanh tra liên ngành và kiểm tra tại 13.640 đơn vị. Trong đó, thanh tra chuyên ngành tại 4.959 đơn vị, thanh tra liên ngành tại 3.123 đơn vị, kiểm tra tại 5.558 đơn vị.
Qua công tác thanh tra, kiểm tra đã phát hiện có 27.678 lao động thuộc đối tượng phải tham gia nhưng chưa tham gia hoặc đóng thiếu thời gian tham gia BHXH, BHTN, BHYT với số tiền phải truy đóng là 79,82 tỷ đồng. Có 39.021 lao động đóng thiếu mức quy định với số tiền phải truy đóng là 43,31 tỷ đồng.
Tổng số tiền các đơn vị được thanh tra, kiểm tra nợ trước khi có Quyết định thanh tra, kiểm tra là 2.088 tỷ đồng. Số tiền nợ đóng các đơn vị đã nộp trong và sau thời gian thanh tra là 1.127 tỷ đồng. Tỷ lệ thu hồi nợ là 53,9%.
Ngoài ra, Cơ quan thanh tra BHXH đã ban hành 631 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền xử phạt phải thu là 22,23 tỷ đồng, đến nay đã thu được 4,25 tỷ đồng.
Trao đổi với báo chí, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Đào Việt Ánh nhấn mạnh vai trò của công tác thanh tra, kiểm tra. Nhờ việc triển khai chức năng thanh tra, kiểm tra và thực hiện Bộ luật Hình sự 2015, việc thu hồi nợ đọng BHXH có chuyển biến tích cực. Tỷ lệ nợ đọng BHXH giảm mạnh, thấp hơn rất nhiều so với ngưỡng 5% những năm trước.
Được biết, cơ quan BHXH Việt Nam đã tập trung triển khai nhiều giải pháp để hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Theo đó, BHXH Việt Nam phối hợp với các bộ, ngành triển khai các hoạt động liên quan thực hiện chính sách BHXH. Các văn bản quy định pháp luật về BHXH được hoàn thiện hơn nữa nhờ việc ban hành mới các văn bản, sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn và tham gia góp ý nhiều văn bản dự thảo.
Đại diện BHXH Việt Nam cho biết, từ nay đến cuối năm, cơ quan này tiếp tục đôn đốc công tác thu, giảm nợ đọng và tăng cường công tác thanh tra chuyên ngành nhằm kịp thời xử lý khi có dấu hiệu trốn đóng, nợ đóng, lạm dụng quỹ BHXH, BHYT; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính...
