Hành trình xây dựng và phát triển
Ngày 09/11/1999, Thủ tướng Chính phủ ký quyết định số 218/1999/QĐ-TTg thành lập Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam. Qua 25 năm xây dựng và phát triển, được sự chỉ đạo sát sao và hỗ trợ kịp thời của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và các cơ quan liên quan, cùng tinh thần đoàn kết, quyết tâm, chủ động và sáng tạo, Bảo hiểm tiền gửi Việt Nam (BHTGVN) luôn hoàn thành nhiệm vụ được giao, thực hiện chính sách bảo hiểm tiền gửi (BHTG) nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng, đảm bảo sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng.
Thông qua các nghiệp vụ gắn liền với vòng đời của một tổ chức tín dụng, BHTGVN đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong các mặt hoạt động; cụ thể như sau:
Thứ nhất, từ khung pháp lý ban đầu là Nghị định 89/1999/NĐ-CP, ngày 18/6/2012 Quốc hội thông qua Luật Bảo hiểm tiền gửi số 06/2012/QH13; tạo cơ sở pháp lý cao nhất cho hoạt động bảo hiểm tiền gửi tại Việt Nam. Bảo hiểm tiền gửi là một trong số ít những lĩnh vực chính sách có một đạo luật riêng. Tiếp theo đó, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2017 và năm 2024 có những quy định mới về bảo hiểm tiền gửi; điều này một lần nữa khẳng định sự quan tâm sát sao của Quốc hội, Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đối với hoạt động bảo hiểm tiền gửi.
Thứ hai, hạn mức trả tiền bảo hiểm đã được thay đổi qua các thời kỳ. Hiện nay, hạn mức 125 triệu đồng bảo vệ toàn bộ được 92,36% số người gửi tiền được bảo hiểm tại Việt Nam. Con số này đã đáp ứng được khuyến nghị của Hiệp hội Bảo hiểm tiền gửi Quốc tế (IADI) là hạn mức trả tiền bảo hiểm nên bảo vệ toàn bộ 90% đến 95% người gửi tiền được bảo hiểm.
Thứ ba, góp phần duy trì sự ổn định của hệ thống các tổ chức tín dụng, đảm bảo sự phát triển an toàn, lành mạnh của hoạt động ngân hàng. Trong 25 năm vừa qua, BHTGVN luôn đồng hành cùng tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi thông qua các hoạt động giám sát từ xa, kiểm tra tại chỗ, tham gia kiểm soát đặc biệt, chi trả tiền bảo hiểm.
Tính đến tháng 9/2024, tổng số tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi là 1.278 tổ chức, bao gồm 96 Ngân hàng và Chi nhánh Ngân hàng nước ngoài, 1.177 quỹ tín dụng nhân dân, 01 Ngân hàng hợp tác xã và 04 tổ chức tài chính vi mô. BHTGVN thực hiện giám sát liên tục, thường xuyên đối với 100% tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi; thực hiện giám sát chuyên sâu đối với các quỹ tín dụng nhân dân có vấn đề; định kỳ hoàn thành báo cáo giám sát đối với tổ chức tham gia BHTG và báo cáo giám sát chuyên sâu quỹ tín dụng nhân dân có vấn đề.
Tập trung nguồn lực, kịp thời đưa ra các giải pháp phù hợp để nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, chủ động xây dựng và hoàn thành tốt kế hoạch kiểm tra hàng năm về việc chấp hành các quy định của pháp luật về bảo hiểm tiền gửi. Từ năm 2019, BHTGVN đã tham gia kiểm tra chuyên sâu đối với các quỹ tín dụng nhân dân theo chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước, kết quả kiểm tra được ghi nhận và đánh giá tốt.
Trong giai đoạn đầu thành lập, BHTGVN đã tiến hành trả tiền bảo hiểm một cách chính xác, kịp thời, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người gửi tiền, góp phần quan trọng ổn định an ninh trật tự và an toàn xã hội tại các địa phương. BHTGVN đã chi trả bảo hiểm cho 1.793 người người gửi tiền tại 39 quỹ tín dụng nhân dân trên địa bàn 11 tỉnh, thành phố với số tiền 26,78 tỷ đồng.
Hiện tại, BHTGVN đang triển khai nghiên cứu và thực hiện mô phỏng trả tiền bảo hiểm tại ngân hàng thương mại có quy mô lớn, ứng dụng công nghệ thông tin nhằm rút ngắn thời gian chi trả thực tế.
Theo dõi và cử cán bộ tham gia Ban Kiểm soát đặc biệt tại các quỹ tín dụng nhân dân được kiểm soát đặc biệt theo yêu cầu của Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh tỉnh, thành phố; thường xuyên cập nhật diễn biến hoạt động cũng như số liệu, xác định số tiền dự kiến chi trả của các quỹ tín dụng nhân dân có vấn đề để kịp thời tham mưu, đề xuất xử lý các tình huống phát sinh.
Hoạt động truyền thông của BHTGVN được thực hiện đa dạng về hình thức, phong phú về nội dung đã và đang đóng góp tích cực trong việc nâng cao nhận thức của đông đảo người dân về chính sách bảo hiểm tiền gửi, tạo sự an tâm và tin tưởng của người gửi tiền đối với hệ thống các tổ chức tín dụng Việt Nam.
Thứ tư, từ nguồn vốn được cấp ban đầu là 1.000 tỷ đồng, tính đến ngày 30/9/2024, tổng tài sản của BHTGVN đạt trên 120 nghìn tỷ đồng, trong đó Quỹ Dự phòng nghiệp vụ đạt trên 115 nghìn tỷ đồng, là nguồn lực quan trọng để chi trả tiền bảo hiểm cho người gửi tiền khi cần thiết và tham gia có hiệu quả vào quá trình cơ cấu lại các tổ chức tín dụng.
Thứ năm, bên cạnh các hoạt động nghiệp vụ BHTG, BHTGVN đã tích cực triển khai đồng bộ các hoạt động hỗ trợ nâng cao hiệu quả hệ thống.
 |
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng đã trao tặng Bằng khen cho BHTGVN, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương Nguyễn Đức Phong tặng hoa chúc mừng, nhằm ghi nhận, biểu dương những đóng góp xuất sắc trong hoạt động kiểm tra hệ thống quỹ tín dụng nhân dân của BHTGVN. |
Giai đoạn phát triển mới
Trên hành trình sắp tới, BHTGVN sẽ phát huy những kết quả đã đạt được trong 25 năm vừa qua, nỗ lực để hoàn thành tốt hơn vai trò bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền, đóng góp tích cực hơn nữa vào đảm bảo an toàn hoạt động ngân hàng và tham gia có hiệu quả vào quá trình cơ cấu lại tổ chức tín dụng thông qua một số định hướng cụ thể:
Thứ nhất, chủ động tham mưu cho Ngân hàng Nhà nước trình Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi Luật Bảo hiểm tiền gửi. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, là yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững của BHTGVN.
Nội dung sửa đổi trong Luật BHTG phải đảm bảo thống nhất, đồng bộ với Luật các TCTD 2024, đồng thời phải đảm bảo để BHTGVN có thể hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao. Theo chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Luật BHTG (sửa đổi) sẽ tập trung sửa đổi các chính sách lớn như Phí bảo hiểm tiền gửi; Nâng cao năng lực tài chính, năng lực hoạt động của tổ chức bảo hiểm tiền gửi; Quyền, nghĩa vụ của tổ chức bảo hiểm tiền gửi; Hoàn thiện quy định pháp luật để BHTGVN tham gia sâu hơn vào quá trình tái cơ cấu TCTD yếu kém tại Việt Nam; và Hoàn thiện quy định về trả tiền bảo hiểm.
Thứ hai, tập trung, chủ động tổ chức triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp để thực hiện các mục tiêu, lộ trình tại Chiến lược phát triển đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Về chính sách bảo hiểm tiền gửi, Chiến lược phát triển bảo hiểm tiền gửi đặt ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2030 tỷ lệ người gửi tiền được bảo hiểm toàn bộ trên tổng số người gửi tiền được bảo hiểm đạt 92% - 95%; phấn đấu rút ngắn thời gian chi trả thực tế kể từ khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm xuống 30 ngày làm việc vào năm 2025 và 15 ngày làm việc vào năm 2030; phấn đấu đến năm 2025 có 45% và đến năm 2030 có 55% người gửi tiền nắm bắt được các nội dung cốt lõi của chính sách bảo hiểm tiền gửi.
Đồng thời, nâng cao chất lượng, hiệu quả trong hoạt động bảo hiểm tiền gửi bao gồm chứng nhận tham gia bảo hiểm tiền gửi, thu phí bảo hiểm tiền gửi, giám sát, kiểm tra nhằm phát hiện, cảnh báo sớm những rủi ro tiềm ẩn đối với tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi, tham gia kiểm soát đặc biệt; tham gia tái cơ cấu có hiệu quả đối với các tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi yếu kém; quản lý nguồn vốn và đầu tư, tuyên truyền chính sách bảo hiểm tiền gửi, chi trả bảo hiểm tiền gửi theo hướng phù hợp với thông lệ quốc tế và các quy định của pháp luật Việt Nam. Tăng cường năng lực tài chính của BHTGVN để thực thi có hiệu quả nhiệm vụ được giao.
Thứ ba, đẩy mạnh tiến trình chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ hiện đại và đổi mới sáng tạo đi đôi với phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao.
BHTGVN đang từng bước triển khai chuyển đổi số theo hướng linh hoạt, hiệu quả; đặc biệt chú trọng đảm bảo an ninh, an toàn thông tin. Trong thời gian tới, BHTGVN tiếp tục hoàn thiện và phê duyệt Kế hoạch chuyển đổi số của BHTGVN đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030 để triển khai thực hiện thống nhất trong toàn hệ thống.
BHTGVN xác định việc đào tạo, phát triển nguồn nhân lực để có được đội ngũ cán bộ đủ về số lượng, mạnh về chất lượng, hợp lý về cơ cấu và gắn bó với tổ chức là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng. Bên cạnh đó, tăng cường các hoạt động nghiên cứu ứng dụng và hợp tác quốc tế nhằm học tập, trao đổi kinh nghiệm nâng cao chất lượng công tác tham mưu, đề xuất chính sách.
Bước sang một trang mới trong lịch sử phát triển, phát huy những kết quả đã đạt được, thẳng thắn nhìn nhận những hạn chế, nhận thức thời cơ và thách thức, tập thể lãnh đạo, cán bộ và người lao động BHTGVN quyết tâm đoàn kết, đồng sức đồng lòng phát triển BHTGVN trở thành tổ chức Bảo hiểm tiền gửi hiện đại, phù hợp với thông lệ quốc tế theo chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước và lộ trình tại Chiến lược bảo hiểm tiền gửi đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
