Khó đảm bảo tiến độ công bố vì dịch bệnh
Dịch Covid- 19 đang tác động tiêu cực đến cả doanh nghiệp được kiểm toán lẫn công ty kiểm toán.
Cụ thể, theo VACPA, các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động phải cho nhân viên nghỉ việc để phòng tránh lây nhiễm dịch bệnh, nhất là ở các tỉnh đã có người nhiễm bệnh.
Hệ quả là không ít doanh nghiệp không hoàn thành được việc khóa sổ kế toán, lập BCTC, đặc biệt là BCTC hợp nhất do thiếu hụt nhân sự, không trao đổi hoặc thu thập được thông tin cần thiết từ công ty mẹ...
Nhiều doanh nghiệp đã yêu cầu doanh nghiệp kiểm toán lùi lịch kiểm toán so với thỏa thuận ban đầu.
Tình trạng trên khiến cho một số doanh nghiệp kiểm toán gặp khó khăn trong thực hiện kiểm toán BCTC năm 2019 của nhiều doanh nghiệp.
Cụ thể, công việc kiểm toán không được thực hiện theo đúng tiến độ do khách hàng không thể bố trí đầy đủ nhân sự làm việc, hoặc không thể cung cấp được kịp thời thông tin cần thiết, dẫn đến kiểm toán viên chưa thu thập được đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp làm cơ sở đưa ra ý kiến kiểm toán về BCTC năm 2019.
Cá biệt, có doanh nghiệp từ chối và không tiếp kiểm toán viên trong thời gian hiện tại, do biết có thành viên trong đoàn đã từng đến vùng dịch dù cá nhân này không có biểu hiện nhiễm bệnh.
Các khó khăn trên có thể khiến việc kiểm toán không được hoàn thành xong trong thời gian dự kiến, đồng nghĩa với việc doanh nghiệp được kiểm toán khó có thể công bố BCTC năm 2019 đã kiểm toán trong vòng 90 ngày kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm theo quy định của pháp luật (31/3/2020).
Ngoài ra, chất lượng kiểm toán cũng bị ảnh hưởng do kiểm toán viên không có đủ thời gian cần thiết, hợp lý để hoàn thành công việc kiểm toán theo yêu cầu của chuẩn mực kiểm toán.
Theo ghi nhận của VACPA, đến nay, nhiều doanh nghiệp kiểm toán đã phản ánh và đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền hướng dẫn, hỗ trợ về thời gian giúp kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán thực hiện đầy đủ các thủ tục thu thập được các bằng chứng kiểm toán phù hợp theo yêu cầu của chuẩn mực kiểm toán…
Trước thực tế trên, VACPA đã có Công văn 013-2020/VACPA, gửi Cục Quản lý và giám sát kế toán, kiểm toán, Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK) kiến nghị về việc cho phép lùi thời hạn nộp BCTC đã được kiểm toán cho năm tài chính kết thúc ngày 31/12/2019 cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền và công bố thông tin chậm nhất đến ngày 30/4/2020.
Cơ sở pháp lý của đề xuất này là tại Thông tư 155/2015/TT-BTC của Bộ Tài chính, hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán, đã quy định: đối tượng công bố thông tin được tạm hoãn công bố thông tin trong trường hợp vì những lý do bất khả kháng (thiên tai, hỏa hoạn…).
Mặt khác, theo cập nhật của VACPA, đến thời điểm này, nhiều sở giao dịch chứng khoán trên thế giới đã cho phép lùi thời hạn công bố thông tin do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
Cụ thể, Sở Giao dịch chứng khoán Thượng Hải đã cho phép lùi thời hạn công bố BCTC năm 2019 cho tất cả các công ty niêm yết đến ngày 30/4/2020. Sở Giao dịch chứng khoán Hồng Kông, Sở Giao dịch chứng khoán Ðài Loan cũng cho doanh nghiệp lùi thời hạn nộp BCTC đối với các đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.
Sở Giao dịch chứng khoán Singapore cũng đang xem xét cho doanh nghiệp lùi thời hạn công bố BCTC thêm 2 tháng…
Bộ Tài chính sẽ xem xét giãn tiến độ cho doanh nghiệp bị ảnh hưởng
Mới đây, Cục Quản lý và giám sát kế toán, kiểm toán đã có Công văn số 157/QLKT-DN phúc đáp về đề nghị của VACPA .
Theo đó, dẫn quy định của Luật Kế toán “BCTC năm của đơn vị kế toán phải được nộp cho cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền trong thời hạn 90 ngày kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm theo quy định của pháp luật”, cơ quan này cho rằng, pháp luật kế toán không có quy định cụ thể các trường hợp doanh nghiệp được hoãn nộp và công khai BCTC năm.
Tuy nhiên, chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp, Cục Quản lý, giám sát kế toán, kiểm toán đề nghị VACPA hướng dẫn và thông tin cho các doanh nghiệp: trường hợp doanh nghiệp bị ảnh hưởng trực tiếp bởi dịch Covid-19, dẫn đến không kịp nộp và công khai BCTC theo thời hạn quy định, thì phải có văn bản gửi Bộ Tài chính nêu rõ bằng chứng ảnh hưởng đến việc nộp và công bố thông tin theo quy định.
Căn cứ nội dung phản ánh của doanh nghiệp, Bộ Tài chính sẽ có hướng dẫn cụ thể để tháo gỡ các vướng mắc của doanh nghiệp theo đúng quy định của pháp luật.
“Các bằng chứng do ảnh hưởng của dịch Covid-19 mà doanh nghiệp nêu ra phải dựa trên các thông tin được cơ quan chức năng, chính quyền sở tại xác nhận, chẳng hạn như nhân sự ở trong vùng dịch phải cách ly, doanh nghiệp bị tạm ngừng hoạt động do ở trong vùng dịch…, chứ không phải nêu lý do chung chung, không có sự xác nhận của cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền”, ông Trịnh Ðức Vinh, Phó Cục trưởng Cục quản lý và giám sát kế toán, kiểm toán nhấn mạnh.
Để được hỗ trợ khó khăn, doanh nghiệp phải cung cấp thông tin chuẩn xác, trung thực
Ông Phạm Sỹ Danh, Chủ tịch Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam
Nhân sự phụ trách kế toán, giám đốc tài chính ở không ít công ty ở trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam đang nằm trong vùng dịch phải cách ly, nên ảnh hưởng đến việc hoàn thành báo cáo tài chính để đáp ứng yêu cầu của hoạt động kiểm toán.
Ðiều này khiến doanh nghiệp đối mặt với khả năng chậm công bố BCTC năm 2019. Ngoài ra, có thể vì ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 mà doanh nghiệp còn gặp những khó khăn khác, dẫn đến chậm trễ công bố BCTC năm 2019.
Ðể được Bộ Tài chính hỗ trợ biện pháp xử lý, điều quan trọng là các doanh nghiệp phải có văn bản gửi tới Bộ, trong đó nêu rõ ràng, trung thực, chuẩn xác các lý do từ ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 khiến doanh nghiệp chậm công khai BCTC năm 2019 có kiểm toán, để được hướng dẫn cách xử lý tốt nhất.
Riêng đối với các công ty phải công bố thông tin trên thị trường chứng khoán, các doanh nghiệp kiểm toán cần thông báo, trao đổi với khách hàng (các đơn vị được kiểm toán) là các công ty đại chúng để các công ty này thực hiện các thủ tục liên quan đến tạm hoãn công bố thông tin (nếu có lý do bất khả kháng do ảnh hưởng bởi dịch Covid - 19) theo hướng: công ty đại chúng chủ động công bố việc tạm hoãn công bố thông tin và nêu rõ lý do tạm hoãn công bố thông tin, đồng thời báo cáo tạm hoãn công bố thông tin đến UBCK và sở giao dịch chứng khoán.
Công ty đại chúng phải công bố đầy đủ thông tin mà trước đó chưa công bố ngay sau khi đã khắc phục được tình trạng bất khả kháng theo quy định.
