Dự án đường sắt tốc độ cao được kỳ vọng làm thay đổi bộ mặt giao thông Việt Nam trong 20 năm tới.
Đây là một trong những thông tin đáng chú ý trong báo cáo vừa được Bộ GTVT gửi Ban Chỉ đạo, các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT.
Theo Bộ GTVT, thực hiện Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, trong thời gian vừa qua, Bộ GTVT đã rà soát, cập nhật bổ sung hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án.
Quá trình nghiên cứu, Bộ GTVT đã tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo lấy ý kiến của các cơ quan, các chuyên gia, nhà khoa học; đã thống nhất bằng văn bản với 20 địa phương có dự án đi qua; tổ chức lấy ý kiến các bộ, ban, ngành liên quan. Chính phủ, Ban Kinh tế Trung ương, Ủy ban Khoa học công nghệ và môi trường - Quốc hội Khóa XIV, Liên hiệp các Hội Khoa học & Kỹ thuật Việt Nam đã tổ chức nhiều cuộc họp, hội thảo. Tiếp thu tất cả các ý kiến, Bộ GTVT đã hoàn chỉnh BCNCTKT trình Thủ tướng Chính phủ vào tháng 02/2019.
Với quy mô Dự án thuộc tiêu chí dự án quan trọng quốc gia, ngày 11/7/2019, Thủ tướng Chính phủ có Quyết định số 859/QĐ-TTg thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước để thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án.
Theo Chương trình làm việc của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2021 và ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT đã xây dựng Đề án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam và lấy ý kiến Ban Kinh tế Trung ương, các Ủy ban của Quốc hội.
Trên cơ sở các ý kiến góp ý, Bộ GTVT đã tiếp thu, hoàn thiện và trình Bí thư Ban Cán sự đảng Chính phủ - Thủ tướng Chính phủ tại Tờ trình số 09/TTr-BCSĐ ngày 20/9/2021.
Tuy nhiên, do Dự án đang được Hội đồng thẩm định nhà nước thẩm định, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bí thư Ban Cán sự đảng Chính phủ, Ban Cán sự đảng Bộ GTVT đã có văn bản gửi Văn phòng Trung ương Đảng đề nghị báo cáo Bộ Chính trị cho phép lùi thời hạn báo cáo về chủ trương đầu tư Dự án đến khi có kết quả thẩm định của Hội đồng thẩm định.
Theo Chương trình làm việc của Bộ Chính trị, Ban Bí thư năm 2022, dự kiến tháng 9/2022 sẽ trình Bộ Chính trị xem xét, có ý kiến về chủ trương đầu tư Dự án.
Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam đi qua 20 tỉnh, thành phố từ Hà Nội đến TP. HCM, trong đó điểm đầu tại ga Ngọc Hồi – TP. Hà Nội; điểm cuối tại ga Thủ Thiêm – TP.HCM.
Đây là tuyến đường sắt tốc độ cao, đường đôi, khổ 1.435mm, điện khí hóa, chiều dài 1.545km, tốc độ khai thác tối đa khoảng 320km/h. Đoàn tàu sử dụng công nghệ động lực phân tán.
Tổng mức đầu tư dự kiến toàn bộ dự án khoảng 58,71 tỷ USD bao gồm: chi phí GPMB 1,98 tỷ USD; chi phí xây dựng 31,58 tỷ USD, chi phí thiết bị 15 tỷ USD; chi phí quản lý dự án, tư vấn, khác 5,82 tỷ USD; chi phí dự phòng 4,07 tỷ USD.
Để bảo đảm hiệu quả đầu tư và phù hợp với khả năng cân đối nguồn lực, nhu cầu vận tải, dự kiến phân kỳ đầu tư dự án theo 2 giai đoạn.
Giai đoạn 1 đầu tư đoạn Hà Nội - Vinh và đoạn Nha Trang – TP.HCM, chiều dài 665 km, tổng mức đầu tư dự kiến 24,72 tỉ USD, trong đó: chuẩn bị đầu tư cho toàn tuyến giai đoạn 2020 - 2026, thi công giai đoạn 2027- 2031, đưa vào khai thác khoảng năm 2032.
Giai đoạn 2 đầu tư đoạn Vinh - Nha Trang để nối thông toàn tuyến, chiều dài 894 km, tổng mức đầu tư dự kiến 33,99 tỉ USD, trong đó: khoảng năm 2040 đưa vào khai thác đoạn Vinh - Đà Nẵng; khoảng năm 2045 - 2050 khai thác đoạn Đà Nẵng - Nha Trang.
