Chính sách thuế thu nhập cá nhân hiện nay tại Việt Nam không phân biệt mức thuế suất dựa trên thời gian nắm giữ bất động sản của người chuyển nhượng. Mức thuế suất áp dụng chung là 2% trên giá chuyển nhượng hoặc giá đất theo bảng giá đất do Nhà nước quy định.
Trái lại, nhiều quốc gia, nền kinh tế trên thế giới đã áp dụng chính sách thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng bất động sản theo nguyên tắc thuế suất thay đổi dựa trên thời gian nắm giữ nhằm hạn chế đầu cơ, giảm sức hấp dẫn của việc mua đi bán lại nhanh chóng.
Đơn cử như tại Singapore, đất mua đi bán lại trong năm đầu tiên bị đánh thuế 100% trên lợi nhuận chênh lệch; sau 2 năm mức thuế suất giảm còn 50%; sau 3 năm là 25%.
Tại Đài Loan (Trung Quốc), thuế suất áp dụng theo các khung thời gian: 45% nếu giao dịch trong 2 năm đầu sau mua; 35% nếu giao dịch trong 2-5 năm; 20% trong 5-10 năm; và 15% nếu giữ trên 10 năm.
Trong khi đó, ở Việt Nam, các nghị quyết của Đảng và Quốc hội đã chỉ đạo nghiên cứu, hoàn thiện chính sách thuế liên quan đến bất động sản nhằm khuyến khích sử dụng nhà đất hiệu quả, đồng thời quy định mức thuế cao hơn đối với người sử dụng nhiều diện tích đất, nhiều nhà ở hoặc đầu cơ đất đai.
Do đó, để thể chế hóa các chủ trương này và điều tiết hợp lý thị trường bất động sản, Bộ Tài chính cho rằng Việt Nam có thể nghiên cứu áp dụng thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng bất động sản theo thời gian nắm giữ, tương tự kinh nghiệm quốc tế.
Theo cơ quan quản lý, mức thuế suất cụ thể cần được nghiên cứu kỹ, phản ánh đúng thực trạng thị trường và có lộ trình áp dụng phù hợp, đồng bộ với các chính sách về đất đai, nhà ở và hạ tầng công nghệ thông tin về đăng ký, chuyển nhượng bất động sản. Điều này cũng giúp cơ quan thuế có đủ cơ sở pháp lý và thông tin để quản lý thuế hiệu quả hơn.
Việc áp dụng thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng bất động sản theo thời gian nắm giữ mang lại nhiều ưu điểm nổi bật. Trước hết, chính sách này giúp ngăn chặn tình trạng đầu cơ, lướt sóng nhà đất bằng cách tăng thuế suất đối với các giao dịch có thời gian nắm giữ ngắn hạn, từ đó làm tăng chi phí cho hành vi mua đi bán lại nhanh nhằm kiếm lời.
Điều này góp phần giảm hiện tượng “sốt ảo” và biến động không lành mạnh trên thị trường bất động sản. Bên cạnh đó, việc áp dụng thuế suất cao hơn đối với giao dịch nhanh còn khuyến khích người sở hữu giữ tài sản lâu dài, hạn chế tình trạng bỏ hoang hoặc sử dụng đất đai, nhà ở không hiệu quả, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản.
Chính sách thuế theo thời gian nắm giữ cũng góp phần ổn định và phát triển thị trường bất động sản một cách bền vững, minh bạch hơn khi hạn chế các biến động lớn do hoạt động đầu cơ gây ra. Đồng thời, việc tăng thuế suất đối với các giao dịch nhanh giúp tăng nguồn thu ngân sách nhà nước, tạo thêm nguồn lực để đầu tư phát triển kinh tế - xã hội.
Ngoài ra, chính sách này còn tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan thuế trong việc quản lý và kiểm soát thuế hiệu quả hơn, bởi có cơ sở pháp lý và thông tin đầy đủ về thời gian nắm giữ tài sản, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các chính sách về đất đai, nhà ở và hạ tầng công nghệ thông tin.
Khi bình luận về đề xuất của Bộ Tài chính, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP Hồ Chí Minh ủng hộ việc sử dụng thuế như công cụ ngăn chặn đầu cơ, lướt sóng, bỏ hoang tài sản và lãng phí đất đai, gây bất ổn cho thị trường. Tuy nhiên, ông cho rằng việc đánh thuế theo thời gian nắm giữ bất động sản nên áp dụng có tính thời điểm, chỉ khi thị trường nóng sốt, bất ổn mới cần thiết. Về lâu dài, ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh cần sớm hoàn thiện luật thuế bất động sản, bao gồm thuế với người sở hữu nhiều bất động sản, thuế nhà đất bỏ hoang và thuế chuyển nhượng, nhằm có chế tài cụ thể, giảm lãng phí tài nguyên nhà đất.
