5 công ty kiểm toán bị loại khỏi "cuộc chơi" 2018
Theo thông tin từ Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCK), trong danh sách các công ty kiểm toán được chấp thuận ký báo cáo kiểm toán cho các doanh nghiệp có lợi ích công chúng trong lĩnh vực chứng khoán năm 2018, có 5 công ty không được chấp thuận, bao gồm: Công ty TNHH Kiểm toán DFK Việt Nam, Công ty TNHH Kiểm toán và tư vấn tài chính Quốc tế (IFC), Công ty Kiểm toán và kế toán Hà Nội (CPA Hà Nội), Công ty Kiểm toán Thăng Long - T.D.K và Công ty TNHH Grant Thornton Việt Nam.
Trong số này, ngoại trừ Grant Thornton Việt Nam không được vào danh sách các công ty kiểm toán năm 2018 sau 1 năm được chấp thuận do số lượng khách hàng là công ty đại chúng thấp hơn tiêu chuẩn, thì 4 công ty còn lại đều đã được thị trường biết đến với những bê bối nổi đình đám trên thị trường.
Đầu tiên là câu chuyện liên quan đến Thăng Long TDK và IFC, 2 công ty kiểm toán cho CTCP Mỏ và xuất nhập khẩu khoáng sản miền Trung (mã MTM). Sau quá trình điều tra, mới đây, Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an đã chính thức kết luận: “Các bị can đã làm giả chứng từ, hồ sơ kế toán, hồ sơ công ty đại chúng của CTCP Mỏ và xuất nhập khẩu khoáng sản miền Trung; lập khống hồ sơ đăng ký giao dịch; tạo cung cầu giả tạo để bán cổ phiếu MTM trên thị trường UPCoM, lừa đảo chiếm đoạt tiền của các nhà đầu tư cổ phiếu”.
Hiện chưa rõ ngoài việc không được chấp thuận ký báo cáo kiểm toán các doanh nghiệp có lợi ích công chúng trong lĩnh vực chứng khoán, 2 công ty kiểm toán và các cá nhân đã ký báo cáo kiểm toán cho MTM có phải chịu trách nhiệm liên đới gì không, nhưng câu chuyện của MTM và những hệ lụy đã cho thấy, cần có chế tài gắn chặt hơn trách nhiệm của kiểm toán với chất lượng các báo cáo tài chính của công ty đại chúng, cũng như các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán.
Với trường hợp của CPA Hà Nội, từ cuối năm 2017, thị trường xôn xao về việc Tổng giám đốc CPA Hà Nội là ông Nguyễn Ngọc Tỉnh bị UBCK ra quyết định đình chỉ tư cách kiểm toán cho doanh nghiệp có lợi ích đại chúng.
“CPA Hà Nội có nhiều báo cáo kiểm toán không đạt yêu cầu chất lượng”, một lãnh đạo UBCK cho biết.
Riêng với Kiểm toán DFK, đây là công ty đã kiểm toán cho CTCP Tập đoàn Kỹ nghệ Gỗ Trường Thành (mã TTF), báo cáo tài chính năm 2015 của TTF được DFK ký chấp thuận toàn phần và để rồi đến năm 2016, khi Ernst & Young vào cuộc, gần 1.000 tỷ đồng hàng tồn kho tại đây đã bị công ty kiểm toàn này ngoại trừ vì lý do chênh lệch thiếu khi kiểm kê.
Siết chất lượng kiểm toán lĩnh vực chứng khoán
Những hệ lụy của việc không nằm trong danh sách công ty kiểm toán được chấp thuận không chỉ đơn giản là những hợp đồng đã có, mà có thể còn kéo theo sự ra đi của những nhân viên có chất lượng, hoặc những khách hàng mới.
Với câu chuyện hàng loạt doanh nghiệp phải làm lại báo cáo tài chính năm 2016 do công ty kiểm toán họ đã ký bất ngờ bị đình chỉ tư cách kiểm toán trong lĩnh vực chứng khoán, nếu được chấp thuận trở lại trong tương lai, sẽ rất khó để 4 công ty trên có khách hàng tốt tìm đến.
Trao đổi với Báo Đầu tư Chứng khoán, đại diện UBCK cho biết, việc đình chỉ tư cách kiểm toán viên và công ty kiểm toán được thực hiện kiểm toán trong lĩnh vực chứng khoán là một trong những hành động quyết liệt của cơ quan quản lý nhằm siết chất lượng các báo cáo kiểm toán.
Định kỳ hàng năm, UBCK sẽ thực hiện chấm điểm chất lượng kiểm toán các công ty kiểm toán có tên trong danh sách. Như năm 2017, UBCK đã chủ trì tổ chức kiểm toán trực tiếp chất lượng dịch vụ kiểm toán năm 2017 tại 9 công ty kiểm toán được chấp thuận, bên cạnh việc yêu cầu giải trình, rà soát bất thường các trường hợp báo cáo tài chính kiểm toán có bất thường.
“Công tác giám sát chất lượng kiểm toán tại các doanh nghiệp đã và sẽ được UBCK tiếp tục đẩy mạnh. Một mặt, đây là việc cần thiết để đảm bảo công ty kiểm toán thực hiện đúng và tròn trách nhiệm của mình. Mặt khác, đây cũng là biện pháp nhằm nâng cao chất lượng minh bạch thông tin tài chính trên thị trường chứng khoán. Cơ quan quản lý sẽ xử lý nghiêm với tất cả các trường hợp vi phạm được phát hiện”, nguồn tin nói.
