Cụ thể, trong năm qua, ngành Tòa án Hà Nội thụ lý 25.996 vụ án, tăng 2.474 vụ so với năm 2012; trong đó, án kinh doanh thương mại tăng 66,7%; án lao động và án hành chính tăng 60%, riêng án hình sự giảm nhẹ 1,1%. Tòa án đã giải quyết được 96,7% số vụ án.
Về án hình sự, Tòa án Hà Nội đã thụ lý 9.425 vụ/16.440 bị cáo. Tòa án hai cấp đã xét xử 33 vụ/83 bị cáo về các tội phạm tham nhũng; 2.337 vụ/3.559 bị cáo về các tội xâm phạm sở hữu.
Các loại tội phạm nghiêm trọng gia tăng, tính chất các vụ án cũng phức tạp hơn, như vụ Dương Chí Dũng, nguyên Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines) phạm tội tham ô tài sản, cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, vụ Dương Tự Trọng phạm tội tổ chức đưa người trốn ra nước ngoài…
Đối với các án kinh doanh thương mại, toàn ngành thụ lý 1.424 vụ, tăng 66,9% (571 vụ); đã nhận 47 đơn yêu cầu tuyên bố phá sản doanh nghiệp. Các tranh chấp chủ yếu là tranh chấp các hợp đồng tín dụng, mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ. Việc giải quyết những loại án này gặp nhiều khó khăn do pháp luật chưa đồng bộ, thiếu văn bản hướng dẫn.
Tòa án đã hòa giải thành công 419 vụ, giải quyết 1.284 vụ. Tuy nhiên, còn 41 án quá hạn, chủ yếu do thẩm phán hết nhiệm kỳ phải chuyển hồ sơ cho thẩm phán khác giải quyết hoặc đang chờ kết quả ủy thác tư pháp. Được biết, các án quá hạn đã được tòa án hai cấp lên kế hoạch xét xử.
Báo cáo tổng kết công tác của Tòa án Hà Nội cho thấy, trong án dân sự, tranh chấp chủ yếu vẫn là quyền sử dụng đất, tranh chấp tài sản liên quan đến quyền sở hữu nhà và quyền sử dụng đất… Đây là các tranh chấp rất phức tạp, có nhiều khó khăn trong việc thu thập, đánh giá chứng cứ, đương sự thường không hợp tác, gây khó khăn khi tòa án triệu tập hoặc khi tiến hành thẩm định, định giá tài sản tranh chấp.
Hà Nội đã thụ lý 737 vụ án hành chính, đã giải quyết 684 vụ. Đa phần án hành chính là các khiếu kiện quyết định hành chính, hành vi hành chính liên quan đến đất đai, cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính, buộc tháo dỡ công trình trái phép.
Mặc dù vậy, Hà Nội vẫn còn 122 án quá hạn; trong đó, có 4 vụ được xác định là có lỗi chủ quan của thẩm phán; 28 án tuyên không rõ ràng gây khó khăn cho công tác thi hành án. Tổng số án bị hủy là 286 vụ, án sửa là 510 vụ. Theo Phó Chánh án TAND TP. Hà Nội Nguyễn Hữu Chính, sở dĩ có tình trạng trên là do một số thẩm phán và HĐXX chưa nghiên cứu kỹ hồ sơ, chưa chú trọng đến công tác tranh tụng tại phiên tòa, chưa áp dụng đúng các quy định của pháp luật về việc cho hưởng án treo, chưa tích cực tác động hồ sơ để đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết vụ án. Ngoài ra, còn do số lượng các loại án phải thụ lý và giải quyết tăng nhiều so với năm trước, tính chất các vụ án ngày càng phức tạp, nhiều vụ án phải chờ kết quả xác minh chứng cứ, kể cả phải chờ kết quả ủy thác xác minh chứng cứ ở nước ngoài, nên một số vụ án bị quá hẹn, ảnh hưởng đến kết quả giải quyết xét xử các loại án.
Để giải quyết tình trạng trên, Tòa án Hà Nội kiến nghị Tòa Tối cao tăng cường công tác hướng dẫn áp dụng pháp luật, đặc biệt là án dân sự, kinh doanh thương mại, tháo gỡ kịp thời những khó khăn vướng mắc trong thực tiễn xét xử của ngành tòa án.
Phó Chánh án Nguyễn Hữu Chính cho biết, năm 2014, ngành Tòa án Hà Nội tiếp tục đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng giải quyết, xét xử các loại án, đảm bảo các phán quyết của Tòa án đúng pháp luật. Các vụ án hình sự lớn, trọng điểm, các vụ án về kinh tế, chức vụ, tham nhũng phải được xét xử kịp thời, nghiêm minh.
