Xung đột đã khiến giá lúa mì tăng vọt, trong đó Nga và Ukraine nằm trong số các nước xuất khẩu mặt hàng này lớn nhất. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), cả hai quốc gia này đều chiếm 29% tổng lượng lúa mì xuất khẩu toàn cầu.
Giá lúa mì tăng khoảng 6% vào thứ Hai (16/5) sau thông báo cuối tuần của Ấn Độ.
"Với giá lương thực đã cao do sự gián đoạn chuỗi cung ứng liên quan đến Covid và sản lượng giảm do hạn hán vào năm ngoái, xung đột của Nga và Ukraine đến vào thời điểm tồi tệ đối với thị trường lương thực toàn cầu", Viện Kinh tế Quốc tế Peterson (PIIE) cho biết.
 |
Giá lúa mì toàn cầu kể từ xung đột Nga-Ukraine |
Theo PIIE, Nga và Ukraine nằm trong số 5 nhà xuất khẩu toàn cầu hàng đầu đối với nhiều loại ngũ cốc và hạt có dầu quan trọng như lúa mạch, hoa hướng dương và dầu hướng dương, cũng như ngô.
Ngoài ra, Ấn Độ không đơn độc trong việc ban hành lệnh cấm xuất khẩu lương thực. Ngoài Nga và Ukraine, Ai Cập, Kazakhstan, Kosovo và Serbia cũng đã cấm xuất khẩu lúa mì.
Lạm phát và lo ngại an ninh lương thực
Không chỉ lúa mì, nhiều quốc gia cũng đã thực hiện lệnh cấm xuất khẩu thực phẩm khác do lạm phát toàn cầu tăng cao do hậu quả của cuộc khủng hoảng Ukraine.
Giá nhiều loại thực phẩm khác đã tăng vọt, góp phần làm tăng lạm phát trên toàn thế giới. Một số sản phẩm này bao gồm dầu hướng dương, dầu cọ, phân bón và ngũ cốc.
Ngoài giá lương thực tăng, nguồn cung nhiều mặt hàng lương thực cũng bấp bênh.
“Khi căng thẳng địa chính trị tiếp tục có khả năng ngày càng tăng tình trạng thiếu lương thực, đặc biệt là ngũ cốc và dầu thực vật, sẽ trở nên trầm trọng”, Viện Kinh tế Quốc tế Peterson cho biết.
Ukraine đã không thể xuất khẩu ngũ cốc, phân bón và dầu thực vật, trong khi xung đột cũng đang phá hủy các cánh đồng trồng trọt và ngăn cản một mùa gieo trồng bình thường. Chính phủ Ukraine cũng cáo buộc Nga đánh cắp vài trăm nghìn tấn ngũ cốc và bán lại.
Các nhà phân tích của PIIE Joseph Glauber, David Laborde và Abdullah Mamun viết: “Khi xung đột tiếp tục, có khả năng ngày càng tăng tình trạng thiếu lương thực, đặc biệt là ngũ cốc và dầu thực vật, sẽ trở nên trầm trọng, khiến nhiều quốc gia chuyển sang hạn chế thương mại”.
Cuối tuần qua, nhóm 7 quốc gia công nghiệp phát triển (G7) đã đưa ra cảnh báo về nguy cơ xảy ra khủng hoảng đói trên thế giới trừ khi Nga dỡ bỏ lệnh phong tỏa đối với ngũ cốc Ukraine hiện đang bị mắc kẹt tại các cảng của Ukraine.
Các quốc gia cấm xuất khẩu thực phẩm
Dưới đây là danh sách các quốc gia đã cấm xuất khẩu thực phẩm trong những tháng tới sau khi xung đột Nga-Ukraine bắt đầu.
| Quốc gia |
Loại sản phẩm |
Ngày lệnh cấm kết thúc |
| KAZAKHSTAN |
Dầu đậu nành, bột đậu nành |
15/6/2022 |
| UKRAINE |
Lúa mì, yến mạch, kê, đường |
31/6/2022 |
| Lúa mì, bột mì, lúa mạch đen, lúa mạch, ngô |
30/6/2022 |
|
| Lúa mì, bột mì, dầu, đậu lăng, mì ống, đậu |
10/6/2022 |
|
| KOSOVO |
Lúa mì, ngô, bột mì, dầu thực vật, muối, đường, |
31/12/2022 |
| SERBIA |
Lúa mì, ngô, bột mì, dầu |
31/12/2022 |
| INDIA |
Lúa mì |
31/12/2022 |
| EGYPT |
Dầu thực vật, ngô |
12/6/2022 |
| RUSSIA |
Đường, hạt hướng dương |
31/8/2022 |
| ARGENTINA |
Dầu đậu nành, bột đậu nành |
31/12/2022 |
| IRAN |
Khoai tây, cà tím, cà chua, hành tây |
31/12/2022 |
| ALGERIA |
Mì ống, các dẫn xuất từ lúa mì, dầu thực vật, đường |
31/12/2022 |
| INDONESIA |
Dầu cọ, dầu hạt cọ |
31/12/2022 |
| TUNISIA |
Rau củ quả |
31/12/2022 |
| TURKEY |
Thịt bò, thịt cừu, thịt dê, bơ, dầu ăn |
31/12/2022 |
Nguồn: Viện Kinh tế Quốc tế Peterson
Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông địa phương, Ấn Độ cho biết, nước này cấm xuất khẩu lúa mì "để quản lý an ninh lương thực chung của đất nước".
Các quốc gia khác gần đây đã thực hiện lệnh cấm xuất khẩu lương thực bao gồm Indonesia, nước này đã hạn chế xuất khẩu dầu cọ, một thành phần chính được sử dụng trong nhiều thực phẩm cũng như các sản phẩm phi thực phẩm.
Tương tự như Ấn Độ, Indonesia cho rằng, sự cần thiết phải đảm bảo nguồn lương thực sẵn có trong nước, sau khi lạm phát lương thực toàn cầu tăng cao kỷ lục sau chiến tranh. Indonesia chiếm hơn một nửa nguồn cung cấp dầu cọ của thế giới.
