Agribank buộc phải thanh toán cho PV2 tổng số tiền là 24,78 tỷ đồng, cả gốc lẫn lãi
Năm 2011, CTCP Đầu tư PV2 ký kết 2 hợp đồng cung ứng thép cho CTCP Đầu tư Vietsan với giá trị lần lượt là 21,48 tỷ đồng và 20,49 tỷ đồng. Cả hai hợp đồng đều có yêu cầu kèm theo là Vietsan có trách nhiệm cung cấp bản gốc chứng thư bảo lãnh ngân hàng với giá trị bảo lãnh bằng với giá trị hợp đồng và thời hạn bảo lãnh là 105 ngày. Sau đó, Vietsan đã cung cấp cho PV2 hai chứng thư bảo lãnh của Agribank Chi nhánh Hồng Hà, với cam kết Ngân hàng sẽ trả cho bên nhận bảo lãnh số tiền nói trên sau khi nhận được văn bản yêu cầu khi bên được bảo lãnh vi phạm nghĩa vụ thanh toán khi đến hạn.
Trong quá trình thực hiện hợp đồng, PV2 đã giao đủ hàng cho Vietsan, nhưng phía Vietsan không trả đủ tiền cho PV2. PV2 đã có văn bản yêu cầu Agribank Hồng Hà thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh và Agribank Hồng Hà đã có buổi làm việc với PV2 và Vietsan. Vietsan đã cam kết trách nhiệm thanh toán đầy đủ cho PV2. Tuy nhiên, sau đó, Vietsan vẫn không thực hiện đúng cam kết và phía Agribank cũng không thực hiện thanh toán bảo lãnh cho phía PV2, khiến công ty này phải khởi kiện Agribank ra tòa. Tại thời điểm khởi kiện, số nợ Vietsan chưa thanh toán cho PV2 là 23,08 tỷ đồng nợ gốc và 2,83 tỷ đồng nợ lãi (PV2 áp dụng lãi suất chậm trả 26,4%/năm trong 5 ngày đầu tiên kể từ ngày chậm thanh toán đến khi hết hạn bảo lãnh, sau đó áp dụng lãi suất 28,5%/năm dựa trên lãi suất nợ quá hạn của trần lãi suất cho vay tại thời điểm ký hợp đồng).
Tại phiên xét xử sơ thẩm, phía Agribank cho rằng, hợp đồng bảo lãnh này không được thực hiện đúng theo quy định về phát hành bảo lãnh của Agribank và Ngân hàng Nhà nước, như không có hồ sơ lưu, không được hạch toán, không thu phí, phát hành bảo lãnh vượt thẩm quyền. Cơ quan cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã có quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Đỗ Đức Hưng, nguyên Giám đốc Chi nhánh Hồng Hà và một số cán bộ khác. Agribank cho rằng, Vietsan phải có trách nhiệm thanh toán số tiền còn lại cho PV2 và đề nghị Tòa án đình chỉ giải quyết vụ án để chờ kết quả giải quyết hình sự đối với ông Đỗ Đức Hưng. Trong khi đó, Vietsan thừa nhận việc ký kết hợp đồng cũng như thanh toán và đề nghị Agribank thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh. Bản án sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện của PV2 và buộc Agribank thanh toán số tiền nợ gốc và lãi là 24,78 tỷ đồng. Sau đó, cả hai bên đều có đơn kháng cáo.
Tại phiên phúc thẩm, HĐXX cho rằng, hai hợp đồng bảo lãnh của Agribank Hồng Hà do ông Đỗ Đức Hưng, Giám đốc tại thời điểm đó ký đóng dấu với giá trị như trên là nằm trong thẩm quyền phán quyết 80 tỷ đồng. Việc ông Đỗ Đức Hưng vi phạm một số quy trình nội bộ của Agribank khi cấp bảo lãnh như không có hồ sơ lưu, không được hạch toán, không thu phí, thì ông Hưng phải chịu trách nhiệm trước Agribank về hành vi của mình. Vì thế, quan điểm của Agribank cho rằng bảo lãnh đó vô hiệu là không có cơ sở.
Theo quy định của Bộ luật Dân sự, “chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của pháp nhân, có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng của pháp nhân, kể cả chức năng đại diện theo ủy quyền” và “pháp nhân có các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch dân sự do văn phòng đại diện, chi nhánh xác lập, thực hiện”, do đó, trách nhiệm thực hiện bảo lãnh là trách nhiệm của pháp nhân Agribank đối với PV2, chứ không phải trách nhiệm cá nhân ông Đỗ Đức Hưng. Việc Agribank đề nghị tạm đình chỉ giải quyết vụ án để chờ kết quả giải quyết vụ án hình sự đối với ông Đỗ Đức Hưng không được HĐXX chấp nhận.
Cuối cùng, HĐXX phúc thẩm đã giữ nguyên bản án sơ thẩm, buộc Agribank phải thanh toán cho PV2 tổng số tiền 24,78 tỷ đồng, gồm cả gốc và lãi. Kể từ khi nguyên đơn PV2 có đơn yêu cầu thi hành án cho đến khi thi hành xong, Agribank còn tiếp tục chịu khoản lãi phát sinh trên số tiền 24,78 tỷ đồng theo lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước quy định tương ứng với thời gian chưa thi hành án.
Đây không phải lần đầu tiên Agribank vướng vào tranh chấp phát sinh từ nghiệp vụ bảo lãnh thanh toán của Chi nhánh Hồng Hà. Vào năm ngoái, Công ty TNHH Cao Trường Sơn đã khởi kiện Agribank yêu cầu thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh với số tiền 38,5 tỷ đồng và Tòa án đã chấp nhận đơn khởi kiện
