Ngày 19/5/2020, Chính phủ đã có tờ trình số 235/TTr-CP về việc bổ sung vốn điều lệ cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank).
Theo Tờ trình, Agribank là ngân hàng thương mại do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, có một vị trí quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng phục vụ phát triển kinh tế quốc gia, đặc biệt là vai trò chủ đạo trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Những năm gần đây, kết quả hoạt động kinh doanh của Agribank có những cải thiện rõ nét, đóng góp lớn cho ngân sách nhà nước thông qua nộp thuế và lợi nhuận.
Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, Agribank chưa được Nhà nước đầu tư bổ sung vốn điều lệ, tốc độ tăng vốn điều lệ luôn thấp hơn tốc độ tăng tổng tài sản, khiến tỷ lệ an toàn vốn của ngân hàng bị suy giảm.
Vốn điều lệ của Agribank hiện đạt 30.591 tỷ đồng. Nếu tính theo chuẩn mực vốn Basel II (được hướng dẫn tại Thông tư 41/2016/TT-NHNN ngày 30/12/2016), thời điểm 31/3/2020, tỷ lệ an toàn vốn của Ngân hàng này chỉ đạt 6,9% (không đảm bảo yêu cầu vốn tối thiểu 8% theo quy định).
Được biết, do chưa đáp ứng chuẩn mực vốn Basel II nên Agribank hiện đang được NHNN cho phép thực hiện tỷ lệ an toàn vốn theo quy định của Thông tư 22/2019/TT-NHNN ngày 15/11/2019. Thời điểm 31/3/2020, tỷ lệ an toàn vốn của Agribank theo Thông tư 22/2019/TT-NHNN chỉ đạt 9,2%, đã sát ngưỡng tối thiểu theo quy định (9%). Tuy nhiên, để đáp ứng quy định tại Thông tư 22/2019/TT-NHNN, Agribank vẫn cần được Nhà nước cấp bổ sung 3.500 tỷ đồng ngay trong năm 2020.
“Nếu không tăng vốn điều lệ cho Agribank ngay trong năm 2020 thì sẽ không thể đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ phát triển kinh tế, đặc biệt là vốn tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn. Các chỉ tiêu tăng trưởng của Agribank bị ảnh hưởng trực tiếp, ảnh hưởng đến an toàn trong hoạt động ngân hàng, giảm vị thế, vai trò trong hệ thống các tổ chức tín dụng và nguy cơ hạ mức xếp hạng tín nhiệm từ các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế là hiện hữu. Khi đó Agribank sẽ không đảm bảo được vai trò chủ lực trong việc thực thi chính sách của Chính phủ về phát triển nông nghiệp nông thôn…”, Tờ trình nhấn mạnh.
Tờ trình cũng nêu rõ, việc bổ sung vốn điều lệ cho Agribank giúp tăng quy mô vốn điều lệ, đáp ứng tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu theo quy định; đồng thời tạo điều kiện cho Agribank nâng cao năng lực tài chính, gia tăng khả năng cung ứng vốn cho nền kinh tế, đặc biệt là vốn tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.
Trường hợp được cấp bổ sung vốn điều lệ 3.500 tỷ đồng trong quý III/2020, quy mô vốn điều lệ của Ngân hàng sẽ đạt mức trên 34.000 tỷ đồng. Nhờ đó, năm 2020, dư nợ tín dụng của Agribank dự kiến có thể tăng thêm khoảng 60.000 tỷ đồng, tương ứng với tổng tài sản tăng thêm khoảng 60.000 tỷ đồng, doanh thu và lợi nhuận năm 2020 khả năng tăng thêm khoảng 1.200 tỷ đồng; đóng góp cho ngân sách nhà nước tăng thêm 500 tỷ đồng (bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp và lợi nhuận còn lại); vốn nhà nước tại Agribank tăng thêm khoảng 380 tỷ đồng từ trích lập các quỹ từ lợi nhuận sau thuế. Với việc tăng trưởng 60.000 tỷ dư nợ tín dụng trên đây, hàng ngàn khách hàng sẽ có điều kiện phát triển kinh doanh, tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận, nhờ đó tăng nộp thuế cho ngân sách nhà nước.
Với việc được bổ sung vốn điều lệ 3.500 tỷ đồng nêu trên, năm 2021 và các năm tiếp theo, Agribank có điều kiện tăng quy mô trái phiếu phát hành để tăng vốn cấp 2, nhờ đó tạo điều kiện tăng dư nợ cho vay, doanh thu tăng thêm từ 4.500 tỷ đồng đến 5.000 tỷ đồng. Theo đó, Agribank sẽ tăng nộp ngân sách Nhà nước tương ứng 900 – 1.000 tỷ đồng thuế thu nhập doanh nghiệp, lợi nhuận còn lại khoảng 1.000 – 1.200 tỷ đồng…
Theo đó, Chính phủ trình Quốc hội đưa vào Nghị quyết chung của kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV nội dung sau: “Đồng ý bổ sung dự toán chi ngân sách nhà nước năm 2020 để bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2019 tương ứng với số lợi nhuận sau thuế thực nộp ngân sách nhà nước năm 2020 của Agribank, tối đa không quá 3.500 tỷ đồng”.
Được biết, ngày 5/6/2020, Uỷ ban Kinh tế Quốc hội Khoá XIV đã công bố báo cáo số 1983/BC-UBKT14 thẩm tra về việc bổ sung vốn điều lệ cho Agribank. Ủy ban Kinh tế cho rằng, việc bổ sung vốn điều lệ cho Agribank sẽ có tính lan tỏa cao, tăng dư nợ tín dụng cho khách hàng, nhất là hỗ trợ các đối tượng chính sách, vùng đặc biệt khó khăn, thực hiện các chính sách, chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững. Qua đó, góp phần hỗ trợ kịp thời hệ thống ngân hàng trong việc giảm tác động tiêu cực do đại dịch Covid-19 đối với các đối tượng yếu thế, thực hiện nhiệm vụ cấp bách phục hồi kinh tế - xã hội.
“Trường hợp được Quốc hội chấp thuận bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ ngân sách nhà nước, đề nghị Chính phủ, NHNN phải bảo đảm việc bổ sung vốn điều lệ cho Agribank theo đúng thẩm quyền quyết định, trình tự, thủ tục quy định tại Luật số 69 và sử dụng vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước một cách hiệu quả; đồng thời chỉ đạo Agribank tiếp tục thực hiện các giải pháp tích cực bảo đảm tỷ lệ an toàn vốn theo quy định pháp luật”, Uỷ ban Kinh tế Quốc hội cho biết.
Do những vướng mắc hiện tại liên quan đến Nghị quyết số 25/2016/NQ-QH14 của Quốc hội về việc sử dụng ngân sách nhà nước để cấp vốn điều lệ cho tổ chức tín dụng thương mại, để xử lý đề nghị của Chính phủ, cần phải được sự thông qua của Quốc hội về nội dung này dưới hình thức Nghị quyết của Quốc hội.
Ủy ban Kinh tế nhất trí với đề nghị của Chính phủ về việc đưa nội dung này vào Nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV, cụ thể như sau: “Bổ sung dự toán chi ngân sách nhà nước năm 2020 để bổ sung vốn điều lệ cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) từ nguồn tăng thu, tiết kiệm chi ngân sách trung ương năm 2019 tương ứng với số lợi nhuận sau thuế thực nộp ngân sách nhà nước năm 2020 của Agribank, tối đa không quá 3.500 tỷ đồng. Chính phủ phải bảo đảm việc đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank đúng thẩm quyền quyết định, trình tự, thủ tục quy định tại Luật Quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp”.
