Tính đến tháng 10 năm nay, cả nước có hơn 123.000 bệnh nhân HIV được điều trị bằng thuốc ARV, chiếm gần 60% người nhiễm HIV được phát hiện. Nếu như năm 2005 cả nước mới chỉ có 5.000 bệnh nhân được điều trị ARV thì đến hết 6 tháng đầu năm 2017, đã có hơn 110.000 bệnh nhân được điều trị ARV.
Theo các chuyên gia quốc tế, hiệu quả điều trị bằng thuốc ARV tại Việt Nam trong 10 năm qua đã giúp khoảng 150.000 người nhiễm HIV thoát khỏi tử vong và dự phòng cho 450.000 người không nhiễm HIV.
Ông Nguyễn Hoàng Long, Cục trưởng Cục Phòng, chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho biết, từ khi thuốc ARV được đưa vào điều trị rộng đã cho thấy những kết quả tốt, có tới 91,5% số người điều trị có tải lượng HIV dưới ngưỡng phát hiện, tức là không có khả năng lây nhiễm sang bạn tình khi quan hệ tình dục không dùng bao cao su hoặc bất cứ biện pháp an toàn nào.
Tuy nhiên, kể từ năm 2015, nguồn thuốc viện trợ cho Việt Nam đã bị bị cắt giảm dần. Để đảm bảo được nguồn thuốc ARV tiếp tục cấp cho bệnh nhân HIV/AIDS, hiện nay Chính phủ đã giao Bộ Y tế mua sắm một phần thuốc ARV từ nguồn ngân sách trong nước để bù đắp khoản thuốc bị cắt giảm.
Cũng theo ông Long, hiện chi phí thấp nhất cho việc điều trị thuốc của bệnh nhân HIV/AIDS khoảng hơn 4 triệu đồng/năm/người đối với bệnh nhân theo phác đồ 1. Nhưng đối với bệnh nhân kháng thuốc, phải điều trị phác đồ 2 chi phí điều trị tăng lên gấp 7-8 lần.
Điều đáng nói, tỷ lệ kháng thuốc đang có xu hướng tăng lên, chiếm khoảng 4,5% bệnh nhân HIV/AIDS đang điều trị. Như vậy, nếu không có thẻ BHYT, người nhiễm HIV sẽ phải bỏ ra một số tiền khá lớn để điều trị bằng thuốc ARV.
Thống kê của Bộ Y tế cho thấy, tại một số tỉnh, thành phố độ bao phủ BHYT cho đối tượng nhiễm HIV còn thấp do tâm lý sợ lộ thông tin của người bị bệnh. Nhiều người nhiễm HIV/AIDS có tâm lý lo sợ bị kỳ thị, phân biệt đối xử nên không muốn cung cấp thông tin để tham gia BHYT.
Để khuyến khích người nhiễm HIV tham gia BHYT, ông Hoàng Long cho rằng, trước mắt cần hoàn thiện hệ thống thanh toán BHYT tại các cơ sở điều trị trên cả nước. Các địa phương cần bố trí ngân sách của địa phương để hỗ trợ những người nhiễm HIV điều kiện khó khăn.
Cục Phòng, chống HIV/AIDS đã huy động các nguồn viện trợ để hỗ trợ phần nào cho chương trình này. Bên cạnh đó, một số địa phương đã khẩn trương triển khai BHYT cho người nhiễm HIV, do đó tỷ lệ này đã tăng rất nhanh.
Trong Đề án bảo đảm tài chính, hiện chỉ còn 6 tỉnh chưa phê duyệt, còn lại 57 tỉnh đã được phê duyệt, kinh phí tương đối tốt. Thời gian tới các tỉnh còn lại cần khẩn trương phê duyệt để bảo đảm tài chính trong công tác này.
Hiện Cục Phòng, chống HIV/AIDS cũng đang rà soát nhu cầu BHYT cho người nhiễm HIV của một số tỉnh khó khăn để dùng nguồn kinh phí viện trợ quốc tế hỗ trợ trong thời gian đầu mới chuyển đổi nguồn lực. Đây là công tác lâu dài, nên Cục Phòng, chống HIV/AIDS đang tiếp tục làm việc với các địa phương, đôn đốc thực hiện chỉ tiêu do Chính phủ giao, nhằm đạt được 100% người nhiễm HIV tham gia BHYT.
