Theo kế hoạch, 14 chiếc xe trên đã được Công ty TNHH Sweden Auto mở tờ khai nhập khẩu từ cuối tháng 12/2017. Xe được xếp lên Tàu rời Cảng Gothenburg (Thụy Điển) để về Việt Nam vào ngày 27/12/2017. Cùng với việc mở tờ khai, Công ty trên cũng đã nộp đủ số thuế 18,82 tỷ đồng tại Chi cục Thuế Hải quan cửa khẩu Hiệp Phước TP HCM.
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của cơn bão Tembin nên lô hàng đẫ được chuyển qua một chiếc tàu khác và kéo dài hành trình đến tận ngày 15/1/2018 mới về đến Cảng Việt Nam, dẫn đến việc những tờ khai mà doanh nghiệp đã mở không còn hiệu lực để làm thủ tục thông quan. Dù rằng, Công ty TNHH Sweden Auto đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế.
Theo quy định tại khoản 3, Điều 3, Luật Hải quan, thì “Tờ khai hải quan đã đăng ký có giá trị làm thủ tục hải quan, chính sách quản lý hàng hóa, chính sách thuế đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu áp dụng tại thời điểm đăng ký tờ khai hải quan…”.
Điều này đồng nghĩa, công ty sẽ phải đăng ký mở tờ khai mới. Và khi mở tờ khai mới, công ty sẽ buộc phải nộp đơn xin cấp giấy phép nhập khẩu của Bộ Công Thương theo quy định tại Nghị định 116 mới có hiệu lực thi hành.
Tổng cục Hải quan cho rằng, việc hủy tờ khai của Công ty TNHH Sweden Auto xuất phát từ lý do khách quan – thiên tai, bão lũ. Doanh nghiệp cũng nghiêm chỉnh và chủ động thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ về thuế ngay tại thời điểm đăng ký, mở tờ khai; đồng thời, doanh nghiệp mở tờ khai từ tháng 11/2017, trong khi Nghị định 116 lại có hiệu lực thi hành từ tháng 1/2018.
Do đó, Tổng cục Hải quan đề nghị xem xét cho phép doanh nghiệp được thông quan 14 chiếc ô tô con, thương hiệu Volvo mà không cần phải nộp giấy phép nhập khẩu theo Nghị định 116 nữa.
Một lý do khá tế nhị, nhưng được cơ quan hải quan ghi nhận là, “nhờ” doanh nghiệp trên đóng thuế sớm cho lô hàng với số tiền lên đến gần 19 tỷ đồng đã giúp Hải quan thành phố vượt chỉ tiêu thu nhân hàng năm 2017.
Trên thực tế, kể từ khi Nghị định 116 của Chính phủ và Thông tư 03 của Bộ Giao thông Vận tải chính thức có hiệu lực, cơ quan quản lý Nhà nước đã nhận được rất nhiều kiến nghị từ phía doanh nghiệp trong đó có đề nghị tạm dừng thực hiện để sửa đổi, bổ sung các điều khoản trong hai quyết định này để tháo gỡ vướng mắc cho doanh nghiệp.
Thế nhưng, việc một doanh nghiệp khốn khó vì gặp bão, sau đó lại vướng thủ tục dù đã thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế, có lẽ đây là trường hợp đầu tiên.
Hiện nay, các vấn đề chính mà các nhà nhập khẩu ôtô đề xuất liên quan nhiều đến Giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô bởi cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước ngoài, cùng với đó các vấn đề về kiểm định ôtô nhập khẩu theo từng lô, việc yêu cầu phải có đường thử dài 800m…
Bộ Giao thông Vận tải cũng đang kiến nghị Chính phủ xem xét phương án sửa đổi một số quy định tại hai quyết định này cho phù hợp và hỗ trợ các doanh nghiệp phát triển kinh doanh. Cụ thể, Bộ GTVT đã đưa ra 2 phương án.
Theo phương án 1, Bộ này kiến nghị Chính phủ tiếp thu toàn bộ các kiến nghị của doanh nghiệp và chỉ đạo Bộ Công Thương chủ trì phối hợp với các bộ và doanh nghiệp sửa đổi nội dung tại Nghị định 116.
Theo đó, bỏ thủ tục giấy chứng nhận kiểu loại, sửa đổi phương thức kiểm tra theo từng lô, sửa đổi quy định đường thử chiều dài 800m. Đồng thời Bộ GTVT sửa đổi Thông Tư 03 theo hướng bỏ một số thủ tục về giấy chứng nhận linh kiện (lốp/gương/đèn/kính).
Phương án 2, Bộ Giao thông Vận tải đề nghị trước mắt tiếp tục thực hiện theo Nghị định 116 và Thông tư 03 trong một thời gian nữa, nếu thực sự có vướng mắc bất cập đúng như phản ánh của doanh nghiệp thì tiến hành sửa đổi, bổ sung.
