Hội thảo đề xuất các giải pháp phục tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn TP. Hà Nội.
Nhận diện thách thức
Mới đây, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã tổ chức hội thảo chuyên đề nhằm tìm kiếm giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường trên địa bàn Thành phố. Hội thảo quy tụ nhiều chuyên gia, nhà quản lý đến từ Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Hà Nội và các đơn vị liên quan.
Báo cáo tại hội thảo, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho biết thời gian qua, Thành phố đã triển khai nhiều biện pháp nhằm kiểm soát ô nhiễm không khí như: Kế hoạch quản lý chất lượng môi trường không khí đến năm 2030, định hướng đến năm 2035, lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải Euro 4, Euro 5, thí điểm đo kiểm khí thải xe máy cũ, triển khai thử nghiệm Vùng phát thải thấp, cùng với việc xây dựng hệ thống dự báo chất lượng không khí.
Đồng thời, chú trọng mở rộng hệ thống giao thông công cộng, giám sát chặt chẽ các quy định về xử lý khí thải công nghiệp, thúc đẩy các mô hình sản xuất thân thiện với môi trường. Trong số đó có Chỉ thị cấm đốt rơm rạ sau thu hoạch, đi kèm với chính sách hỗ trợ nông dân sử dụng chế phẩm sinh học nhằm giảm thiểu tác động đến không khí.
Mặc dù vậy, thực trạng ô nhiễm vẫn còn diễn biến phức tạp. Nguyên nhân được xác định là do việc kiểm soát nguồn thải chưa thực sự hiệu quả, dữ liệu quan trắc còn thiếu, số lượng cán bộ chuyên trách về quản lý môi trường không khí còn hạn chế, trong khi sự phối hợp liên vùng chưa đạt yêu cầu.
Trước thực trạng này, các đại biểu tham gia hội thảo đã tập trung thảo luận về các vấn đề môi trường cấp bách mà Hà Nội đang đối mặt, đặc biệt là ô nhiễm không khí. Các giải pháp công nghệ, chính sách quản lý và định hướng dài hạn cũng được đưa ra nhằm cải thiện chất lượng môi trường đô thị.
Một trong những đề xuất quan trọng là việc đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý môi trường, hướng tới phát triển mô hình tăng trưởng xanh, tuần hoàn, carbon thấp, chống chịu cao và bền vững.
Các nội dung cụ thể bao gồm sử dụng phương tiện giao thông thân thiện với môi trường, phát triển khu công nghiệp xanh, khuyến khích sản xuất sạch và xây dựng đô thị sinh thái. Đồng thời, Hà Nội cũng cần đầu tư vào công tác khôi phục, cải tạo hệ thống sông, ao, hồ để cải thiện chất lượng nước và không khí.
Tăng cường hành động để bảo vệ "lá phổi xanh" của Thủ đô
Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Hoàng Văn Thức nhận định, để giải quyết hiệu quả bài toán ô nhiễm, Hà Nội cần áp dụng cách tiếp cận đa ngành, đa địa phương trên nền tảng công nghệ số. Trong đó, việc tạo ra những đột phá về thể chế và chính sách đóng vai trò then chốt.
“Thành phố cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn trong chế tài xử lý các cơ sở gây ô nhiễm, chẳng hạn như áp dụng hình phạt tài chính lũy tiến theo ngày đối với các đơn vị vi phạm để tăng tính răn đe”, ông Thức nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, việc xây dựng cơ chế phối hợp liên vùng giữa Hà Nội và các tỉnh lân cận trong công tác bảo vệ môi trường là rất quan trọng. Điều này không chỉ giúp kiểm soát tốt hơn các nguồn ô nhiễm mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các chương trình hành động chung giữa Hà Nội và các bộ, ngành trung ương.
Các chuyên gia cũng đề xuất hoàn thiện hệ thống quan trắc môi trường theo thời gian thực, kết hợp với công nghệ hiện đại như viễn thám, Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn (Big Data) để nâng cao năng lực giám sát và dự báo chất lượng không khí.
TS. Lê Ngọc Anh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế - Xã hội Hà Nội cho rằng Thành phố sớm triển khai các công nghệ xử lý chất thải tiên tiến ngay từ nguồn thải. Đặc biệt, cần có giải pháp kiểm soát chặt chẽ ô nhiễm tại các khu công nghiệp, làng nghề, trang trại chăn nuôi và công trường xây dựng.
Song song với đó, Hà Nội cũng cần đẩy mạnh chương trình phân loại rác thải tại nguồn, hướng tới mục tiêu tái chế, tái sử dụng, giảm thiểu khối lượng rác thải phát sinh.
Về nhân lực, các chuyên gia cho rằng Thành phố nên đầu tư mạnh vào việc đào tạo và phát triển đội ngũ cán bộ chuyên trách về môi trường, tận dụng nguồn lực sẵn có từ các trường đại học, viện nghiên cứu để đẩy nhanh tiến độ xây dựng các chính sách môi trường khả thi.
 |
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại phát biểu tại hội thảo. |
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại nhấn mạnh, các vấn đề như ô nhiễm không khí, bụi mịn PM2.5, ô nhiễm nguồn nước, áp lực từ rác thải rắn và tác động của biến đổi khí hậu không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người dân mà còn tác động tiêu cực đến khả năng thu hút đầu tư và phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố.
Ông Đại khẳng định bảo vệ môi trường luôn là ưu tiên hàng đầu của Hà Nội, hàng loạt chính sách đã được Trung ương và Thành phố triển khai trong thời gian qua. Ba văn kiện mới đây gồm Luật Thủ đô sửa đổi năm 2024 và hai Quy hoạch Thủ đô vừa được phê duyệt đã đặt vấn đề môi trường lên hàng đầu trong số những nhiệm vụ trọng tâm cần giải quyết trong giai đoạn 2025 - 2030.
“Trong đó, Luật Thủ đô sửa đổi đã đề cập đến việc xác định vùng phát thải thấp, còn trong Quy hoạch Thủ đô, nội dung liên quan đến bảo vệ môi trường được xác định là nhiệm vụ cấp bách, cần có các biện pháp triển khai quyết liệt ngay từ bây giờ.”, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội nói.
