Áp lực từ thị trường xuất khẩu chính
Mới đây, Tổng thống Mỹ đã ra lệnh cho Bộ Thương mại nước này mở cuộc điều tra về việc nhập khẩu gỗ xẻ, không lâu sau tuyên bố có thể áp thuế quan 25% với mặt hàng này. Cuộc điều tra tiến hành với cả sản phẩm phái sinh từ gỗ xẻ, bao gồm đồ nội thất. Thông tin này đã dấy lên mối lo ngại lớn cho các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu gỗ vào thị trường Mỹ - thị trường đem lại kim ngạch xuất khẩu gần 9 tỷ USD trong năm 2024, đóng góp 54,8% vào tổng giá trị xuất khẩu gỗ năm 2024 của Việt Nam.
Năm qua, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam đạt 16,25 tỷ USD, ghi nhận kỷ lục mới về xuất khẩu nhóm sản phẩm này. Ba thị trường xuất khẩu lớn nhất, tiếp sau Mỹ là Trung Quốc, với kim ngạch xuất khẩu 2,04 tỷ USD trong năm 2024, chiếm 12,54%; Nhật Bản với kim ngạch 1,72 tỷ USD, chiếm 10,56%. Các thị trường tiếp theo lần lượt là Hàn Quốc, Canada, Anh, Ấn Độ, Hà Lan…, với giá trị xuất khẩu dưới 1 tỷ USD.
Bước sang năm 2025, ngành gỗ đặt mục tiêu đạt kim ngạch xuất khẩu 18 tỷ USD. Trong hai tháng đầu năm, xuất khẩu gỗ và các sản phẩm từ gỗ mang về 2,5 tỷ USD, tăng 12,4% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Kirin Capital, tiềm năng tăng trưởng của các doanh nghiệp gỗ và sản phẩm gỗ trong dài hạn là khả quan. Thứ nhất, việc Việt Nam tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) sẽ góp phần mở rộng mạng lưới xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam tới các nước đối tác. Thứ hai, gia tăng chiếm lĩnh thị trường nội địa sẽ là một hướng đi tốt đối với các doanh nghiệp gỗ như hiện nay. Thứ ba, Việt Nam giàu tài nguyên rừng và tỷ lệ rừng trồng mới luôn duy trì ở mức ổn định sẽ là nền tảng để các doanh nghiệp gỗ phát triển bền vững.
Gỗ và sản phẩm gỗ được xác định là một trong những ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam trong giai đoạn tới. Theo Đề án Phát triển ngành công nghiệp chế biến gỗ bền vững, hiệu quả giai đoạn 2021 - 2030, giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản đạt 20 tỷ USD vào năm 2025 (trong đó, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt trên 18,5 tỷ USD) và đạt 25 tỷ USD vào năm 2030.
Tuy vậy, theo Kirin Capital, trong ngắn hạn, bên cạnh những thuận lợi từ các FTA, ngành gỗ tiếp tục chịu áp lực từ các hàng rào thương mại và yêu cầu truy xuất nguồn gốc khắt khe từ EU, Mỹ và nhiều thị trường khác, đặc biệt là các chính sách thuế quan của Mỹ dưới nhiệm kỳ Tổng thống của ông Donald Trump.
 |
Chủ động ứng phó, mở rộng thị trường
Trong bối cảnh như vậy, các doanh nghiệp xuất khẩu gỗ đang nỗ lực tìm kiếm thị trường mới, giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực từ thị trường Mỹ (nếu xảy ra).
Đơn cử, Công ty cổ phần Chế biến Gỗ Thuận An (mã GTA) vừa công bố Nghị quyết Hội đồng quản trị về kế hoạch kinh doanh năm 2025. Theo đó, năm nay, Công ty đặt mục tiêu doanh thu hơn 275 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 10,8 tỷ đồng, tăng lần lượt 5,3% và 12,5% so với kết quả năm 2024. Quý I, Công ty đặt mục tiêu doanh thu đạt 64,2 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 1,6 tỷ đồng; quý II, các chỉ tiêu doanh thu và lợi nhuận lần lượt là 48,6 tỷ đồng và 1,9 tỷ đồng.
“Thúc đẩy cơ hội tìm kiếm đơn hàng và khách hàng mới” là nội dung được Gỗ Thuận An nhấn mạnh.
Theo Kirin Capital, các doanh nghiệp gỗ có nền tảng tài chính mạnh, có nhiều đối tác xuất khẩu và mạng lưới phân phối lớn là những doanh nghiệp tốt để đầu tư dài hạn.
Tương tự, chia sẻ về chiến lược kinh doanh, Công ty cổ phần Kỹ nghệ gỗ Trường Thành (mã TTF) cho biết, Công ty đang củng cố mối quan hệ với khách hàng hiện hữu, mở rộng mạng lưới đối tác chiến lược và đẩy mạnh tiếp cận khách hàng; đồng thời, nâng cao chất lượng, đổi mới sản phẩm. Công ty cũng chủ động tìm kiếm nguồn nguyên vật liệu ổn định, đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và linh hoạt trong điều chỉnh kế hoạch sản xuất để phù hợp với biến động kinh tế toàn cầu.
Với những giải pháp này, Gỗ Trường Thành tin tưởng hoạt động sản xuất - kinh doanh trong thời gian tới sẽ đạt được nhiều kết quả tích cực, từng bước xóa lỗ lũy kế.
Các chuyên gia khuyến nghị, ngành gỗ Việt Nam cần tập trung vào một số giải pháp quan trọng như nâng cao năng lực chế biến và sản xuất; ứng dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất để tăng giá trị gia tăng, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về phát triển bền vững (FSC) và thiết kế xanh. Điều này đặc biệt quan trọng với phân khúc đồ gỗ ngoại thất đang được ưa chuộng tại Mỹ và EU.
Đối với thị trường trong nước, theo Kirin Capital, các doanh nghiệp cũng chú trọng gia tăng chiếm lĩnh thị phần. Hiện tại, khoảng 90% đồ nội thất cao cấp trong nước vẫn là hàng nhập khẩu, chủ yếu từ các nước châu Âu và Nhật Bản. Thị trường nội địa Việt Nam đang mở ra những cơ hội lớn cho ngành gỗ, với quy mô ước tính lên tới 10 tỷ USD. Điều này cho thấy tiềm năng phát triển các thương hiệu nội địa vẫn còn rất lớn nếu doanh nghiệp chú trọng hơn vào chất lượng và thiết kế phù hợp.
Công ty cổ phần Gỗ MDF VRG Quảng Trị (mã MDF) cho biết, hiện tại, thị trường xuất khẩu đã được mở rộng, đặc biệt sản lượng xuất khẩu sang thị trường Trung Đông với sản lượng lớn. Trong năm 2024, Công ty đã xuất khẩu được bằng tàu rời 16.000 m3, làm tiền đề cơ sở cho năm 2025 và các năm tiếp theo. Đối với thị trường tiêu thụ nội địa, Công ty tập trung chủ yếu ở Hà Nội, TP.HCM, Bình Dương với các dòng sản phẩm cao cấp, có tính linh hoạt trong thiết kế và khả năng hoàn thiện bề mặt cao. Chiến lược của MDF là cạnh tranh và đẩy lùi các sản phẩm nhập ngoại tương đương như MDF Malaysia, MDF Thái Lan, MDF Trung Quốc…. nhằm giữ ổn định thị phần trong nước.
Thích ứng linh hoạt để nắm bắt các cơ hội trên thị trường đầy biến động là cách các doanh nghiệp gỗ Việt có thể duy trì đà tăng trưởng trong năm nay. Trên thị trường, nhiều cổ phiếu nhóm ngành gỗ đã tăng trưởng hai chữ số trong một năm qua như PTB tăng 15%, GTD tăng hơn 14%, MDF tăng hơn 21%...
