Xét xử lại vụ lừa đảo 136 tỷ đồng ở dự án giãn dân phố cổ

Từ ngày 14/3, TAND TP Hà Nội mở phiên tòa xét xử sơ thẩm lần thứ 2 vụ án lừa đảo ở dự án giãn dân phố cổ tại Khu đô thị Việt Hưng (quận Long Biên, Hà Nội) do UBND quận Hoàn Kiếm là chủ đầu tư.

Vụ án kéo dài gần 6 năm nay. So với phiên tòa trước, có 3 bị cáo hầu tòa gồm Nguyễn Đức Thắng (64 tuổi, Ba Đình, Hà Nội); Nguyễn Đức Lợi (62 tuổi, Ba Đình, Hà Nội), nguyên Tổng giám đốc CTCP Phát triển kinh tế Hà Nội (Công ty Hà Nội) và Nguyễn Quốc Xương (56 tuổi, Hai Bà Trưng, Hà Nội), nguyên Phó tổng giám đốc Công ty Hồng Hà. Do bệnh nặng nên bị cáo Xương xin xét xử vắng mặt.

Còn bị cáo Trần Ứng Thanh (67 tuổi, nguyên Tổng giám đốc Công ty Hồng Hà) – người có vai trò quyết định toàn bộ việc ký hợp đồng mua bán căn hộ, góp vốn, đặt cọc đã chết năm 2016 khi đang chấp hành hình phạt tù.

Vụ án này từng được đưa ra xét xử sơ thẩm, phúc thẩm từ năm 2014, 2015, xác định các bị cáo phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản với mức án từ 13 năm – chung thân.

Cuối năm 2015, 2016, Chánh án TAND Tối cao ban hành 2 quyết định kháng nghị bản án phúc thẩm của TAND tối cao tại Hà Nội, đề nghị xét xử giám đốc thẩm. Các bị hại cũng nhiều lần đồng loạt khiếu kiện về vấn đề bồi thường thiệt hại.

Ngày 10/4/2017, Quyết định giám đốc thẩm của Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao chấp nhận kháng nghị về tội danh và trách nhiệm bồi thường.

Theo Hội đồng thẩm phán TAND tối cao, các bị cáo đã ký kết các hợp đồng góp vốn, đặt cọc, mua bán với khách hàng trên danh nghĩa Tổng giám đốc/phó tổng giám đốc Công ty Hồng Hà và Công ty Hà Nội thu tổng số tiền 169,5 tỷ đồng của khách hàng.

Mặc dù dự án chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, chưa triển khai xây dựng, Trần Ứng Thanh đã chỉ đạo các đồng phạm và cán bộ cấp dưới làm thủ tục tạm ứng để rút số tiền 156 tỷ đồng chi quan hệ, làm quà biếu cho một số lãnh đạo, cán bộ của UBND quận Hoàn Kiếm, UBND TP. Hà Nội.

Quyết định giám đốc thẩm xác định, hành vi của các bị cáo đã lợi dụng sự tín nhiệm của Công ty Hồng Hà, lập chứng từ khống để rút số tiền trên, có dấu hiệu của tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Tòa sơ thẩm và phúc thẩm kết án các bị cáo tội danh Lừa đảo chiếm đoạt tài sản là không chính xác.

Về trách nhiệm dân sự, các bị cáo nhân danh Công ty Hồng Hà ký kết hợp đồng. Theo quy định khoản 1 Điều 93 và Điều 618 Bộ luật dân sự thì Công ty Hồng Hà phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại. Tuy nhiên, bản án sơ thẩm, phúc thẩm tuyên buộc bị cáo Trần Ứng Thanh, Nguyễn Quốc Xương phải liên đới bồi thường tiền cho khách hàng là trái quy định.

Hội đồng thẩm phán TAND tối cao quyết định hủy bản án phúc thẩm và sơ thẩm năm 2014, 2015 của TAND TP. Hà Nội để xét xử lại từ đầu.  

Căn cứ bản kết luận điều tra bổ sung của cơ quan điều tra, lần truy tố này, VKSND TP Hà Nội giữ nguyên quan điểm truy tố các bị cáo về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Theo cáo trạng mới, năm 2000, UBND quận Hoàn Kiếm được giao là chủ đầu tư dự án giãn dân phố cổ theo hình thức xã hội hóa.

Năm 2010, UBND quận Hoàn Kiếm ban hành văn bản giao Công ty Hồng Hà thu xếp nguồn vốn và chuẩn bị xây dựng dự án. Sau đó, UBND quận Hoàn Kiếm tiếp tục có công văn chấp thuận đề nghị của Công ty Hồng Hà: Công ty được mua 50 căn hộ chung cư cao tầng để cải thiện điều kiện ăn ở cho cán bộ công nhân viên Công ty và chấp thuận về mặt nguyên tắc cho Công ty được sử dụng kinh doanh với tỷ lệ 15% căn hộ trên tổng dự án mà công ty bỏ vốn xây dựng.

Công ty Hồng Hà đã sử dụng 2 văn bản trên làm cho khách hàng lầm tưởng rằng, công ty là chủ đầu tư dự án, được phép huy động vốn. Có 146 lượt khách hàng nộp số tiền 169 tỷ đồng vào Công ty Hồng Hà. Công ty đã hoàn trả số tiền 32 tỷ đồng cho khách hàng. Hiện còn 136,9 tỷ đồng các bị cáo chiếm đoạt và không còn khả năng thanh toán.

Dự kiến phiên tòa sẽ kéo dài trong 3 ngày.