Đà hồi phục của các tài sản rủi ro toàn cầu trong đầu năm nay phần lớn nhờ vào việc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) mua trái phiếu chính phủ trong nước để giữ nguyên chính sách kiểm soát đường cong lợi suất và chương trình kích thích từ Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC). Tổng thanh khoản từ khu vực châu Á đã tăng trong những tháng gần đây.
Chiến lược gia Torsten Slok của Apollo Global Management cho biết, BOJ đã mua 291 tỷ USD trái phiếu vào tháng 1 - một kỷ lục trong tháng đã góp phần vào việc bơm thanh khoản ròng đầu tiên của bốn ngân hàng trung ương (Mỹ, EU, Anh, Nhật Bản) vào hệ thống tài chính toàn cầu kể từ tháng 4/2022.
Matt King, chiến lược gia toàn cầu tại Citi ước tính khoảng 1.000 tỷ USD đã được bơm vào hệ thống toàn cầu trong vài tháng qua. Đây là một khoản tiền đặc biệt lớn khi các ngân hàng trung ương tham gia vào chu kỳ chính sách.
Được dẫn dắt bởi Cục Dự trữ Liên bang (Fed), các ngân hàng trung ương toàn cầu đang sa lầy sâu vào cuộc chiến chống lạm phát: tăng lãi suất, rút cạn thanh khoản thông qua thắt chặt định lượng và thể hiện quan điểm cứng rắn bằng cách hứa hẹn tăng lãi suất hơn nữa nếu cần.
Với hoạt động bơm thanh khoản đã giúp các tài sản rủi ro như cổ phiếu có một khởi đầu tuyệt vời trong năm nay mặc dù lợi suất ngắn hạn vẫn tăng, nhưng các điều kiện tài chính đã dịu bớt và mức độ biến động vẫn ở mức thấp.
Điều gì xảy ra trong phần còn lại của năm có thể phụ thuộc vào con đường mà BOJ theo đuổi dưới thời Thống đốc mới Kazuo Ueda, người kế nhiệm Haruhiko Kuroda.
Chiến lược gia Torsten Slok cho biết: “Chúng ta có một tình huống rất độc đáo khi các ngân hàng trung ương trên thế giới đang cố gắng hạ nhiệt lạm phát, nhưng BOJ lại đang nắm giữ kiểm soát đường cong lợi suất”.
"Các nhà đầu tư Nhật Bản đột nhiên có rất nhiều tiền mặt trong tay. Nếu điều này tiếp tục, thanh khoản từ Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ thị trường toàn cầu", ông cho biết.
Khoản mua Trái phiếu Chính phủ Nhật Bản (JGB) trị giá 291 tỷ USD của BOJ vào tháng 1 là lần mua ròng hàng tháng thứ tư liên tiếp của ngân hàng trung ương. Kể từ tháng 10, BOJ đã mua hơn 475 tỷ USD trái phiếu JGB.
Hoạt động bơm thanh khoản của BOJ trong tháng 1 đã vượt xa sự cạn kiệt thanh khoản kết hợp từ Fed, Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) và Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) dẫn đến khoản dự phòng thanh khoản ròng của bốn ngân hàng trung ương lên tới 115,3 tỷ USD.
Áp lực đã đè nặng lên BOJ trong nhiều tháng qua để điều chỉnh chính sách kiểm soát đường cong lợi suất khi mua số lượng trái phiếu không giới hạn nhằm duy trì lợi suất 10 năm ở mức 0,25%. Nhưng thông báo của BOJ ngày 20/12 rằng họ sẽ tăng trần lãi suất lên 0,50% vẫn khiến thị trường choáng váng. Và điều này khiến BOJ đã buộc phải mua nhiều trái phiếu hơn để bảo vệ mức trần mới.
 |
Thanh khoản trên thị trường toàn cầu gia tăng các tháng gần đây |
Ngoài ra, các hoạt động từ ECB và đáng chú ý nhất là PBOC đã giúp rót khoảng 1.000 tỷ USD thanh khoản vào hệ thống tài chính toàn cầu trong những tháng gần đây.
Trong đó, 1.000 tỷ USD được tạo thành từ: 200 tỷ USD từ BOJ; 300 tỷ euro từ ECB rút tiền gửi của chính phủ từ tháng 8; và hơn 400 tỷ USD chỉ riêng trong tháng 12 từ việc PBOC tăng cường dự trữ ngân hàng thông qua các hoạt động thanh khoản.
Các nhà phân tích tại CrossBorder Capital ước tính, tổng số tiền bơm thanh khoản của PBOC vào tháng 12/2022 và tháng 1/2023 là 450 tỷ USD, một khoản tiền đáng kinh ngạc, gấp khoảng ba lần rưỡi so với tổng số tiền bơm trong hai năm qua.
Tại Mỹ, Fed đã pha loãng chương trình thắt chặt định lượng bằng cách giảm tiền gửi từ tài khoản của Bộ Tài chính và các cơ sở repo đảo ngược, cả hai hành động này đều bổ sung hiệu quả tính thanh khoản cho hệ thống ngân hàng.
Những dòng chảy này giúp giải thích lý do tại sao thị trường lại sôi động như vậy trong năm nay. Nhưng điều này sẽ duy trì được bao lâu?
“Mặc dù sự thay đổi hơn nữa của thanh khoản toàn cầu dường như vẫn là động lực chính của thị trường, nhưng hiện tại, yếu tố kỹ thuật đã bổ sung thêm 1.000 tỷ USD trong quý vừa qua dường như khó có thể lặp lại”, chiến lược gia Matt King cho biết.
