Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, cần có quy định theo hướng tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư, sản xuất - kinh doanh không chỉ giới hạn trong hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp mà cả hoạt động thương mại, dịch vụ.
Ủy ban Kinh tế Quốc hội vừa gửi đến các vị đại biểu báo cáo một số vấn đề lớn tiếp thu, giải trình, chỉnh lý Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi (Dự thảo), phục vụ phiên thảo luận sáng 30/8 của hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách.
Báo cáo dung lượng 22 trang nêu 9 vấn đề, trong đó còn khá nhiều nội dung vẫn đang thiết kế 2 phương án do còn nhiều ý kiến khác nhau.
Bên cạnh đó còn có 20 nội dung cụ thể khác được nêu tại phụ lục - những vấn đề Thường trực Ủy ban Kinh tế đã phối hợp với Cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu ý kiến đại biểu tại Kỳ họp thứ 5, ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 25 vừa qua.
Một trong các vấn đề được nêu tại báo cáo chính là về các trường hợp cho thuê đất trả tiền một lần và trả tiền hằng năm (khoản 2 và khoản 3 Điều 120).
Trong Dự thảo ở Kỳ họp thứ năm, sử dụng đất thương mại dịch vụ để hoạt động du lịch thuộc trường hợp Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê.
Một số ý kiến đại biểu đề nghị làm rõ quy định về việc sử dụng đất thương mại, dịch vụ để hoạt động du lịch, bao gồm những không gian giới hạn như xây dựng hạ tầng du lịch, khách sạn, công viên cây xanh, công trình xây dựng không phải là nhà ở được kinh doanh theo Luật Kinh doanh bất động sản. Hoạt động du lịch theo quy định tại Luật Du lịch có phạm vi khá rộng, từ hoạt động của du khách, các tổ chức kinh doanh cho đến các cơ quan, cộng đồng dân cư có liên quan đến du lịch, các loại hình kinh doanh và các hoạt động kinh doanh du lịch không chỉ là lữ hành, vận chuyển, cơ sở lưu trú mà còn có các loại hình dịch vụ khác, như: mua sắm, vui chơi, giải trí, chăm sóc sức khoẻ...
Thường trực Ủy ban Kinh tế cho rằng, cần có quy định theo hướng tạo thuận lợi cho hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh không chỉ giới hạn trong hoạt động sản xuất công nghiệp, nông nghiệp mà cả hoạt động thương mại, dịch vụ. Cho nhà đầu tư được trả tiền một lần hoặc trả tiền hằng năm tương ứng với tính chất của hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh trên đất, thời hạn, mục đích sử dụng đất và khả năng tài chính của nhà đầu tư.
Mặt khác, giúp nhà đầu tư tính toán được chi phí đầu tư, xây dựng phương án sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và hình thành tài sản thế chấp có giá trị, không chỉ là tài sản đầu tư trên đất mà còn là giá trị gắn với quyền sử dụng đất.
Cùng với đó, cũng phải bảo đảm bám sát tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW về “cơ bản thực hiện hình thức cho thuê đất trả tiền hằng năm và quy định cụ thể các trường hợp trả tiền thuê đất một lần, phù hợp với tính chất, mục đích sử dụng đất, bảo đảm nguồn thu ổn định, tránh thất thoát ngân sách nhà nước”.
Báo cáo nêu rõ, Thường trực Ủy ban Kinh tế cơ bản nhất trí quy định tại khoản 2 Điều 153 dự thảo Luật về tiền thuê đất trả tiền thuê đất hằng năm được ổn định cho chu kỳ 5 năm tính từ thời điểm Nhà nước quyết định cho thuê đất, tiền thuê đất cho chu kỳ tiếp theo được tính căn cứ bảng giá đất năm đầu tiên của chu kỳ tiếp theo, trường hợp tiền thuê đất tăng so với chu kỳ trước thì tiền thuê đất phải nộp được điều chỉnh tăng không quá tổng chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của 5 năm trước đó.
Về các trường hợp cụ thể, Bộ Tài nguyên và Môi trường dự kiến tiếp thu bổ sung cụm từ “theo quy định của Luật Du lịch” vào sau trường hợp “sử dụng đất thương mại dịch vụ để hoạt động du lịch” tại điểm b khoản 2 Điều 120. Theo đó, thu hẹp phạm vi áp dụng cho thuê đất thương mại, dịch vụ để hoạt động du lịch theo hình thức trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê.
Tuy nhiên, đối với các trường hợp cụ thể, theo quy định tại Điều 34 dự thảo Luật, dự án bất động sản cho thuê văn phòng thuộc trường hợp cho thuê đất trả tiền hằng năm.
Đối với quyền và nghĩa vụ của tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp công lập sử dụng đất thuê trả tiền hằng năm, Dự thảo quy định trường hợp bán từng phần diện tích, hạng mục của công trình xây dựng mà không đủ điều kiện để tách thành thửa đất riêng biệt thì không được chuyển nhượng quyền thuê trong hợp đồng thuê đất; người mua tài sản được chứng nhận quyền sở hữu tài sản đối với diện tích, hạng mục công trình đó; người bán tài sản phải tiếp tục nộp tiền thuê đất và thực hiện các nghĩa vụ khác đối với diện tích đã được Nhà nước cho thuê.
Quy định này gây vướng mắc đối với các dự án bất động sản cho thuê văn phòng trường hợp người bán không tiếp tục nộp tiền thuê thì rủi ro cho người mua.
Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị cân nhắc quy định theo hướng đối với các dự án đầu tư có sản phẩm gắn liền với quyền sử dụng đất nhưng không đủ điều kiện tách thửa thuộc trường hợp cho thuê đất trả tiền một lần.
