Pháp lý cho condotel, bàn đến bao giờ?

Hàng chục cuộc hội thảo, tọa đàm lớn nhỏ với nhiều chủ đề khác nhau, nhưng tựu chung lại vẫn là bàn về giải pháp để xây dựng khung pháp lý cho sản phẩm này được tổ chức. Trong những diễn đàn đó, phần lớn câu hỏi đặt ra là tại sao căn hộ chung cư để ở được phép kinh doanh thì cấp sổ đỏ sử dụng dài hạn mà các căn hộ khách sạn lại không?

Trả lời vấn đề này tại một diễn đàn bất động sản diễn ra cuối tuần qua, ông Nguyễn Mạnh Khởi, Phó cục trưởng Cục Quản lý và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng đã thẳng thắn nêu quan điểm, condotel hay căn hộ chung cư đều là các sản phẩm được kinh doanh theo Luật Kinh doanh bất động sản 2014.

Tuy nhiên, vị đại diện này cũng cho rằng, condotel sẽ được cấp sổ đỏ, nhưng chắc chắn không thể vĩnh viễn mà có thời hạn. Bởi lẽ, theo nguyên tắc, quy chuẩn (bao gồm thiết kế, vận hành) của condotel khác hoàn toàn so với quy chuẩn của một căn hộ chung cư.

Dẫu vậy, điều này lại không thực sự nhận được sự đồng thuận của nhiều thành viên thị trường!

Trong các phản hồi, đáng lưu tâm là các ý kiến cho rằng, trên thực tế rất khó để nhận ra sự khác biệt giữa condotel với một căn hộ chung cư. Thậm chí, rất nhiều dự án condotel hiện nay lại áp dụng gần như hoàn toàn quy chuẩn kỹ thuật chung cư cao cấp trong xây dựng.

Trong khi đó, ở chiều ngược lại, có không ít dự án chung cư cao cấp xây dựng ở các vùng du lịch lại vận hành giống hệt với mô hình khách sạn, cũng thuê lại và cam kết lợi nhuận tương tự các sản phẩm condotel, và đặc biệt hơn, các dự án này lại được cấp sổ đỏ… vĩnh viễn.

Sự trái ngược này khiến không ít thành viên thị trường phải đặt dấu hỏi về việc liệu có hay không các nhà quản lý đang có tư duy "thận trọng" quá mức với một loại hình sản phẩm có nhiều ưu điểm như condotel?

Trên thực tế, xuất hiện từ năm 2015 tới nay, không thể phủ nhận các dự án condotel đã mang tới một luồng sinh khí mới. Không chỉ bổ sung lượng cơ sở lưu trú chất lượng cao, thúc đẩy du lịch phát triển, tạo thêm nhiều việc làm, condotel còn là nơi thu hút nguồn ngoại tệ, tăng nguồn thu ngân sách từ tiền sử dụng đất, đồng thời giúp khai thác tiềm năng sẵn có của quốc gia và quảng bá hình ảnh đất nước ra thế giới.

Với doanh nghiệp, đây là một kênh huy động vốn minh bạch, hợp pháp và hiệu quả. Dòng tiền đổ vào condotel đến từ nguồn vốn xã hội, tức là đi từ nhu cầu thực tế và bền vững, ít rủi ro, giúp doanh nghiệp giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn vốn vay tín dụng đang ngày càng hạn chế. Trong khi đó, với nhà đầu tư thứ cấp, condotel vừa giúp họ được sở hữu tài sản, vừa mang lại thu nhập ổn định từ khai thác cho thuê mà không phải tự quản lý tài sản, tự kinh doanh.

Thế nhưng, sự thiếu hụt về khung pháp lý đã đẩy condotel vào tình trạng bơ vơ, thiếu sự quản lý và giám sát chặt chẽ, đồng thời cũng đã phát sinh những bất cập về khiếu kiện, tranh chấp.

Trong Chỉ thị 09/CT-TTg về giải pháp tập trung tháo gỡ cho sản xuất - kinh doanh, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng 6 tháng cuối năm và cả năm 2019 ban hành ngày 1/4 vừa qua, một trong những nội dung quan trọng được Thủ tướng Chính phủ đề cập là yêu cầu Bộ Xây dựng nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách, văn bản liên quan đến phát triển và quản lý các loại hình bất động sản mới, trong đó bao gồm condotel.

Điều này cho thấy tính cấp bách của việc phải tìm ra phương án để giải quyết các vướng mắc về pháp lý dành cho condotel. Tuy nhiên, vấn đề hiện tại là giải quyết như thế nào lại không phải là điều dễ dàng.

Đặc biệt, với việc Chính phủ đề nghị rút Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai ra khỏi Chương trình xây dựng luật 2019 khiến số phận những “con lai” như condotel còn phải thêm thời gian chờ đợi dài hơn nữa mới được cấp "Giấy khai sinh".

Trong một đề xuất gần đây, có ý kiến cho rằng, thay vì quan tâm tới tên gọi của condotel, có nên chăng hướng tới việc đưa ra khái niệm “bất động sản đa chức năng”. Nếu thừa nhận khái niệm này, thì bài toán pháp lý cho condotel có thể sẽ được giải quyết một cách triệt để.