Đây là bước đầu tiên đánh dấu lộ trình đưa xăng sinh học E5 (hỗn hợp gồm 5% ethanol và 95% xăng thông thường) vào sử dụng rộng rãi trên toàn quốc từ ngày 1/12/2015 theo Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Theo đó, xăng sinh học E5 sẽ được sản xuất để sử dụng cho phương tiện cơ giới đường bộ tại 7 tỉnh, thành phố, gồm Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Quảng Ngãi và Bà Rịa-Vũng Tàu từ ngày 1/12/2014, trước khi áp dụng đại trà trên cả nước từ ngày 1/12/2015.
Nguồn cung đảm bảo
Theo nghiên cứu, động cơ sử dụng xăng sinh học E5 tạo ra lượng khí thải CO và HC ít hơn 20% so với các loại xăng thông dụng như A92 và A95.
Ông Nguyễn Sinh Khang, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cho biết, đối với lộ trình theo Quyết định số 53/2012/QĐ-TTg, thì nguồn cung 100% ethanol (E100) là dư thừa và PVN có thể cung cấp cho các doanh nghiệp khác hoặc xuất khẩu.
“Tập đoàn đã phối hợp với các đơn vị thành viên cùng các đối tác khác hoàn thành việc xây dựng 2 nhà máy sản xuất Bio-ethanol, với công suất là 200.000 m3/năm đủ để pha chế 4 triệu m3 xăng E5/năm”, ông Khang cho biết.
Ngoài ra, PVN cũng đã xây dựng 4 trạm pha chế xăng sinh học, với công suất mỗi trạm là 280.000 m3/năm và đang xem xét đầu tư tiếp 1 trạm tại Trà Nóc (Cần Thơ).
Bên cạnh đó, PVN cũng cải tạo 570 cây xăng, trong đó 270 cây xăng của PV Oil và 300 cây xăng của các tổng đại lý để chuyển đổi kinh doanh sang xăng E5.
Lo khâu tiêu thụ
Nguồn cung xăng sinh học E5 là đảm bảo, song điều đáng ngại chính là ở khâu tiêu thụ.
Trước hết, do giá bán lẻ xăng E5 Ron 92 được bán bằng giá xăng không chì Ron 92 cùng với nhận thức của người tiêu dùng chưa được nâng lên, thì lo ngại về việc người tiêu dùng không sử dụng đại trà loại xăng này là có căn cứ.
Một đại diện của Bộ Công thương phân tích, cơ cấu giá xăng E5 hay E10 phụ thuộc vào giá xăng nền (chiếm 90-95%); ethanol được sản xuất trong nước nên không bị chịu thuế nhập khẩu, thuế môi trường. Tuy nhiên để có sản xuất xăng E5 hay E10 thì lại có chi phí phát sinh từ công đoạn phối trộn, nên giá xăng E5 không giảm được nhiều. Cơ hội tạo ra giá giảm cũng đồng nghĩa với việc tăng cao tỷ lệ ethanol khi phối trộn.
Tiếp đến, trên thực tế, vốn đầu tư vào mỗi nhà máy sản xuất ethanol là 3.000 tỷ đồng, nhưng do thị trường tiêu thụ E100 (100% ethanol) trong nước còn rất hạn chế, nên phần lớn sản phẩm của các nhà máy phải xuất khẩu với giá thấp. Vì vậy, nhà máy buộc phải sản xuất cầm chừng.
Cùng với đó, việc giá thu mua nguyên liệu còn cao, biến động theo thời vụ, lãi vay ngân hàng cao, Nhà nước lại chưa có chính sách hỗ trợ tài chính cho công tác phân phối và tiêu dùng xăng E5 cũng là rào cản lớn cho việc giảm giá xăng E5.
Mới đây, tại Toạ đàm “Gỡ nút thắt cho sản xuất và tiêu thụ xăng sinh học” vừa tổ chức tại Hà Nội, ông Khang nhấn mạnh, lộ trình đưa xăng E5 vào kinh doanh đại trà tại các cây xăng sẽ không thành công, nếu không có sự vào cuộc của Petrolimex, đơn vị chiếm trên 50% các cửa hàng bán xăng dầu trên toàn quốc, trong khi thị phần của PVN chỉ chiếm khoảng 20%.
Trả lời vấn đề này, ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch HĐQT Petrolimex cho biết, Petrolimex sẽ thực hiện đúng theo lộ trình đưa xăng E5 vào kinh doanh tại hệ thống các cửa hàng của mình.
“Chúng tôi quan niệm xăng E5 là sản phẩm bình thường, nên không cần phải thử nghiệm mà sẽ triển khai đồng loạt. Tuy nhiên, không có quy định bắt buộc doanh nghiệp phải đưa tất cả các cửa hàng xăng dầu vào kinh doanh xăng E5, nên doanh nghiệp vẫn triển khai bán đồng thời cả xăng truyền thống lẫn xăng E5”, ông Bảo nói và nhận định, việc thay thế xăng E5 cho xăng truyền thống cũng cần có lộ trình.
Theo tính toán của Petrolimex, với việc sở hữu hệ thống phân phối 2.800 cửa hàng, nên nếu chuyển đổi sang kinh doanh xăng E5, thì Petrolimex sẽ phải đầu tư thêm khoảng1.840 tỷ đồng cho sự chuyển đổi. Đó là một khoản tiền không nhỏ. Tuy nhiên, đây sẽ là khoản đầu tư mang tính chiến lược dài hạn, bởi việc sử dụng xăng E5 sẽ kích thích lan truyền sản xuất trong nước.
Điều cơ bản nhất là giá xăng sinh học phụ thuộc vào cồn. Cồn càng rẻ, tỷ lệ cồn trong xăng càng lớn, thì giá xăng sẽ giảm xuống. Thêm vào đó, giá thành của cồn E100 sẽ có xu hướng giảm, nếu sản lượng sản xuất sắn tăng lên, từ đó dẫn tới giá thành xăng E5 giảm.
