Sau hơn 2 tháng tiến hành kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước vừa có Thông báo kết quả Kiểm toán hoạt động xây dựng và việc quản lý, sử dụng vốn đầu tư Dự ánNâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1, đoạn Dốc Xây – TP. Thanh Hóa do Sở Giao thông - Vận tải (GTVT) Thanh Hóa làm chủ đầu tư.
Kết quả kiểm toán tại một trong những phân đoạn đầu tiên sử dụng vốn trái phiếu chính phủ của đại công trình mở rộng Quốc lộ 1 từ Hà Nam đến Cần Thơ này là rất đáng quan ngại, bao gồm công tác kiểm soát chất lượng cũng như quản lý, sử dụng vốn đầu tư.
Cụ thể, sai sót lớn đầu tiên được Kiểm toán Nhà nước ghi nhận là việc khảo sát hiện trạng công trình tại Dự án chưa đầy đủ dẫn đến việc trong quá trình thi công phải bổ sung khảo sát thêm 13 đường ngang (đường giao dân sinh với Quốc lộ 1).
Tại Dự án này tư vấn và chủ đầu tư đã áp dụng chưa đúng định mức thi công giếng cát D400 chưa được Bộ GTVT chấp thuận theo đúng quy định tại khoản 6, Điều 13, Nghị định số 112/2009/NĐ - CP (ngày 14/12/2009), với giá trị là 23,6 tỷ đồng; áp dụng định mức di chuyển dầm super T bằng thủ công chưa phù hợp trong bước thiết kế bản vẽ thi công tại cầu Nguyệt Viên (gói thầu 7.2 – Tiểu dự án 2) với giá trị 10,235 tỷ đồng…
“Do Dự án được Thủ tướng Chính phủ cho phép áp dụng cơ chế chỉ định thầu theo giá trị dự toán được duyệt, nên các sai sót trên đã làm ảnh hưởng tới giá trị vốn đầu tư thực hiện là 34,87 tỷ đồng”, Phó tổng Kiểm toán Nhà nước Nguyễn Quang Thành cho biết.
Bên cạnh việc yêu cầu xử lý tài chính 85,2 tỷ đồng, Kiểm toán Nhà nước đề nghị Bộ Giao thông Vận tải chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm điểm trách nhiệm các đơn vị tư vấn thiết kế đã để xảy ra tồn tại, sai sót được phát hiện.
Được biết, những sai sót này được Kiểm toán Nhà nước quy trách nhiệm cho Liên danh Tổng công ty cổ phần Tư vấn xây dựng công trình Thanh Hóa và Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế và đầu tư xây dựng Nhà Việt; Liên danh Công ty tư vấn 497 - Công ty Tư vấn Bắc Thanh; Ban Quản lý dự án giao thông 1 Thanh Hóa; Phòng Thẩm định Khoa học kỹ thuật (Sở GTVT Thanh Hóa).
Việc quản lý định mức, đơn giá và giá thanh toán tại Dự án cũng còn nhiều sai phạm lớn trong việc áp dụng đơn giá theo các quy định của hợp đồng ký kết giữa các bên, sai định mức theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng.
Mặc dù, thời điểm kiểm toán trùng với thời điểm công trình sắp hoàn thành, nhưng một số đơn giá vật liệu thậm chí còn chưa được chủ đầu tư phê duyệt chính thức làm cơ sở thanh toán cho nhà thầu như: vật liệu đô lô mít; cự ly vận chuyển bê tông nhựa, tưới dính bám.
Kiểm toán Nhà nước đánh giá những sai sót này dẫn tới tổng số tiền cần phải xử lý tài chính lên tới 84 tỷ đồng, trong đó Tiểu dự án 1 là 69,6 tỷ đồng và Tiểu dự án 2 là 14,3 tỷ đồng. Trách nhiệm này được Kiểm toán Nhà nước quy cho Ban quản lý Dự án giao thông 1 Thanh Hóa, Tư vấn giám sát và các nhà thầu thi công.
Không chỉ để xảy ra các sai sót về quản lý, sử dụng vốn, chất lượng thi công tại Dự án Nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1, đoạn Dốc Xây – TP. Thanh Hóa cũng còn nhiều khiếm khuyết.
Tại tiểu dự án 1 (được đưa vào khai thác từ cuối năm 2012), đến tháng 4/2013 tại một số đoạn trên tuyến (chủ yếu tại làn xe tải) đã xảy ra hiện tượng hằn lún vệt bánh xe. Hiện đối với các đoạn có chiều sâu hằn lún vệt bánh xe # 2,5 cm với diện tích 5.712 m2 đã được chủ đầu tư cho cào bóc, thảm lại bê tông nhựa lớp mặt; các đoạn có chiều sâu hằn lún # 2,5 cm đã được cào bóc tạo phẳng với diện tích 5.401 m2 và đang tiếp tục xử lý nhằm đảm bảo an toàn giao thông.
Điều đáng nói là, đến thời điểm kiểm toán, các chuyên gia thuộc Bộ GTVT và các nhà khoa học vẫn chưa xác định được nguyên nhân xuất hiện hằn lún vệt bánh xe tại Dự án.
Cần phải nói thêm rằng, “điểm sáng” duy nhất được Kiểm toán ghi nhận tại Dự án này không thuộc về chủ đầu tư, nhà thầu, tư vấn mà lại là… Bộ GTVT!
Theo đó, Kiểm toán Nhà nước đánh giá cao việc Bộ GTVT đã chỉ đạo Sở GTVT Thanh Hóa chấn chỉnh, rà soát các nội dung đầu tư và cắt giảm các chi phí, hạng mục chưa cần thiết đầu tư tại tiểu dự án 2. Việc điều chỉnh kịp thời đã giảm chi cho ngân sách Nhà nước 230 tỷ đồng, nhất là trong việc điều chỉnh giải pháp thiết kế cầu vượt nút giao Quốc lộ 1 và cầu Nguyệt Viên.
Bên cạnh việc yêu cầu xử lý tài chính 85,2 tỷ đồng, trong đó giảm trừ thanh toán là 3,47 tỷ đồng, xử lý khác (chưa đủ điều kiện thanh toán) là 81,8 tỷ đồng; Kiểm toán Nhà nước đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo các đơn vị liên quan kiểm điểm trách nhiệm các đơn vị tư vấn thiết kế đã để xảy ra tồn tại, sai sót được phát hiện.
“Chủ đầu tư cần sớm xác định nguyên nhân hằn lún vệt bánh xe để xử lý triệt để và quy được trách nhiệm cho các tập thể, cá nhân liên quan”, ông Thành kiến nghị.
