Dự án cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 1A đoạn Hà Nội - Bắc Giang đã đội vốn hơn 819 tỷ đồng
Thanh tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa ban hành 2 kết luận thanh tra về công tác quản lý nhà nước và triển khai dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT trên tuyến Quốc lộ 1A do Bộ Giao thông - Vận tải (GTVT) là cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Hai dự án trước mắt bị công bố là Dự án BOT Nghi Sơn - Cầu Giát và BOT Hà Nội - Bắc Giang.
Ngày 18/3/2013, Bộ GTVT đã ban hành Quyết định số 659/QĐ/BGTVT phê duyệt kết quả chỉ định nhà đầu tư dự án BOT Nghi Sơn - Cầu Giát là Liên danh Tổng công ty Xây dựng công trình giao thông 4 (Cienco4) và Tổng công ty 319.
Dự án BOT Nghi Sơn - Cầu Giát có tổng chiều dài 33,93 km, thực hiện theo hình thức hợp đồng BOT, tổng vốn đầu tư được phê duyệt là hơn 3.627 tỷ đồng, thời gian thực hiện từ ngày 26/3/2013 đến ngày 31/1/2015. Hiện dự án đã hoàn thành và đi vào hoạt động. Thanh tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phát hiện nhiều sai phạm, thiếu sót tại dự án này.
Đó là những thiếu sót trong lập, thẩm định dự án đầu tư làm tăng tổng mức đầu tư hơn 39,3 tỷ đồng, Ban quản lý dự án 1 (PMU1- đơn vị được Bộ GTVT giao làm đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền) đã không hoàn thành nhiệm vụ, không thực hiện đầy đủ chức năng quản lý nhà nước được giao, gián tiếp gây thiệt hại cho ngân sách gần 60 tỷ đồng.
Bộ GTVT đã phê duyệt dự án khi chưa đủ điều kiện, ký Hợp đồng chính thức quá chậm, cho phép khởi công khi chưa đủ điều kiện pháp lý… Ngày 26/3/2013, Dự án BOT Nghi Sơn - Cầu Giát đã khởi công xây dựng khi chưa có thiết kế bản vẽ thi công (đến ngày 4/8/2014 mới có bản vẽ thiết kế thi công).
Việc khởi công vội vàng đã kéo theo hậu quả lãng phí hơn 36 tỷ đồng do không thể đưa nhiều hạng mục vào sử dụng, hoặc buộc phải thiết kế lại.
Bộ GTVT cũng đã không thực hiện thu hồi gần 4,9 tỷ đồng chi phí lập dự án đầu tư và chi phí Ban quản lý dự án, giảm trừ hơn 5 tỷ đồng trong tổng mức đầu tư với một số thiết kế, không thực hiện chức năng quản lý nhà nước để nhà đầu tư điều chỉnh kết cấu áo đường khi chưa đủ cơ sở pháp lý làm tăng chi phí xây lắp thêm hơn 82,7 tỷ đồng.
Đối với nhà đầu tư, ngoài việc thay đổi kết cấu áo đường, còn có nhiều sai phạm khác như nghiệm thu vượt giá trị thực hiện cho nhà thầu xây lắp hơn 61 tỷ đồng… và các sai sót trong tính chi phí giải phóng mặt bằng, tư vấn đầu tư xây dựng, quản lý dự án…
Đặc biệt, theo Thanh tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư, phương án tài chính của dự án “có vấn đề” về số liệu đầu vào, dẫn đến việc đưa ra thời gian hoàn vốn là 17 năm 5 tháng 15 ngày là chưa chính xác. Cụ thể, Dự án tính chưa chính xác lãi vay thực tế, chi phí xây lắp…
Theo tính toán trong phương án tài chính của Dự án (lập ngày 10/3/2015), tổng vốn đầu tư là hơn 3.581 tỷ đồng, tuy nhiên, tính toán của Đoàn Thanh tra cho thấy, mức đầu tư chỉ là hơn 2.378 tỷ đồng, chênh lệch hơn 1.202 tỷ đồng. Thanh tra Bộ Kế hoạch và Đầu tư yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền và nhà đầu tư xác định lại thời gian hoàn vốn phù hợp.
