Đại biểu Trần Thị Hiền (Hà Nam) phát biểu tại hội trường.
Tại các tỉnh không phải trung tâm của các vùng kinh tế hay ở các tỉnh miền núi thì quy mô dự án theo dự thảo rất khó khăn trong việc thỏa thuận để nhận quyền sử dụng đất thực hiện dự án, theo đại biểu – doanh nhân Trần Thị Hiền.
Phát biểu về Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi (Dự thảo) tại Quốc hội, sáng 21/6, đại biểu Trần Thị Hiền (Hà Nam) băn khoăn về quy định thu hồi đất.
Bà Hiền dẫn quy định tại Điều 79 dự thảo quy định về thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và điểm b khoản 1 Điều 126 dự thảo quy định về giao đất, cho thuê đất thông qua đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất quy định: đối với dự án nhà ở thương mại mà quy mô từ 10 ha trở lên (tại khu vực nông thôn), từ 5ha trở lên (tại khu vực đô thị) thì thuộc trường hợp phải đấu thầu để thực hiện dự án có sử dụng đất và nhà nước phải thực hiện việc thu hồi đất.
Như vậy, theo quy định trên thì những dự án nhà ở thương mại có quy mô dưới 10 ha (đối với khu vực nông thôn) dưới 5 ha (đối với khu vực đô thị) sẽ không thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất mà phải thỏa thuận để nhận quyền sử dụng đất; phải thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất để thực hiện dự án.
Đại biểu Hiền đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, xem xét, điều chỉnh giảm quy mô diện tích dự án nhà ở thương mại tại điểm b khoản 1 điều 126 xuống 5 ha đối với khu vực nông thôn, 3 ha đối với khu vực đô thị. Vì ở những tỉnh không phải là các tỉnh thuộc trung tâm của vùng kinh tế, các tỉnh miền núi thì như quy mô hiện nay theo dự thảo rất khó khăn trong việc thỏa thuận để nhận quyền sử dụng đất thực hiện dự án.
Đồng thời nghiên cứu quy định, đối với dự án nhà ở thương mại mà có 100% diện tích đất nông nghiệp (bao gồm cả diện tích giao thông, thủy lợi nội đồng) mà dưới mức quy định về quy mô diện tích thì nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án và nhà đầu tư không phải thỏa thuận.
Dự án mà nhà đầu tư có quyền sử dụng đất (không phân biệt phải có đất ở hoặc đất ở và các loại đất khác) để thực hiện dự án thì được phép chuyển mục đích sử dụng đất để làm nhà ở thương mại.
Cùng quan tâm, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) nói, dự thảo luật quy định đối với nhà ở thương mại dưới 5ha ở đô thị và 10ha ở khu vực nông thôn không thu hồi đất để đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư mà có thể thực hiện dưới hình thức tự thỏa thuận hoặc nhà nước thu hồi đất để đấu giá.
Tuy vậy, việc thỏa thuận cần có cơ chế hỗ trợ nhà đầu tư hoặc có biện pháp cụ thể trong trường hợp thỏa thuận đã đến 80 đến 90% dự án nhưng số còn lại không có cơ chế để nhà đầu tư tự thỏa thuận được, thực tế đã có những dự án phải hủy do không thỏa thuận được cơ chế để được đền bù.
Đề nghị có quy định trường hợp không thỏa thuận được để thực hiện dự án đã thỏa thuận đạt được trên 90%, đại biểu Hà phát biểu.
Theo đại biểu Lê Hữu Trí (Khánh Hoà) đối với các dự án vừa có mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia công cộng nhưng cũng có mục tiêu lợi nhuận của nhà đầu tư cần phân định rõ trường hợp nào thì được Nhà nước thu hồi đất và trường hợp nào thì nhà đầu tư tự thỏa thuận với người sử dụng đất.
Trong trường hợp nhà đầu tư tự thỏa thuận với người sử dụng đất thì cũng cần quy định tỷ lệ diện tích đất còn lại của dự án mà nhà đầu tư không thể thỏa thuận được với người sử dụng đất, mặc dù giá đền bù bảo đảm tính hợp lý và công bằng với mặt bằng giá đền bù đối với diện tích đất trong cùng dự án.
Với trường hợp này, Nhà nước cần tiến hành các biện pháp thu hồi diện tích đất còn lại mà nhà đầu tư không thể thỏa thuận được nhằm bảo đảm các dự án không bị tắc nghẽn. Đồng thời cần có chế định điều chỉnh chênh lệch địa tô cho người sử dụng đất để bảo đảm tính công bằng về mặt lợi ích của Nhà nước, nhà đầu tư và người bị thu hồi đất, ông Trí đề nghị.
Cũng góp ý về thu hồi đất, đại biểu Lê Thị Thanh Lam (Hậu Giang) đề nghị cần xem xét, đảm bảo hài hòa về lợi ích giữa người sử dụng đất, nhà đầu tư và người quản lý, phải đảm bảo đồng thuận việc thu hồi đất và có sự tách bạch rõ ràng từ mục đích sử dụng đất.
Nếu dự án nào thực hiện vì mục đích công cộng, vì quốc phòng, an ninh, nhà nước phải thu hồi bằng cơ chế chính sách. Còn đối với các dự án nhà ở xã hội, các doanh nghiệp, các nhà đầu tư và ngay cả các đơn vị sự nghiệp công lập đã thực hiện tự chủ về mặt tài chính thì cần thỏa thuận với người sử dụng đất bị thu hồi theo cơ chế của thị trường.
Chiều ngày 21/6, Quốc hội tiếp tục thảo luận tại hội trường về Dự thảo Luật Đất đai sửa đổi.
