Họ kỳ vọng, với kinh nghiệm và sự dẫn dắt của Chủ tịch cộng thêm sức bật và sự trẻ trung của CEO mới, Công ty sẽ có sự tiếp sức hoàn hảo để bứt phá trên con đường trở thành doanh nghiệp toàn cầu.
Tướng mới
Bà Tâm sinh năm 1979, là cử nhân luật, đã có 13 năm làm việc tại Vĩnh Hoàn, hiện đang đảm nhận vị trí Giám đốc Kinh doanh và tiếp thị. Bà đã có hơn 10 năm dẫn dắt đội ngũ bán hàng và tiếp thị, giúp doanh số xuất khẩu của Công ty tăng trưởng 5 lần. Bà cũng là người đưa ra các chiến lược cải tiến và phát triển trong hoạt động sản xuất - kinh doanh của Công ty và đã được Intrafish Seafood, tạp chí thủy sản hàng đầu thế giới, đánh giá trong Top 40 lãnh đạo trẻ trong ngành thủy sản thế giới.
Tân CEO bắt đầu làm việc ở Vĩnh Hoàn chỉ một năm sau khi làm việc ở một văn phòng luật sau khi tốt nghiệp, rất tình cờ và “định mệnh” khi văn phòng luật đảm nhận việc tư vấn pháp lý cho Vĩnh Hoàn trong vụ kiện chống bán phá giá cá tra tại Mỹ. Trong quá trình làm việc ở Vĩnh Hoàn, ngoài những kỹ năng và kiến thức vận dụng tốt trong công việc, bà Tâm chủ yếu được “phát hiện” ở sự kiên trì trong mọi sự thay đổi tích cực mà bà tin là đúng và thuyết phục Chủ tịch cũng như các anh chị em quản lý khác là đúng. Đây là một thách thức lớn vì để thúc đẩy sự thay đổi mất nhiều thời gian, tâm trí, nhiệt huyết và sự hiểu biết đúng đắn, chín chắn, song thành quả đem lại cũng không hề nhỏ, đó là sự trưởng thành, trải nghiệm của một ứng viên lãnh đạo tiềm năng.
Nhìn ở góc độ quản trị doanh nghiệp, việc bà Khanh bồi dưỡng và chuyển giao thành công ghế CEO cho cộng sự đang ở độ chín về tuổi đời và tuổi nghề là một thành công lớn. Trên thực tế, từ khi Vĩnh Hoàn niêm yết trên sàn chứng khoán vào năm 2007, bà Khanh đã là người tiên phong của ngành thủy sản trong việc thúc đẩy sự minh bạch và tính hệ thống cho các hoạt động quản trị và kinh doanh của Công ty. Bà Khanh đã bỏ nhiều công sức đào tạo và từ đó mạnh dạn giao việc cho dàn quản lý của Công ty. Những nhân sự như bà Tâm thuộc thế hệ khoảng hơn 10 năm sau của Vĩnh Hoàn đã học được rất nhiều từ bà, từ công việc và trưởng thành theo sự phát triển của Công ty. Chính vì những điều này mà mặc dù Chủ tịch luôn luôn giữ vị trí và giá trị quan trọng trong mọi hoạt động của Công ty, Vĩnh Hoàn từ lâu đã là một doanh nghiệp tự vận hành theo quy trình và với sự quản trị ngày càng được hoàn thiện.
Ở bà Khanh, điểm nổi trội là sự quan tâm đến nhân viên và truyền sự đam mê nghề nghiệp cho tất cả những ai làm việc với bà. Vị chủ tịch này chú trọng đến sự trung thành, dấn thân và đam mê trong công việc. Do đó, Vĩnh Hoàn có được dàn cán bộ quản lý và nhân viên gắn bó trong suốt thời kỳ phát triển của Công ty qua các thế hệ từ khi khởi nghiệp đến nay.
Với sự chuyển giao này, Vĩnh Hoàn tiến một bước trong quá trình hoàn thiện quản trị Công ty, với kỳ vọng đội ngũ quản lý chuyên nghiệp và đủ mạnh sẽ dẫn dắt Công ty hoàn thành các chiến lược, mục tiêu lớn mà HĐQT đặt ra, đáp ứng kỳ vọng của cổ đông. Đây cũng là một tín hiệu khẳng định với thị trường rằng Vĩnh Hoàn là một doanh nghiệp chuyên nghiệp và những ý kiến cho rằng Công ty vẫn còn nặng màu sắc công ty gia đình là không có cơ sở. Điều này cũng thể hiện quan điểm quản trị hiện đại của bà Khanh và Vĩnh Hoàn khi sẵn sàng chào đón và phát triển các tài năng mới trong hành trình tương lai của mình.
Tầm nhìn mới
9 năm niêm yết trên sàn, biểu đồ doanh thu của Vĩnh Hoàn là đường đi lên đều đặn, tốc độ tăng trưởng lợi nhuận sau thuế của Công ty đạt trung bình 16% hàng năm, thu nhập đạt mức trung bình 22%/năm. Thị phần của Công ty đã tăng từ 15% năm 2015 lên 18% vào cuối quý I/2016. Hiện Vĩnh Hoàn đã trở thành một trong những doanh nghiệp có kim ngạch xuất khẩu thủy sản đứng đầu cả nước. Song với ban lãnh đạo Công ty, đó không phải là điều quan trọng nhất.
Chia sẻ với Báo Đầu tư Chứng khoán, bà Nguyễn Ngô Vi Tâm nói rằng, trong kế hoạch lớn của mình, Vĩnh Hoàn đặt mục tiêu sẽ là một thương hiệu dẫn đầu về nuôi trồng thủy sản bền vững, bền vững theo nghĩa thân thiện với môi trường và bền vững cả về kinh tế.
“Chúng tôi hình dung thế giới trong tương lai với nhu cầu thực phẩm giàu dinh dưỡng, ngon, sạch, nhưng phải đảm bảo sự phát triển bền vững của môi trường. Nhờ có nuôi trồng thủy sản mà người tiêu dùng không phải chọn cái này, hy sinh cái kia. Tương tự như vậy, Vĩnh Hoàn vừa mang sứ mệnh bảo vệ môi trường vừa phải tăng trưởng và sinh lời trong nhiều năm tới”, tân CEO chia sẻ.
Thời gian qua, thị trường đã chứng kiến nhiều doanh nghiệp thủy sản tăng trưởng thất thường và phụ thuộc rất lớn vào các biến động khách quan, song Vĩnh Hoàn không rơi vào tình cảnh đó. Bí quyết để duy trì phong độ, theo lý giải của vị CEO trẻ, là năng lực đáp ứng đầy đủ và kịp thời sự chuyển đổi của thế giới trong ngành nuôi trồng và chế biến thủy sản.
“Chúng tôi luôn coi những khách hàng và những thị trường có yêu cầu khắt khe nhất là những khách hàng và thị trường có tiềm năng phát triển nhất”, bà Tâm cho biết.
Vĩnh Hoàn luôn dẫn đầu trong các chứng nhận về an toàn thực phẩm và nuôi trồng thủy sản bền vững, thân thiện với môi trường. Thế mạnh của Vĩnh Hoàn còn ở sự tập trung phát triển thị trường và sắp tới phát triển thương hiệu, đồng thời ngày càng cải thiện hình ảnh của con cá tra Việt Nam trên thị trường quốc tế. Giải pháp để tránh rủi ro trong tương lai chính là sáng tạo, phải thay đổi kịp và thậm chí trước khi có những thay đổi về môi trường sản xuất - kinh doanh, đồng thời tập trung vào các chiến lược thúc đẩy tự do thương mại, vượt qua mọi rào cản kỹ thuật khó khăn nhất.
Sau 18 năm không ngừng nỗ lực, Vĩnh Hoàn đã trở thành một thương hiệu xuất khẩu thủy sản lớn và củng cố vị thế trên trường quốc tế với hơn 150 khách hàng tại hơn 30 quốc gia. Xác định rõ khi cạnh tranh trên sân chơi toàn cầu, nếu chỉ sử dụng nguồn nhân lực trong nước là không đủ, Vĩnh Hoàn đã thu hút và tuyển dụng khá nhiều nhân sự cao cấp tại nước ngoài. Bà Tâm đã xây dựng thành công lực lượng bán hàng đa quốc tịch và có kinh nghiệm quốc tế, quản lý các văn phòng đại diện bán hàng tại Mỹ, Singapore và Trung Quốc. Đội ngũ bán hàng của Vĩnh Hoàn được đánh giá là chuyên nghiệp và tận tâm như thời gian phản hồi khách hàng trong vòng 24 giờ; gần 50% đội ngũ bán hàng là người nước ngoài bản địa của các thị trường xuất khẩu trọng tâm.
Tiềm năng của thị trường còn rất lớn. Theo Tổ chức Nông lương Liên hiệp quốc (FAO), dân số thế giới đến năm 2050 được dự báo đạt 9,1 tỷ người, lượng thực phẩm cung cấp sẽ tăng 70%. Nếu như nhu cầu tiêu thụ cá bình quân đầu người trên toàn thế giới vào năm 2000 đạt 15,7 kg thì đến 2030 sẽ đạt 18,2 kg. Số liệu của WorldBank cũng cho biết, năm 2015, giao dịch thủy sản toàn cầu đạt 130 tỷ USD, trong đó cá thịt trắng chỉ đạt 12 tỷ USD, cá tra Việt Nam đạt 1,6 tỷ USD và Vĩnh Hoàn mới chiếm lĩnh được 235 triệu USD. Sự thay đổi trên thị trường cũng diễn ra theo chiều hướng tích cực cho các doanh nghiệp như Vĩnh Hoàn. Vào năm 2012, cá đánh bắt chiếm 49% trong tổng số 119 triệu tấn tiêu thụ toàn cầu thì đến 2030 sẽ chỉ còn 30% trong tổng số 152 triệu tấn, cá nuôi sẽ tăng từ 51% lên 62%.
Kế hoạch tài chính của Vĩnh Hoàn từ nay đến năm 2020 đã được xây dựng rất cụ thể với doanh thu tăng trung bình 17%/năm, đạt 14.357 tỷ đồng vào năm 2020; thu nhập tăng 19%/năm, đạt 1.316 tỷ đồng vào năm 2015. VHC sẽ tăng cường thị phần tại phân khúc hàng cao cấp, phân phối trực tiếp đến nhà bán lẻ và chuỗi nhà hàng, tập trung vào xây dựng thương hiệu… Bên cạnh đó, Vĩnh Hoàn còn đa dạng hóa sản phẩm và ngành nghề kinh doanh. Chẳng hạn, Vĩnh Hoàn là công ty đầu tiên sản xuất collagen từ nguồn nguyên liệu đồng nhất là da cá tra. Lợi nhuận gộp từ phi lê cá chỉ 13%, còn từ collagen là 30%.
Nhiệm vụ của bà Tâm và các cộng sự trong giai đoạn tới là nâng cao hơn nữa giá trị con cá tra Việt Nam. Muốn vậy, thương hiệu cá da trơn của Việt Nam trên thị trường quốc tế phải được cải thiện. Để làm được điều này, Vĩnh Hoàn sẽ tiên phong và liên kết với các doanh nghiệp khác để cùng tạo ra sức mạnh cộng hưởng, đi xa không thể độc hành.
“Giá trị của các sản phẩm cá tra Việt Nam phải tăng thêm ít nhất 15 - 20%, nếu chúng ta thực hiện được điều đó”, bà Tâm tin tưởng.
Lăng kính Nguyễn Ngô Vi Tâm
Đảm nhận vai trò mới, bà sẽ tập trung vào vấn đề gì?
Tôi có hứa với chị Khanh sẽ tiếp tục giữ gìn và phát huy những giá trị mà chị đã gây dựng trong phát triển nguồn nhân lực của Công ty, học ở chị đức tính tận tâm tận tụy vì người khác, tập trung ở hiệu quả công việc, chứ không quá quan trọng thứ bậc cao thấp. Tuy nhiên, với vai trò là nhà quản lý chuyên nghiệp độc lập với người chủ doanh nghiệp và trong giai đoạn phát triển mới của Vĩnh Hoàn, tôi sẽ cần bổ sung và chấp nhận sự hợp tác theo từng giai đoạn với một số nguồn lực mới mà Công ty cần. Nghĩa là sự gắn bó và cống hiến lâu dài chắc chắn vẫn quan trọng, nhưng tôi sẽ chấp nhận sử dụng những kỹ năng, chất xám trên cơ sở cả công ty và người quản lý cùng thử thách và truyền động lực cho nhau, rồi mới đến yêu cầu giữ chân và cùng dấn thân.
Cổ đông có thể mường tượng sự phối hợp giữa Chủ tịch và CEO sẽ như thế nào?
Chị Khanh giữ vai trò hoạch định các chiến lược chủ đạo của Công ty, thúc đẩy sự hoàn thiện về hệ thống kiểm soát để dàn quản lý có thể hoạt động hiệu quả nhất và trong khuôn khổ tuân thủ cao nhất.
Sử dụng nhân sự nước ngoài làm việc cho mình không hề dễ, bà áp dụng cơ chế nào để khích lệ và giám sát được họ?
Để có thể hợp tác tốt với nhân sự nước ngoài trước hết phải nói tiếng Anh tốt, ngôn ngữ sẽ có thể là trở ngại lớn. Sau đó, cần chú ý và hiểu được cách nhìn nhận của họ về vấn đề, nghĩa là phải có được sự trải nghiệm quốc tế đủ thì mới đặt mình vào góc nhìn của họ được. Do tính chất công việc liên quan nhiều đến xuất khẩu, bản thân tôi và cả công ty đều may mắn có được kỹ năng ngôn ngữ và trải nghiệm này, đủ để hòa nhập với các đồng nghiệp nước ngoài. Người phương Tây về cơ bản rõ ràng và có kế hoạch tốt hơn, nên trong công việc để khích lệ họ cần gắn kết họ vào bức tranh tổng thể hơn là cầm tay chỉ việc, đồng thời phải đưa ra mô tả và mục tiêu công việc chi tiết, cụ thể, giám sát việc thực hiện các mục tiêu này một cách chặt chẽ.
Dường như khả năng tự học hỏi của bà rất xuất sắc, bà thấy có những thách thức gì với mình?
Tôi có khả năng lắng nghe tốt nên thường tự mình đúc kết được các bài học cho bản thân, đồng thời cũng học được từ người khác những ý tưởng hay. Tôi thích ý tưởng, nhưng đặc biệt tập trung vào việc kiên trì biến ý tưởng thành hiện thực. Thách thức của tôi chính là làm sao trong con đường phát triển của Công ty, khi phải thu hút lực lượng quản lý mới với những kỹ năng mới theo kịp tốc độ công nghệ, thị trường thì làm sao gắn kết được những đồng nghiệp đã chung vai sát cánh với chị Khanh và tôi trong gần 20 năm qua với lực lượng mới này, để làm sao tạo được sức mạnh cho cả tập thể Vĩnh Hoàn.
Đại diện Red River Holding, cổ đông lớn của Vĩnh Hoàn:
Chúng tôi tin tưởng vào ban lãnh đạo của Vĩnh Hoàn. Sự thành công và tăng trưởng không ngừng của Vĩnh Hoàn không chỉ dựa vào sự lãnh đạo tài tình của Bà Khanh mà còn là công sức đóng góp to lớn của đội ngũ cán bộ nhân viên tài năng, cống hiến và đồng thuận. Chúng tôi đặt niềm tin ở Tâm vì hiểu biết sâu rộng và kinh nghiệm dày dặn trong ngành, tài năng, năng lượng dồi dào trong công việc, sự chính trực và cống hiến hết mình cho Vĩnh Hoàn. Chúng tôi tin tưởng cùng với đội ngũ của mình, Tâm sẽ là thế hệ lãnh đạo tiếp theo mở ra một chương mới cho Vĩnh Hoàn.
Việc chuyển giao vai trò lãnh đạo này là một phần trong chiến lược nhân sự lớn hơn của Vĩnh Hoàn bao gồm cải tổ cơ cấu tổ chức theo hướng đặt đúng người đúng việc, chiêu mộ nhân tài vào các vị trí quản lý trong tiến trình “corporatize” Vĩnh Hoàn nhằm chuẩn bị cho công ty trong giai đoạn tăng trưởng tiếp theo. Là cổ đông lớn thứ hai đồng thời là thành viên Hội Đồng Quản Trị của Vĩnh Hoàn, chúng tôi đã tư vấn và hỗ trợ Vĩnh Hoàn trong quá trình tái cơ cấu tổ chức công ty và tuyển dụng nhân sự. Đồng hành cùng Vĩnh Hoàn trong suốt 8 năm qua, chúng tôi đã chứng kiến Vĩnh Hoàn tăng trưởng mạnh mẽ ở cả doanh thu và EBITDA với mức tăng trưởng kép hằng năm tương ứng là 15% và 17% trong giai đoạn 2008-2015. Với các giá trị cốt lõi đã được xây dựng, vị thế doanh nghiệp hàng đầu trong ngành và các cải tổ chiến lược đang được thực thi, chúng tôi tin tưởng Vĩnh Hoàn đang đi đúng lộ trình để đạt được mức tăng trưởng doanh thu và EBITDA dự phóng 17% và 19% mỗi năm trong giai đoạn 2016-2020.
Ngoài ra, động thái gần đây của Vĩnh Hoàn đưa room sở hữu nước ngoài lên 100% sẽ mang lại cơ hội quý giá cũng như niềm tin cho các đối tác chiến lược tham gia vào công ty và hỗ trợ công ty tăng trưởng nhanh hơn.
Nhiều cổ đông của VHC hỏi chúng tôi rằng, sắp đến thời hạn đóng quỹ, Red River Holding có bán ra cổ phiếu VHC? Câu trả lời là một số nhà đầu tư dẫn đầu bởi Groupe Artemis, cổ đông lớn nhất của Red River Holding, đang xem xét khả năng chuyển cổ phần sở hữu ở Vĩnh Hoàn của Red River Holding sang một pháp nhân mới và gia tăng tỷ lệ sở hữu. Gần đây, Temasia Capital Limited, một pháp nhân thuộc Groupe Artemis, cũng đã mua 1 triệu cổ phần VHC.