Lễ hội phát lương Đức Thánh Trần tại đền Trần Thương, xã Nhân Đạo, huyện Lý Nhân, tỉnh Hà Nam năm 2020 sẽ được tổ chức từ đêm 7 đến ngày 9/2 tới (tức đêm 14 đến ngày 16 tháng Giêng năm Canh Tý).
Ban Tổ chức đã chuẩn bị 180.000 túi lương để phát tại 37 điểm quanh khu vực đền cho nhân dân, du khách thập phương.
Ông Lê Xuân Huy, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hà Nam, cho biết Lễ hội phát lương Đức Thánh Trần là một trong những lễ hội lớn của tỉnh cùng với Lễ hội Tịch Điền, Lễ hội Chùa Tam Chúc, được Hà Nam chọn làm chủ đề phát triển du lịch tâm linh đồng thời chào mừng khai mạc Năm du lịch quốc gia 2020.
Lễ hội với ý nghĩa tâm linh là sự trường tồn của ngôi đền, gắn liền sự kiện Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn vị anh hùng dân tộc, nhà quân sự, nhà chính trị lỗi lạc tiêu biểu của thế kỷ XIII.
Lễ hội được tổ chức ngay tại ngôi đền Trần Thương, nơi Hưng Ðạo Ðại Vương Trần Quốc Tuấn chọn làm kho lương, cung cấp lương thảo cho quân đội trong các cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông thế kỷ thứ XIII.
Nghi lễ phát lương nhằm tái hiện lịch sử về “Phát quân lương” khao quân của quân đội nhà Trần khi đánh thắng giặc Nguyên Mông lần thứ 3(năm 1288) và cầu cho một năm mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu.
Đền Trần Thương là một trong ba ngôi đền lớn trong cả nước, thờ Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn.
Tương truyền trên đường đi đánh quân Nguyên Mông, thấy địa thế nơi đây hiểm yếu có thể vào sông Châu, ra sông Hồng ngược lên Thăng Long hoặc xuôi ra biển, ngài bèn đặt 6 kho lương để phục vụ cuộc kháng chiến chống quân Nguyên-Mông lần thứ 2 (năm 1285).
Sau khi chiến thắng trở về, ngài cắm sinh phần, lấy dân ở đây làm tạo lệ, từ đó làng có tên là Trần Thương.
Sử sách không ghi chép về kho lương thực của nhà Trần ở đây nhưng truyền thuyết dân gian cùng với những dấu tích đậm đặc quanh khu vực đền Trần Thương như mảnh gốm, sứ màu đen, men nâu, vàng ngà của bát đĩa vỡ có phong cách trang trí của nghệ thuật gồm thời Trần, nhiều vỏ chóe hoa than... đã củng cố thêm giả thuyết này.. Địa điểm ngôi đền hiện nay là kho lương chính.
Năm 1989 đền Trần Thương đã được xếp hạng là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia và đến năm 2015, đền Trần Thương được xếp hạng là Di tích Quốc gia đặc biệt.
Dân gian có câu: “Sinh Kiếp Bạc, thác Trần Thương, quê hương Bảo Lộc”. Vào ngày Lễ hội, từ Kiếp Bạc (Chí Linh, Hải Dương) đến đền Trần Thương (Lý Nhân, Hà Nam) về đến Bảo Lộc (Nam Định) khách hành hương theo lộ trình chiêm bái, tôn vinh người anh hùng dân tộc, đã được truy tôn là bậc “Thánh”.
Lễ hội phát lương đầu năm tại đền Trần Thương nhằm bảo tồn, phát huy những giá trị di sản văn hóa, đồng thời tuyên truyền giáo dục lòng yêu nước, chống giặc ngoại xâm của dân tộc, phát huy truyền thống đạo lý uống nước nhớ nguồn.
Bà Ngụy Thị Tuyết Lan, Trưởng ban quản lý di tích quốc gia đặc biệt đền Trần Thương, cho biết theo kế hoạch, ngày 14/1 (tức 20 tháng Chạp) sẽ làm Lễ nhập 18.000 túi lương vào đền.
Sáng 5/2 tới (tức 12 tháng Giêng), các cụ cao niên và nhân dân xã Nhân Đạo làm lễ rước nước từ sông Hồng về đền Trần Thương.
Từ 21 giờ 30 phút đến 23 giờ ngày 7/2 tới (tức ngày 14 tháng Giêng) sẽ là nghi lễ tâm linh phát lương đền Trần Thương năm 2020.
Sau đó, Ban Tổ chức sẽ tổ chức phát lương ở 37 điểm quanh khu vực đền Trần Thương cho đến hết ngày 9/2 tới (tức đêm 14 rạng sáng 15-16 tháng Giêng năm Canh Tý).
Bên cạnh phần lễ, phần hội được tổ chức với nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao đan xen như Giải Vật mùa Xuân thượng võ huyện Lý Nhân mở rộng; Liên hoan văn nghệ các xã đạt chuẩn nông thôn mới tại xã Nhân Đạo...
Để bảo đảm an toàn cho các đại biểu và nhân dân về dự lễ hội, Công an tỉnh Hà Nam đã xây dựng kế hoạch, phối hợp với chính quyền địa phương, lực lượng chức năng triển khai phương án bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, phòng chống cháy nổ, an toàn giao thông trên địa bàn.
Công an tỉnh huy động lực lượng cùng các phương tiện, bố trí ứng trực tại 15 điểm chốt trong và ngoài khu vực tổ chức lễ hội để bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn giao thông.
Bên cạnh đó triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, chủ động phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn, xử lý kịp thời trường hợp lợi dụng lễ hội để có hành vi gây phức tạp về an ninh trật tự...