Xăng dầu sang Lào: lại xin tạm nhập,...

Bộ Công thương vừa đề nghị Chính phủ cho phép tiếp tục thí điểm sử dụng xăng dầu mua từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất để tái xuất sang thị trường Lào đúng với chủng loại, số lượng đã tạm nhập khẩu trước đó với thời gian đến hết năm 2015.

>> Đòi 350 tỷ thuế, “ăn thua” với Bộ Tài chính

Hoạt động tạm nhập tái xuất xăng dầu sang Lào đã được Chính phủ cho phép hai đầu mối kinh doanh xuất nhập khẩu xăng dầu là Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) và Tổng công ty Dầu Việt Nam (PV Oil) triển khai từ tháng 6/2012 đến đến hết năm 2012.

Trước đó, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cũng đề xuất, theo quy định, xăng dầu tạm nhập từ các cửa khẩu sẽ về tổng kho đầu nguồn của PV Oil tại TP.HCM, Vũng Tàu, sau đó chuyển khẩu đến khu vực miền Trung để tái xuất sang Lào. Trong khi đó, PV Oil lại sở hữu xăng dầu cùng chủng loại mua của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất tại kho Vũng Áng để phục vụ thị trường nội địa ở Sài Gòn.

Trên thực tế, xăng dầu có nguồn gốc từ nước ngoài đều được bơm vào kho, trộn chung với chủng loại xăng dầu từ Dung Quất. Vì vậy, việc đảm bảo xăng cho tái xuất và tiêu thụ nội địa sẽ khiến, doanh nghiệp phải vận chuyển xăng dầu từ miền Nam ra miền Trung để xuất khẩu sang Lào, sau đó lại vận chuyển đúng chủng loại xăng dầu đó từ miền Trung về miền Nam phục vụ nội địa. Vì thế, việc hoán đổi sẽ giúp giảm thiểu chi phí sản xuất của doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Anh Toàn, Phó tổng giám đốc PV Oil cho hay, việc hoán đổi nguồn hàng tạo điều kiện cho PV Oil linh hoạt trong sử dụng nguồn hàng của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất để xuất sang Lào, tiết kiệm chi phí, rút ngắn thời gian vận chuyển, giúp tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm xăng dầu Việt Nam so với nguồn xăng dầu nhập khẩu từ Thái Lan. Số liệu của PV Oil cũng cho hay, thực hiện tái xuất xăng dầu Dung Quất sang Lào này giúp PV Oil tiết kiệm được trên 500 triệu đồng/tháng.

Tuy nhiên, đến hết thời gian thực hiện thí điểm, cũng chỉ có PV Oil tổ chức triển khai thực hiện việc tái xuất xăng dầu của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất sang Lào, thay vì tái xuất đúng lô hàng tạm nhập khẩu trước đó. Tuy nhiên, theo báo cáo của PV Oil, trong thời gian thí điểm, tổng lượng xăng dầu mà doanh nghiệp đã tạm nhập khẩu là khoảng 24.482 tấn, trị giá 23,56 triệu USD, nhưng chỉ có 6.212 tấn (trị giá hơn 6 triệu USD) được tái xuất sang Lào.

Còn với Petrolimex, dù nằm trong danh sách được thí điểm, nhưng cũng chưa tiến hành thực hiện việc tái xuất xăng dầu sang Lào từ nguồn hàng của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Đại diện Bộ Công thương cũng cho hay, khi họp trao đổi về vấn đề này, Petrolimex đã đề nghị tiếp tục được là đối tượng được kinh doanh thí điểm, bởi việc cho phép dùng xăng dầu của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất thay thế cho lô hàng tương đương về chủng loại, số lượng được tạm nhập để tái xuất sang Lào đã tạo điều kiện cho doanh nghiệp Việt Nam tiết kiệm chi phí. 

Cần phải nói thêm là, từ đầu năm 2012, Petrolimex cũng có một công ty con hoạt động kinh doanh bán lẻ xăng dầu tại Lào. Việc không sử dụng xăng dầu của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất để tái xuất sang Lào, không có nghĩa là Petrolimex sử dụng nguồn xăng dầu nhập khẩu từ Thái Lan để phục vụ thị trường này. Một lãnh đạo của Petrolimex cũng cho phóng viên của Báo Đầu tư hay, việc nhập khẩu xăng dầu từ nước ngoài về khu vực miền Trung rồi sau đó vận chuyển sang Lào bằng ô tô vẫn đang được doanh nghiệp này thực hiện.

Dẫu vậy, việc hoán đổi xăng dầu mua từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất để tái xuất, thay vì tái xuất xăng dầu đã tạm nhập cũng được chính Bộ Công thương thừa nhận là “chưa phù hợp với quy định tại Luật Thương mại”. Bởi vậy, Kiểm toán Nhà nước khi kiểm tra hoạt động tạm nhập tái xuất năm 2012 tại Tổng cục Hải quan cũng đã đánh giá Thông tư 62/2012/TT-BTC của Bộ Tài chính là trái với quy định tại Điều 29 Luật Thương mại và Điều 33 Luật Hải quan, dẫn tới việc thanh khoản và miễn thuế ở khâu nhập khẩu không đúng quy định, tạo sự bất bình đẳng giữa các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu. Quy định ở cả Luật Thương mại và Luật Hải quan đều không cho phép “hoán đổi” hàng hóa, nghĩa là, nếu không tái xuất mà được bán, tặng, trao đổi thì phải làm thủ tục hải quan như đối với hàng hóa nhập khẩu.

Kiểm toán Nhà nước cũng xác định, số thuế xăng dầu nhập khẩu tương ứng với số lượng xăng dầu đã tái xuất của Dung Quất tại thời điểm kiểm toán là trên 21 tỷ đồng và kiến nghị chấm dứt việc thực hiện thí điểm hoán đổi xăng dầu tạm nhập không tái xuất sang Lào, mà phải mua xăng dầu của Nhà máy Lọc dầu Dung Quất để tái xuất.n

 

PV Oil và Petrolimex cũng là hai trong số 3 doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài đang hoạt động cùng với 13 doanh nghiệp nội địa khác trên thị trường xăng dầu tại Lào. Với mức tiêu thụ khoảng 800.000 m3 xăng dầu, và tăng trưởng từ 8-10%/năm.

Hiện 100% xăng dầu của Lào đều được nhập khẩu, trong đó 80% từ Thái Lan và 20% từ Việt Nam.