Hồi giữa tháng 6/2019, Tòa án nhân dân Cấp cao tại Hà Nội đã ra phán quyết phúc thẩm vụ án Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ “nhôm”, nguyên Chủ tịch HÐQT CTCP Xây dựng Bắc Nam 79 và CTCP Nova Bắc Nam 79) về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Về trách nhiệm hình sự, tòa tuyên buộc bị cáo Vũ mức án 16 năm tù.
Sau gần 3 tháng, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao đã có quyết định kháng nghị một phần bản án trên về phần xác định thiệt hại và xử lý 7 bất động sản, bao gồm nhà, đất số 319 Lê Duẩn;
Diện tích 3.264 m2 đất tại đường Ngô Quyền; nhà, đất tại số 16 Bạch Ðằng; dự án Vệt du lịch ven biển từ Vegas Resort đến Khu du lịch Bến Thành Non Nước; nhà, đất tại số 15 Thi Sách; nhà, đất tại số 8 Nguyễn Trung Trực và nhà, đất tại số 129 Pasteur.
Ðây là lần thứ 2 Viện kiểm sát nhân dân Tối cao có ý kiến với bản án của tòa án về phần xác định thiệt hại và giải quyết dân sự.
Trước đó, bản án phúc thẩm nhận định, bị cáo Vũ đã thành lập doanh nghiệp trái pháp luật, chủ động tìm kiếm tài sản nhà nước có giá trị cao, lấy công ty bình phong để nhận thuê, mua 7 tài sản.
Bị cáo lợi dụng danh nghĩa công ty bình phong để trục lợi cá nhân, thực chất là buôn bất bất động sản cho riêng mình và kéo theo các đồng phạm khác, gây hệ lụy cho nhiều người, giảm uy tín của một số địa phương và ngành công an.
Hội đồng xét xử phúc thẩm không đánh giá hậu quả thiệt hại, mà chỉ xác định số tiền hơn 135 tỷ đồng cùng với khoản thu lợi 5,8 tỷ đồng từ việc cho thuê tài sản là hậu quả của hợp đồng vô hiệu.
Ngoài ra, tòa án cũng tuyên các giao dịch, hợp đồng của Công ty Xây dựng Bắc Nam 79 và Công ty Nova Bắc Nam 79 về việc mua/bán; thuê/cho thuê với 7 tài sản trên bị vô hiệu toàn bộ.
Tuy nhiên, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao cho rằng, bị cáo Vũ và các đồng phạm tác động đến những người có thẩm quyền để được chuyển giao quyền sở hữu, quyền quản lý, khai thác với 7 tài sản trên sang cá nhân và các công ty không qua đấu giá để có toàn quyền định đoạt, nhằm hưởng lợi từ những giá trị tăng thêm.
“Trên thực tế, giá trị của 7 tài sản trên đã tăng lên gần 10 lần. Mức thiệt hại này phải được xác định gồm phần thiệt hại do Nhà nước mất đi quyền khai thác quản lý, sử dụng 7 tài sản, giá trị tăng thêm của các tài sản này và cả những thiệt hại khác mà bị cáo Vũ gây ra trong quá trình sử dụng”, bản kháng nghị nêu rõ.
Quan điểm của cơ quan công tố là xác định thiệt hại tại thời điểm khởi tố vụ án.
Vì vậy, Viện kiểm sát nhân dân Tối cao tiếp tục giữ quan điểm phải xác định các bị cáo gây ra thiệt hại tại thời điểm khởi tố vụ án là gần 1.160 tỷ đồng. Hủy phần tuyên bố các giao dịch, hợp đồng của Công ty Bắc Nam 79 và Công ty Nova Bắc Nam 79 đối với 7 tài sản nhà nước bị vô hiệu toàn bộ để xét xử phúc thẩm lại theo hướng sau:
- Quyết định tịch thu, trả lại tài sản cho Nhà nước và giao cho UBND TP. Ðà Nẵng, UBND TP.HCM thu hồi, quản lý và xử lý theo quy định của pháp luật đối với 6 tài sản nhà nước gồm: nhà, đất số 319 Lê Duẩn (Ðà Nẵng); diện tích 3.264 m2 đất tại đường Ngô Quyền (Ðà Nẵng); nhà, đất tại số 16 Bạch Ðằng (Ðà Nẵng); dự án Vệt du lịch ven biển từ Vegas Resort đến Khu du lịch Bến Thành Non Nước, đường Trường Sa (Ðà Nẵng); nhà, đất tại số 15 Thi Sách và nhà, đất tại số 8 Nguyễn Trung Trực (quận 1, TP.HCM).
- Giao Bộ Công an phối hợp với UBND TP.HCM báo cáo đề xuất Thủ tướng Chính phủ biện pháp thu hồi tài sản nhà, đất tại số 129 Pasteur, phường 6, quận 3, TP.HCM, bảo đảm không thất thoát tài sản nhà nước, đồng thời bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp cho những người có liên quan.
Với kháng nghị trên, Tòa án nhân dân Tối cao sẽ đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm thời gian tới đây.
Việc xác định thiệt hại là vấn đề quan trọng trong các vụ án kinh tế, có ảnh hưởng quyết định tới việc xác định tội phạm, khung hình phạt và thu hồi tài sản đảm bảo thi hành án.
Trong các vụ án liên quan đến Vũ “nhôm”, quan điểm của cơ quan công tố là xác định thiệt hại tại thời điểm khởi tố vụ án.
Ðơn cử, mới đây, Viện kiểm sát nhân dân TP.HCM truy tố bị can Nguyễn Hữu Tín (nguyên Phó chủ tịch UBND TP.HCM và đồng phạm tiếp tay cho Vũ “nhôm” thâu tóm nhà đất số 15 Thi Sách, đồng thời xác định Nhà nước thiệt hại số tiền 6,7 tỷ đồng là tiền Công ty Xây dựng Bắc Nam 79 được hỗ trợ trái pháp luật và 802 tỷ đồng giá trị quyền sử dụng đất. Ngoài ra, hành vi các bị can còn gây thiệt hại cho bên thứ 3 khi giao dịch ngay tình.
