Cổ phiếu ở các thị trường mới nổi có mối liên hệ rõ ràng hơn với dòng vốn của các quỹ đầu tư so với các thị trường phát triển.
Chỉ số MSCI Emerging Market (thị trường mới nổi) đã có lúc tăng tới hơn 4% trong 3 tuần vừa qua, khi có khoảng 5,2 tỷ USD chảy vào cổ phiếu của các thị trường mới nổi và trong bối cảnh căng thẳng thương mại tạm lắng.
Niềm tin vào các nỗ lực cải thiện quan hệ thương mại với Trung Quốc trước kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 và thời kỳ vốn rẻ tràn lan trên toàn cầu đã thúc đẩy các nhà đầu tư quay trở lại với cổ phiếu.
Tuy nhiên, dòng vốn tăng thêm 4 tuần vừa qua ở các thị trường mới nổi tập trung vào các quỹ đầu tư toàn cầu và phần nhiều đổ vào thông qua các ETF, nên dòng vốn vào nhanh nhưng cũng có thể ra nhanh.
Chiến tranh thương mại vẫn là rủi ro lớn nhất có thể làm đảo chiều dòng vốn. Kể từ tuyên bố áp thuế lần đầu tiên lên 50 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc của Mỹ vào ngày 15/6/2018, dòng vốn của các quỹ cổ phiếu ở thị trường mới nổi (ngoại trừ Trung Quốc) đã có đợt rút mạnh kéo dài 6 tháng và đảo chiều trong 5 tháng đình chiến sau đó.
Lần đình chiến thứ hai kéo dài 1 tháng (7/2019) cũng khiến dòng tiền chững lại. Giai đoạn hiện tại có thể coi là lần đình chiến thứ ba và diễn biến dòng vốn cũng rất tương thích.
Bởi vậy, bất kỳ tín hiệu tiêu cực nào từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung cũng có thể tác động mạnh đến xu hướng vốn vào các thị trường mới nổi.
Tại Việt Nam, các đợt tăng mạnh của thị trường chứng khoán đều được hỗ trợ bởi dòng vốn từ các quỹ ETF. Mối tương quan này mờ nhạt hơn trong tháng 6 và 7/2019 khi các quỹ ETF ghi nhận dòng tiền vào, nhưng VN-Index không có nhiều khởi sắc.
Thời gian này, xu hướng dòng vốn trên toàn cầu chưa thực sự tích cực với cổ phiếu. Chiến tranh thương mại căng thẳng trở lại trong tháng 8 khiến giới đầu tư có tâm lý phòng thủ.
Trong 2 tháng trở lại đây, dòng vốn đầu tư vào quỹ ETF ra - vào đan xen, nhưng tiền vào có phần nhỉnh hơn.
Tuy nhiên, khối ngoại bán ròng khá lớn trên cả 3 sàn (1.583 tỷ đồng trong tháng 10 và 950 tỷ đồng từ đầu tháng 11), chủ yếu là hoạt động tái cơ cấu của các quỹ đầu tư chủ động, từ đó tạo sức ép lên thị trường.
Với những diễn biến mới của dòng vốn toàn cầu trong thời gian gần đây và với giả định không có những biến động bất ngờ như đàm phán thương mại Mỹ - Trung bất thành, dòng vốn nước ngoài, trong đó có dòng vốn ETF được kỳ vọng sẽ tích cực hơn, tạo sự nâng đỡ cho chỉ số trong thời gian cuối năm 2019, đầu năm 2020.
