Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng khẳng định, phát triển nhanh và bền vững là chủ trương, quan điểm nhất quán và xuyên suốt trong chiến lược phát triển của Việt Nam với mục tiêu phải phát triển kinh tế nhanh để tránh tụt hậu, giảm khoảng cách với các nước đang phát triển. Đồng thời, phải duy trì tăng trưởng kinh tế bền vững, từng bước thực hiện tăng trưởng xanh, phát triển năng lượng sạch, năng lượng tái tạo.
"Trước hết phải giải quyết tốt mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội, bảo vệ môi trường. Tăng trưởng kinh tế phải góp phần nâng cao chất lượng đời sống người dân, thực hiện tiến bộ và công bằng xa hội. Phát triển bền vững công nghiệp với cơ cấu ngành nghề, công nghệ, thiết bị bảo đảm nguyên tắc thân thiện với môi trường; tích cực ngăn ngừa và xử lý ô nhiễm công nghiệp, xây dựng nền “công nghiệp xanh”, ưu tiên phát triển các ngành, công nghệ, sản phẩm thân thiện với môi trường, đẩy mạnh phát triển công nghệ cao tại các đô thị lớn", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Để thực hiện mục tiêu này, Phó Thủ tướng đưa ra 7 giải pháp lớn Chính phủ quyết tâm đẩy mạnh thực hiện trong thời gian tới. Trong đó chú trọng tập trung giữ vững môi trường vĩ mô, ổn định chính trị xã hội. coi đây là lợi thế cạnh tranh trong bối cảnh thế giới biến động, khó lường, là nhân tố quyết định, tạo tiền đề cho phát triển bền vững.
Đồng thời, tập trung tái cơ cấu nền kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trường hợp lý nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh; ưu tiên đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng bền vững nhằm tạo ra các kết nối “thông minh”, giảm chi phí giao dịch, nâng cao tính cạnh tranh của doanh nghiệp, nhà đầu tư và nền kinh tế.
Đẩy mạnh cải cách hoàn thiện thể chế, trong đó tập trung cải thiện chất lượng thể chế, chính sách pháp luật theo hướng tăng cường tính minh bạch, lành mạnh, an toàn và hiệu quả nhằm thích ứng với nền sản xuất mới trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính nhằm giảm chi phí, tháo gỡ khó khăn trong đầu tư và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân.
Phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, lấy doanh nghiệp làm trung tâm; tăng cường vai trò nghiên cứu của các trường đại học; tiếp tục đổi mới mạnh mẽ các chương trình khoa học trọng điểm, các nghiên cứu cấp bộ và hoạt động của các viện nghiên cứu nhà nước; khuyến khích thành lập các viện nghiên cứu tư nhân, nhất là trong lĩnh vực khoa học, công nghệ; khuyến khích tăng cường đầu tư mạnh mẽ cho giáo dục và khoa học công nghệ, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp hướng tới nền kinh tế tuần hoàn và sáng tạo đổi mới trong kinh doanh; tiếp tục đa phương hoá, đa dạng hoá các quan hệ đối ngoại, tích cực hội nhập khu vực và quốc tế. Đặc biệt là tích cực tham gia các Hiệp định, thoả thuận thương mại tự do thế hệ mới với các khu vực, các quốc gia phát triển.
"Đây chính là nhân tố thúc đẩy sự phát triển bền vững của Việt nam; là động lực, là mục tiêu “ép” Việt Nam phải đổi mới để hội nhập quốc tế", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Trước đó, phát biểu khai mạc Diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, thông qua nhiều kênh đối thoại, trong đó VBF là một diễn đàn quan trọng đã gặt hái được nhiều thành công, Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân, nhà đầu tư đã cùng thảo luận, chia sẻ, trao đổi cởi mở, thẳng thắn về những vấn đề đặt ra của nền kinh tế, của sản xuất, kinh doanh, phát triển và kết nối doanh nghiệp.
Qua đó, xây dựng một môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi, xây dựng và củng cố niềm tin, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh và bền vững, đồng thời, có những khuyến nghị vướng mắc phát sinh trong quá trình hoạt động của doanh nghiệp cần xem xét giải quyết kịp thời.
Tuy nhiên, 6 tháng đầu năm 2019 cho thấy, có nhiều diễn biến phức tạp, khó lường, khó khăn, thách thức đan xen. Kinh tế, thương mại thế giới có dấu hiệu tăng trưởng chậm; xung đột thương mại giữa các nền kinh tế lớn ngày càng gia tăng và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt; thị trường tài chính, tiền tệ quốc tế tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro; biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh ngày càng khắc nghiệt.
Nền kinh tế trong nước còn gặp nhiều khó khăn, thách thức nội tại, chưa thể giải quyết triệt để trong ngắn hạn, chất lượng tăng trưởng cải thiện còn chậm, chưa thực sự bền vững; năng suất lao động, năng lực cạnh tranh còn thấp; khu vực kinh tế trong nước chưa tham gia sâu rộng vào mạng sản xuất và chuỗi giá trị toàn cầu. Việc tham gia các Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới như CPTPP, EVFTA là áp lực lớn đối với yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng, hiệu quả.
Để khắc phục những tồn tại, Bộ trưởng nhấn mạnh, Chính phủ Việt Nam kiên định và quyết tâm cải cách.
Cụ thể, đổi mới toàn diện nền kinh tế theo hướng nâng cao năng lực nội tại, khả năng chống chịu của nền kinh tế; củng cố duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô, khơi thông các động lực tăng trưởng; quyết liệt thực hiện các đột phá chiến lược; đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến và tận dụng có hiệu quả cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, ứng dụng kỹ thuật số; hình thành Trung tâm đổi mới sáng tạo để quy tụ nhân tài và kết nối với các trung tâm công nghệ lớn trên thế giới.
Bên cạnh đó, tập trung xây dựng bộ máy kỷ cương, liêm chính, hành động, phục vụ; tiếp tục tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi…
Ngoài ra, tăng cường đẩy mạnh cải cách hành chính, xây dựng chính phủ điện tử; thực hiện nghiêm quy định về đổi mới, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ công chức, viên chức. Đơn giản hóa, cắt giảm thủ tục hành chính thực chất, tạo điều kiện tốt hơn, thuận lợi hơn, tiết giảm chi phí và thời gian cho người dân, doanh nghiệp.
Trong thời gian qua, Chính phủ đã có rất nhiều nỗ lực, nhất là sự nhiệt huyết, năng động của người đứng đầu Chính phủ, quan tâm đến rất nhiều khía cạnh vấn đề của cộng đồng doanh nghiệp, tập trung tháo gỡ khó khăn, ách tắc.
Tuy nhiên, theo người đừng đầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư, sự nỗ lực đến từ một phía là chưa đủ. Cần có sự chủ động, tham gia tích cực của chính cộng đồng doanh nghiệp trong các hành động, hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội và trong đầu tư, kinh doanh của Chính phủ.
Theo Bộ trưởng, điểm nhấn nổi bật nhất của các Nghị quyết số 01/NQ-CP, số 02/NQ-CP năm 2019 của Chính phủ là tập trung đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo với phương châm xuyên suốt coi doanh nghiệp là trung tâm của kiến tạo chính sách.
Đồng thời, khích lệ doanh nghiệp vươn lên làm chủ khoa học, công nghệ và tham gia, trở thành bộ phận không thể thiếu của phát triển đất nước, đồng hành cùng Chính phủ trong mọi khía cạnh của đời sống kinh tế - xã hội, trong đó, nâng cao trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp nhằm góp phần hài hòa lợi ích quốc gia, lợi ích doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng xanh và phát triển bền vững cho cả đất nước và doanh nghiệp.
Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cho biết thêm, những đề xuất của cộng đồng doanh nghiệp tại Diễn đàn sẽ đóng góp tích cực cho Chính phủ trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, phấn đấu sớm đưa Việt Nam vào nhóm các nước dẫn đầu ASEAN, hướng đến tiêu chuẩn của các nước phát triển (OECD) và nâng cao hơn nữa xếp hạng quốc tế của Việt Nam.
Thêm vào đó, Diễn đàn sẽ thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, phát triển doanh nghiệp; thu hút đầu tư nước ngoài có chọn lọc, ưu tiên sử dụng công nghệ mới, thân thiện môi trường, gắn với phát triển các ngành công nghiệp cơ bản.
Trong bối cảnh thương mại thế giới có những thay đổi, tác động đến kinh tế toàn cầu, trong đó có Việt Nam, tạo ra nhiều cơ hội và thách thức mới, với phương châm biến thách thức thành cơ hội và hành động nhanh, quyết liệt, Diễn đàn hôm nay sẽ tập trung vào việc đánh giá thực trạng và đề xuất giải pháp nhằm khơi dậy sức mạnh của khu vực kinh tế tư nhân; thu hút đầu tư theo hướng đẩy mạnh đổi mới, sáng tạo, có trách nhiệm với cộng đồng và phát triển bền vững”, Bộ trưởng khẳng định.
Chia sẻ quan điểm, đại diện Hiệp hội doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) đánh giá cao sự hỗ trợ và các sáng kiến tích cực của Chính phủ nhằm cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao tính cạnh tranh, cũng như lắng nghe ý kiến từ phía cộng đồng doanh nghiệp.
Báo cáo mới nhất của các hiệp hội và các nhóm công tác của diễn đàn được Chủ tịch VCCI Vũ Tiến Lộc dẫn chứng cho thấy, mọi kiến nghị cộng đồng doanh nghiệp nêu lên từ diễn đàn trước đã được các cơ quan, bộ ngành Việt Nam hồi đáp.
"60% các vấn đề kiến nghị nêu lên đã được giải quyết tích cực, và các ý kiến còn lại đang được giải quyết vì có những kiến nghị còn phải chờ luật được sửa, ví dụ như kiến nghị tăng thêm giờ làm thêm… phải chờ Luật Lao động được sửa đổi", ông Lộc chia sẻ.
Bên cạnh đó, ông Lộc cho biết, với những nỗ lực to lớn và quyết liệt của Chính phủ, tham nhũng được đẩy lùi, chi phí không chính thức giảm đi, tham nhũng vặt giảm nhiều, cải cách hành chính có bước tiến mới, đặc biệt là từ cuối năm ngoái Chính phủ quyết liệt cắt giảm tối thiểu 50% thủ tục hành chính và kiểm tra chuyên ngành, cắt giảm điều kiện kinh doanh.
Tuy nhiên, theo ông Lộc, bên cạnh những kết quả tích cực đã được từ những nỗ lực cải cách, vẫn còn những vẫn đề khó khăn cần được tháo gỡ.
Cụ thể như thủ tục xuất nhập khẩu, thuế cần tiếp tục thay đổi vì thủ tục xuất nhập khẩu của Việt Nam phức tạp hơn so với các nước trong khu vực…; gánh nặng về kiểm tra chuyên ngành vẫn cao và những gánh nặng hành chính này đang đè nặng lên vai các doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và vừa... Ngoài ra, cải cách các thiết chế pháp lý khá chậm, chưa thực sự đảm bảo an toàn cho doanh nghiệp.
“Chúng tôi mong muốn Chính phủ cần có biện pháp thuận lợi hơn cho doanh nghiệp, đáp ứng nhu cầu ngày một cao của doanh nghiệp, cần tăng cường thiết chế pháp lý để đảm bảo an toàn cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp cũng cần quan tâm đến sự ổn định của môi trường kinh doanh... Doanh nghiệp thành công quốc gia thành công và ngược lại”, TS.Vũ Tiến Lộc nhấn mạnh.
Đánh giá cao chủ đề của Diễn đàn giữa kỳ năm 2019 tập trung vào vấn đề vai trò của cộng đồng doanh nghiệp và phát triển bền vững, bà Virginia B.Foote – Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Hoa Kỳ (AmCham), đồng Chủ tịch VBF khẳng định, phát triển bền vững là hướng đi của các quốc gia và là định hướng quan trọng của Việt Nam.
“Bền vững không phải là gánh nặng mà là cơ hội cho nền kinh tế phát triển, cho doanh nghiệp, doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển và cùng chung tay xây dựng đất nước Việt Nam”, bà Virginia B.Foote nhấn mạnh.
