Theo đó, chỉ có 2 công ty đạt chất lượng tốt, 8 công ty còn lại có chất lượng chỉ ở mức “đạt yêu cầu” (xem bảng).
Mục đích kiểm tra là để đánh giá việc xây dựng, phổ biến và tổ chức thực hiện các chính sách và thủ tục kiểm soát chất lượng nội bộ của doanh nghiệp kiểm toán; đánh giá tình hình tuân thủ các chuẩn mực nghề nghiệp, các quy định pháp luật và các quy định có liên quan trong việc cung cấp dịch vụ kiểm toán của doanh nghiệp kiểm toán và kiểm toán viên hành nghề; phát hiện, chấn chỉnh và xử lý kịp thời những sai phạm được phát hiện qua công tác kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán.
Theo đánh giá của UBCK, các công ty kiểm toán được kiểm tra cơ bản đã ban hành quy chế kiểm soát chất lượng dịch vụ kiểm toán; Ban hành quy chế tuyển dụng nhân viên, quy chế đào tạo; thực hiện đào tạo nhân viên hàng năm, phổ biến quy chế kiểm soát chất lượng; thực hiện tuyển dụng nhân viên, ký hợp đồng lao động; thực hiện ký hợp đồng kiểm toán và soát xét báo cáo tài chính theo quy định; thực hiện lập và lưu trữ hồ sơ kiểm toán báo cáo tài chính theo quy định.
Tuy nhiên, kết quả kiểm tra cũng cho thấy, một số công ty chưa cập nhật thường xuyên các thông tin có thay đổi trong Báo cáo minh bạch theo quy định; Báo cáo kết quả tự kiểm tra chất lượng dịch vụ kiểm toán thiếu một số thông tin theo quy định hoặc một số thông tin không chính xác; việc theo dõi kiểm toán viên ký báo cáo kiểm toán chưa chính xác; hợp đồng kiểm toán chưa được đánh số liên tục; không có tài liệu thể hiện sự kiểm tra, giám sát của ban lãnh đạo công ty trong quá trình đào tạo.
UBCK cũng tiến hành kiểm tra kỹ thuật hồ sơ kiểm toán, các đoàn kiểm tra đã thực hiện chọn mẫu từ 03 đến 04 hồ sơ kiểm toán báo cáo tài chính đã hoàn thành của các công ty kiểm toán phát hành trong năm 2018, 2019 để kiểm tra và thấy một số công ty còn tồn tại những hạn chế, thiếu sót.
Cụ thể, thủ tục đánh giá rủi ro và chấp nhận khách hàng sơ sài; chưa xác định rủi ro có sai sót trọng yếu trong từng khoản mục và số dư tài khoản;
Mức trọng yếu chưa được sử dụng trong việc xác định cỡ mẫu khi kiểm tra chi tiết; không thực hiện đầy đủ thủ tục gửi thư xác nhận công nợ với khách hàng và thư xác nhận ngân hàng;
Thủ tục kiểm toán hàng tồn kho không đầy đủ; không đánh giá đầy đủ các khoản đầu tư liên doanh, liên kết, đầu tư dài hạn khác;
Không phát hành đầy đủ thư quản lý theo quy định; không yêu cầu khách hàng thuyết minh đầy đủ BCTC theo quy định; không thực hiện đầy đủ các thủ tục thu thập bằng chứng của các bên liên quan, không đánh giá đầy đủ về giao dịch với các bên liên quan; một số báo cáo kiểm toán có ý kiến kiểm toán không phù hợp.
Đối với các vấn đề thiếu sót, hạn chế, lưu ý của các công ty kiểm toán được nêu tại Báo cáo kết quả kiểm tra chất lượng dịch vụ kiểm toán, UBCK đã gửi công văn thông báo kết luận đến các công ty kiểm toán, yêu cầu công ty gửi báo cáo giải pháp khắc phục. UBCK cho biết đã nhận được đầy đủ các Báo cáo giải pháp khắc phục của các công ty kiểm toán.
Căn cứ kết quả kiểm tra, UBCK cho biết, đã có biện pháp xử lý đối với các trường hợp kiểm toán viên có thiếu sót, sai phạm.
Theo đó, UBCK đình chỉ tư cách kiểm toán viên chấp thuận cho đơn vị có lợi ích công chúng thuộc lĩnh vực chứng khoán đối với KTV Nguyễn Viết Long và KTV Lê Thùy Dương của Công ty TNHH Kiểm toán và Thẩm định giá Việt Nam (AVA) do có sai phạm trong việc kiểm toán BCTC năm 2018 của CTCP Đầu tư phát triển xây dựng và Thương mại Việt Nam.
Đối với KTV Văn Nam Hải và KTV Phạm Thị Ánh Dương của Công ty TNHH Kiểm toán - Tư vấn Đất Việt có sai phạm trong việc kiểm toán BCTC năm 2018 của CTCP Sản xuất Xuất nhập khẩu Inox Kim Vĩ (hồ sơ kiểm toán được đánh giá xếp loại chưa đạt yêu cầu), UBCK đã có Quyết định đình chỉ đối với 02 kiểm toán viên này theo Quyết định số 376/QĐ-UBCK ngày 16/5/2019 nên UBCK sẽ không chấp thuận đối với các kiểm toán viên này trong năm 2020.
Đối với BCTC của các công ty đại chúng liên quan đến hồ sơ kiểm toán có chất lượng chưa đạt yêu cầu, UBCK đã yêu cầu các công ty đại chúng thực hiện kiểm toán lại để việc công bố thông tin BCTC đã được kiểm toán của các công ty đại chúng được đảm bảo tuân thủ theo quy định của chuẩn mực kế toán, kiểm toán, chế độ kế toán và các quy định của pháp luật.
