“Cứ mua là được trả lãi!”
Gần đây, trên website của Công ty cổ phần Chứng khoán APG có chào bán lô trái phiếu của Công ty cổ phần Than Quốc tế với nhiều thông tin hấp dẫn.
Cụ thể, lãi suất của trái phiếu là 10,5%/năm, cao gấp đôi lãi suất tiết kiệm ngân hàng, kỳ trả lãi 3 tháng/lần. Mệnh giá trái phiếu là 10 triệu đồng. Đặc biệt, APG cam kết mua lại trái phiếu trên sau 12 tháng theo nhu cầu của khách hàng.
Tìm hiểu thông tin được đăng tải công khai, Công ty Than Quốc tế được thành lập vào ngày 19/3/2015, vốn điều lệ 50 tỷ đồng, doanh thu năm 2020 đạt 428 tỷ đồng với các mặt hàng kinh doanh đa dạng như than, nhựa, khí hóa lỏng.
Tổng khối lượng trái phiếu Than Quốc Tế đang được Chứng khoán APG chào bán là 30.000 trái phiếu, tương đương giá trị 300 tỷ đồng. Mục đích của đợt phát hành là nhằm bổ sung vốn hoạt động kinh doanh.
Đây là loại trái phiếu không chuyển đổi, không có tài sản đảm bảo, kỳ hạn 60 tháng. Ngày phát hành là 25/1/2019 và ngày đáo hạn là 25/1/2024. Hình thức phát hành là chào bán riêng lẻ cho dưới 100 nhà đầu tư, không kể nhà đầu tư là cá nhân hay tổ chức.
Theo Nghị định số 153/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế, đối với trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền thì đối tượng tham gia phải là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.
Phóng viên Báo Đầu tư Chứng khoán đã liên hệ với nhân viên Công ty Chứng khoán APG theo số điện thoại đăng trên bản chào mua trái phiếu Than Quốc Tế để tìm hiểu các thông tin liên quan đến đợt phát hành trái phiếu này.
Trước thắc mắc của phóng viên về việc bản thân không phải là nhà đầu tư chuyên nghiệp, không đáp ứng quy định hiện hành về tham gia đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, nhân viên này chỉ khẳng định: “Công ty chứng khoán là bên bảo lãnh, chỉ cần chị mua là được trả lãi”.
Khoản phải thu, phải trả lớn, thông tin mơ hồ
Than Quốc tế hiện chưa phải là công ty đại chúng, nên thông tin về doanh nghiệp trên thị trường rất ít ỏi. Nhà đầu tư chỉ được cung cấp báo cáo tài chính năm 2020 được kiểm toán bởi Công ty TNHH Kiểm toán và định giá Quốc tế.
Báo cáo này cho thấy, tại thời điểm cuối năm 2020, Công ty có tổng nợ phải trả lên đến 302,282 tỷ đồng, cao gấp 4,495 lần so với vốn chủ sở hữu, trong đó nợ dài hạn chiếm chủ yếu, với 234 tỷ đồng (nợ trái phiếu).
Tiền và các khoản tương đương tiền tại thời điểm cuối năm là 11,6 tỷ đồng. Tổng tài sản của Công ty là 369,5 tỷ đồng thì khoản phải thu ngắn hạn lên tới 343 tỷ đồng.
Năm 2020, Công ty đạt doanh thu 428 tỷ đồng, giảm 44,1% so với năm 2019, trong đó giá vốn lên tới 416 tỷ đồng. Trừ các chi phí, doanh nghiệp chỉ còn lãi 2,7 tỷ đồng, giảm 48,2% so với năm 2019.
Tại phần thuyết minh thể hiện, Công ty có khoản phải thu khách hàng 279,3 tỷ đồng với các khách hàng: Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Tô Hải Đông Hưng, Công ty TNHH Phát triển kỹ khoa nông nghiệp Minh Tinh Hà Khẩu, Công ty TNHH Thương mại Vinh Hưng Bằng Tường, Công ty TNHH Nông sản Xương Hải Vân Nam… Người viết không tìm được bất cứ thông tin nào về các doanh nghiệp này trên mạng Internet.
Ở chiều ngược lại, Công ty có khoản phải trả cho một số đối tác như Công ty TNHH Xuất nhập khẩu An Khang là 18,8 tỷ đồng, Công ty TNHH Xây dựng thương mại Mĩ Hoa 14,6 tỷ đồng, Công ty cổ phần BOOK A Bee 5,9 tỷ đồng…
Tìm hiểu trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp thì Công ty TNHH Xây dựng thương mại Mĩ Hoa có ngành nghề chính là xây dựng nhà ở, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu An Khang hoạt động động trong lĩnh vực vận tải, còn Công ty cổ phần BOOK A Bee trồng cây ăn quả. Trong khi đó, ngành nghề chính của Công ty Than Quốc tế là… khai thác và thu gom than cứng, than non và than bùn.
Báo cáo tài chính của Than Quốc tế cũng không thấy đề cập đến hoạt động mỏ than.
Do phương án phát hành trái phiếu chỉ nêu mục đích phát hành trái phiếu là bổ sung vốn hoạt động kinh doanh, người viết thắc mắc hoạt động kinh doanh đó là gì và Than Quốc tế có dự án nào đang triển khai hay không. Tuy nhiên, câu trả lời nhận về là: “Đó là bí mật của doanh nghiệp. Doanh nghiệp tốt thì công ty bên em mới bảo lãnh. Chị cứ yên tâm!”.
Chiều 6/10/2021, phóng viên liên hệ ông Nguyễn Hồ Hưng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Chứng khoán APG để tìm hiểu thông tin xung quanh việc phân phối lô trái phiếu này. Ông Hưng không trả lời trực tiếp mà ủy quyền cho ông Nguyễn Mạnh Linh, Phó tổng giám đốc làm việc với phóng viên. Tuy vậy, những câu hỏi của phóng viên đặt ra không được ông Linh giải đáp.
Thời gian qua, thị trường trái phiếu doanh nghiệp có sự tăng trưởng mạnh mẽ nhưng cũng xuất hiện một số hiện tượng chào bán, phân phối, chuyển quyền sở hữu chưa phù hợp pháp luật. Ngày 16/9/2021, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã có văn bản yêu cầu các công ty chứng khoán tuân thủ Nghị định số 153.
Trước đó, Bộ Tài chính cũng liên tiếp cảnh báo nhà đầu tư không mua trái phiếu thông qua chào mời của các tổ chức cung cấp dịch vụ như công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại.
Cơ quan quản lý khẳng định việc các tổ chức tín dụng, công ty chứng khoán phân phối trái phiếu doanh nghiệp không có nghĩa là các tổ chức này bảo đảm an toàn cho việc mua trái phiếu. Những tổ chức này chỉ là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, hưởng phí dịch vụ mà không chịu trách nhiệm về việc doanh nghiệp có hoàn trả gốc và lãi trái phiếu khi đến hạn hay không. Rủi ro của trái phiếu vẫn là rủi ro của doanh nghiệp phát hành.
