Thuế chứng khoán: Băn khoăn cách thu mới

Thuế chứng khoán: Băn khoăn cách thu mới

(ĐTCK) Vấn đề sửa đổi các quy định liên quan đến thuế thu nhập cá nhân từ chứng khoán đang được bàn thảo tại Quốc hội theo hướng thay đổi tích cực hơn.

Thuế chứng khoán: Băn khoăn cách thu mới ảnh 1Dự kiến NĐT sẽ được phép chọn phương pháp nộp thuế vào cuối năm

 

Theo đó, thay vì phải lựa chọn một trong hai phương pháp đóng thuế là 0,1%/trên giá trị giao dịch bán hoặc đóng 20% thu nhập ngay từ đầu năm, thì NĐT có thể lựa chọn một trong hai phương pháp tính thuế vào cuối năm.

Việc sửa đổi này nếu được thông qua sẽ giúp NĐT tránh được việc đầu tư thua lỗ cũng phải nộp thuế. Tuy nhiên, theo thăm dò của ĐTCK, nhiều NĐT vẫn sẽ chọn phương pháp nộp thuế 0,1% trên giá trị giao dịch bán. Đối với những NĐT chọn cách quyết toán nộp thuế vào cuối năm với tỷ lệ 20% thu nhập, thì cơ quan thuế cần có giải pháp phòng ngừa giao dịch lòng vòng để trốn thuế.

Bình luận về mức thuế thu nhập chứng khoán 0,1% trên mỗi giao dịch bán trên sàn niêm yết, ông Andy Ho, Giám đốc điều hành VinaCapital cho biết, ông coi đây chỉ như là một loại phí giao dịch. Đại diện một tổ chức đầu tư của Pháp cũng bày tỏ quan điểm cần ủng hộ mức thuế 0,1% này, bởi nó thấp nên đã mang tính khuyến khích. Về việc NĐT thua lỗ cũng phải nộp thuế thu nhập, ông này cho rằng, điều này có tác động cả hai mặt, nếu lãi nhiều thì NĐT cũng chỉ phải nộp 0,1% giá trị bán.

Như kinh nghiệm ở các nước phát triển thì thu nhập từ chứng khoán được kê khai tính chung vào thu nhập khác trong một năm, sau đó sẽ áp dụng tỷ lệ thuế khác nhau dựa trên tổng thu nhập năm của cá nhân đó. Điều này có nghĩa là thu nhập từ kinh doanh chứng khoán có thể được bù cho lỗ từ khoản đầu tư khác như bất động sản, hàng hóa… Những người có tổng thu nhập cao sẽ phải nộp thuế thu nhập với tỷ lệ cao hơn. Với cách tính này, nếu áp dụng ở thị trường Việt Nam thì số thuế NĐT phải nộp sẽ cao hơn.

Nếu đơn giản coi thu nhập từ đầu tư chứng khoán là thu nhập khác, mà mỗi cá nhân vẫn phải nộp thuế khi phát sinh hiện nay, thì tỷ lệ nộp thuế ít nhất là 10%.

Theo các NĐT chuyên nghiệp, họ sợ không chỉ là thuế cao, mà cách hành thu không đơn giản, thuận tiện. Việc thu thuế đơn giản, thuận tiện chính là ưu điểm của phương pháp tính thuế 0,1% trên mỗi giao dịch bán. Đây cũng chính là lý do không nhiều NĐT đăng ký nộp thuế 20% thu nhập sau khi quyết toán thuế vào cuối năm.

Theo hướng sửa đổi quy định về thuế thu nhập cá nhân từ chứng khoán hiện nay, NĐT có thể lựa chọn phương pháp tính thuế vào cuối năm, thay vì phải lựa chọn một trong hai phương pháp tính thuế ngay từ đầu năm. Việc sửa đổi này mở ra cơ hội cho NĐT quyết toán thuế với cơ quan thuế trong trường hợp đầu tư lỗ để được hoàn thuế. Về mặt ý chí, sửa đổi này mang tính tích cực. Tuy nhiên, đại diện tổ chức đầu tư đến từ Pháp tỏ ra lo ngại, có nhiều cách giao dịch lòng vòng để tránh thuế, nhất là với các giao dịch thỏa thuận. Vì thế, các quy định hướng dẫn hành thu của cơ quan thuế phải chi tiết và bao quát được các tình huống trong giao dịch chứng khoán, chuyển nhượng vốn góp…

Giả sử NĐT thua lỗ thật sự đến làm thủ tục quyết toán thuế, thì khi nào NĐT mới được hoàn thuế đã đóng? Thực tế của ngành thuế cho thấy, doanh nghiệp hay người dân đóng thuế thì dễ, nhưng để được hoàn thuế thì không dễ chút nào. Mặt khác, với bộ máy ngành thuế hiện nay, nhu cầu nhân sự và năng lực để đáp ứng quyết toán thuế thu nhập cá nhân từ chứng khoán cho hàng chục ngàn NĐT là rất lớn. Tất nhiên, công nghệ có thể giải quyết vấn đề quá tải này, nhưng chi phí đầu tư là không nhỏ.

Vẫn còn những băn khoăn cụ thể liên quan đến các phương pháp thu thuế, nhưng điều được các NĐT đánh giá cao là những quan điểm về TTCK đã được nhìn nhận đúng hơn trên diễn đàn Quốc hội khi bàn về chính sách thuế thu nhập cá nhân. Một chính sách thuế khuyến khích NĐT tham gia thị trường sẽ góp phần giúp TTCK phát triển, là tiền đề cho việc huy động vốn của doanh nghiệp thuận lợi, thay vì phụ thuộc vào nguồn vốn vay ngân hàng như hiện nay.