Diễn biến này, hay nói đúng hơi là cường độ giảm này gây bất ngờ với toàn thị trường, dù khả năng đi xuống để “tạo nền vững chắc hơn” cho cuộc bật lên mới đã được đồn đoán sau khi VN-Index có những phiên liên tiếp không vượt đỉnh thành công, cũng như các hợp đồng phái sinh đáo hạn vào hôm 21/1.
Đã có những thống kê về mức độ giảm điểm “kinh hoàng” trong một phiên trước đây, nhưng đa phần đều gắn với một sự kiện đặc biệt. Chẳng hạn, ngày 5/2/2018, VN-Index giảm 5,1% do áp lực siết margin; ngày 24/8/2015 giảm 5,8% do Trung Quốc phá giá nhân dân tệ, ngày 8/5/2014 giảm 5,87% gắn với sự kiện giàn khoan 981...
Căn nguyên và những tác động của cú sụp 19/1 được Báo Đầu tư Chứng khoán phân tích, cắt nghĩa trong chuyên mục Tiêu điểm của số báo này, trong đó có nguyên nhân quan trọng đến từ hành vi “tháo cống” của nhà đầu tư F0 khi họ choáng váng với những điều chưa từng trải qua… trong đời đầu tư.
Tuy nhiên, thanh khoản chưa từng có ở phiên này, và được hỗ trợ bởi sự thông suốt bất ngờ của hệ thống giao dịch tại HOSE, cho thấy có một dòng tiền lớn “lặng lẽ” nhẩn nha vợt hàng giá rẻ.
Cú shock nhanh, mạnh và bất ngờ không chỉ là bước lùi để VN-Index lấy đà bật xa hơn, mà còn là phiên rèn luyện bản lĩnh cho thế hệ nhà đầu tư F0 khi chắc hẳn sẽ có nhiều người tiếc nuối do đã mất hàng còn VN-Index xanh trở lại ngay phiên hôm sau (20/1).
Một chuyên gia phân tích thống kê rằng, trong 5 lần giảm điểm sau khi chạm đỉnh cũ, VN-Index giảm ít nhất 6%, trung bình là 14,4%, nhưng sau mỗi lần giảm như vậy lại tạo cơ hội cho sóng tăng tiếp theo.
Nhưng có thể nhận thấy, trong sóng tăng tới đây sẽ khó có cảnh “dàn hàng ngang cùng tiến” mà “tăng có chọn lọc”, khi đó cơ hội chiến thắng chỉ dành cho các nhà đầu tư thông minh, chọn lọc, mua bán có phân tích, có suy xét, bởi thị trường sẽ không còn dễ dàng như trước nữa, sự hưng phấn của các nhà đầu tư F0 sau cú sốc mạnh hôm 19/1 cũng đã được kiềm chế khá nhiều.
Đây cũng là lúc nhà đầu tư cần mạnh dạn cơ cấu lại danh mục, lựa chọn các ngành, mã cổ phiếu mà doanh nghiệp thực sự có triển vọng, có nhiều câu chuyện hay để kể từ năm 2021.
Trong cuộc gặp giới báo chí mới đây, lãnh đạo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhắc đến mục tiêu thu hút 5% dân số mở tài khoản chứng khoán. Dù số lượng tài khoản hiện chưa đạt một nửa con số này, nhưng đó là một kỳ vọng khả thi khi điều kiện cần là chứng khoán dự báo vẫn đầy sức hấp dẫn trong năm 2021.
Tất nhiên, cũng có một câu hỏi cần sớm được cơ quan quản lý thị trường trả lời, rằng với thanh khoản và số tài khoản hiện tại đã xuất hiện những trục trặc khá thường xuyên của hệ thống giao dịch thì sẽ ra sao nếu… thanh khoản và lượng tài khoản tăng gấp đôi hoặc nhiều hơn?
Tâm lý và bản lĩnh của nhà đầu tư có thể được trui rèn trong những phiên đỏ lửa hoặc thăng hoa, nhưng có lẽ không nên và không cần để họ trở nên “chai sạn”, tặc lưỡi coi hệ thống giao dịch hoặc các quyết sách điều hành thị trường trục trặc là “chuyện thường ngày ở huyện”.
